Transhumanizm jest jedną z najważniejszych ideologii występujących we współczesnym dyskursie naukowym. Transhumniści postulują przemianę człowieka za pomocą technologii. Według zwolenników transhumanizmu powinniśmy użyć technologii by wyzwolić się od biologicznych ograniczeń ludzkiej natury. Sam termin transhumanizmu został stworzony przez amerykańskiego biologa Juliana Huxleya w latach 50-tych XX-wieku. Do niedawna idee właściwe dla transhumanizmu takie jak ulepszanie człowieka poprzez wszczepianie mu neuroimplantów mających zwiększyć jego możliwości intelektualne czy fizyczne było czystą abstrakcją. Rozwój technologii spowodował jednak, że to co kiedyś było jedynie sferą science-fiction dzisiaj jest nieodłączną częścią naszego życia. W końcu kto pięćdziesiąt lat temu uwierzyłby w istnienie komputerowej sieci wymiany informacji w czasie rzeczywistym na odległość.
Idee transhumanizmu przenikają do świadomości społecznej w dużej mierze poprzez popkulturę. Do tematyki związanej z transhumanizmem odnosiły się m.in. takie filmy jak Matrix czy Pamięć Absolutna. Współcześnie w popkulturze idee transhumanizmu są silnie widoczne w takich serialach jak Westworld czy Black Mirror. Stałymi elementami popkulturowego wizerunku transhumanizmu jest bioinżynieria. W grach, filmach, książkach powszechnie występują postacie które poprzez wszczepy uzyskały poprawiony refleks lub siłę. Wraz z postępem nauki to co kiedyś było zaledwie wymysłem ludzkiej wyobraźni staje się coraz bliższe urzeczywistnieniu.
W 2016 r. Elon Musk najbogatszy człowiek świata, twórca m.in. Tesli założył firmę Neurolink której celem jest stworzenie interfejsu pozwalającego za pomocą micro chipu podłączyć ludzki mózg bezpośrednio do komputera. Sam Musk w jednym z wywiadów stwierdził, że wierzy że w przyszłości technologia ta pozwoli na zapisywanie i odtwarzanie wspomnień. Wizja bezpośredniego podłączenia mózgu człowieka do komputera jest jednocześnie fascynująca i przerażająca. Pozwoliłoby to na uzyskanie niemożliwej dzisiaj immersji w obcowaniu z dziełami popkultury takimi jak gry czy filmy. Dla mózgu osoby podłączonej do takiego interfejsu świat filmu czy gry byłby równie realny co świat rzeczywisty. Przypomina to scenariusz z filmu Pamięć Absolutna z roku 1990. Główny bohater grany przez Arnolda Schwarzenegerra marzył o podróży na Marsa jednak nie posiadając odpowiednich środków finansowych postanowił sobie sztucznie wszczepić do mózgu wspomnienia z takiej podróży. Film do końca trzyma widza w napięciu czy przeżycia głównego bohatera są prawdziwe czy wszystko co mu się przydarzyło jest jedynie sztucznie spreparowanym obrazem wszczepionym mu do mózgu. Czy nas również czeka taka przyszłość? Czy zatracimy poczucie różnicy pomiędzy tym co rzeczywiste a tym co wirtualne?
Wszczepy stanowią również zagrożenie dla jedności i spoistości gatunku ludzkiego. Łatwo można sobie bowiem wyobrazić sytuację, w której bogatsza część ludzkości używając wszczepów uzyskuje przewagę intelektualną i fizyczną nad resztą ludzkości. Różnice majątkowe zaczęłyby wpływać na jakość i długość życia w jeszcze większym stopniu niż współcześnie. Doszłoby wtedy do podziału rodzaju ludzkiego na de facto dwa odrębne gatunki homo sapiens oraz homo technologicus.
Nie tylko poprzez wszczepy do mózgu technologia może modyfikować człowieka. Człowiek może zostać zmodyfikowany już na poziomie samego kodu DNA. 25 listopada 2018 r. chiński naukowiec He Jiankui ogłosił że jego zespołowi udało się zmodyfikować genom bliźniaczych płodów tak by dzieci były uodpornione na działanie wirusa HIV. Jego eksperyment został uznany przez władze chińskie za nielegalny i nieetyczny. He Jiankui został aresztowany za prowadzenie nielegalnych eksperymentów na ludziach. Za swoją działalność otrzymał karę trzech lat więzienia. Nie zależnie od ocen moralnych eksperyment ten stanowi prawdziwy przełom w rozwoju bioinżynierii. Jest pierwszą udaną próbą świadomej modyfikacji ludzkiego genomu. Jednakże do momentu gdy będziemy w stanie swobodnie modyfikować genom płodu jeszcze daleka droga. Jednak biorąc pod uwagę tempo rozwoju technologii w ciągu ostatnich dwudziestu lat wizja świata w którym można wybrać płeć, wzrost czy kolor oczu naszego dziecka może ziścić się w ciągu najbliższych dwudziestu – trzydziestu lat.
Bioinżynieria to jednak nie tylko modyfikacje genomu płodów ludzkich. Współcześnie naukowcy są blisko uzyskania możliwości hodowania organów z komórek macierzystych. Japońscy naukowcy z Uniwersytetu w Kiusiu zdołali wyprodukować w 2019 r. miniaturową sztuczną wątrobę. Naukowcy szacują jednak że upowszechnienie się technologii tworzenia ludzkich organów z komórek macierzystych na masową skalę stanie się możliwe dopiero pod koniec obecnej dekady. Czy w przyszłości nasze organy będą równie łatwo wymienialne co części zamienne w samochodzie?
Transhumanizm jest poddawany częstej krytyce. Jednym z najbardziej znanych krytyków dążeń do modyfikacji natury ludzkiej za pomocą technologii jest Francis Fukuyama. Wyraził on pogląd że jakakolwiek zmiana natury ludzkiej poprzez modyfikację technologiczną jest niebezpieczna i stanowi zagrożenie dla liberalnego porządku świata. W Polsce do znanych krytyków ideologii transhumanizmu zalicza się dr. Leszek Sykulski, który określił transhumanizm mianem najgroźniejszej ideologii XXI-wieku. Czy transhumanizm rzeczywiście jest tak groźny jak głoszą jego przeciwnicy. Czy jest to jedynie normalny lęk przed zmianami jaki występował wielokrotnie wcześniej w historii? Już wcześniej przełomy technologiczne wywoływały wrogą reakcje części ludności. Przykładem może być ruch luddystów w XVIII w. Anglii, którzy walczyli z rewolucją przemysłową bojąc się utraty pracy na rzecz maszyn. Trudno nie zauważyć istotnej różnicy pomiędzy sytuacją teraźniejszą a przeszłością. Wtedy technologia zmieniała jedynie rzeczywistość wokół człowieka. Zmiany które nadchodzą dotyczą zmieniania poprzez technologię samej istoty ludzkiej. Niezależnie od tego czy jesteśmy zwolennikami czy przeciwnikami modyfikacji człowieka poprzez technologię powinniśmy się głęboko zastanowić nad konsekwencjami takich zmian. Badania mogącego doprowadzić do zmiany ludzkiej natury powinny być poddawane szczegółowej kontroli przez państwo i społeczeństwo.
