Prezydent podpisał blankiet.

Do czasu wejścia w życie ustawy o Sądzie Najwyższym

tekst ustawy brzmi

Art.1.Sąd Najwyższy jest organem władzy sądowniczej, powołanym do:

1) sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez:

a) zapewnienie w ramach nadzoru zgodności z prawem oraz jednolitości orzecznictwa sądów powszechnych i wojskowych przez rozpoznawanie kasacji oraz innych środków odwoławczych,

b) podejmowanie uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne,

c)rozstrzyganie innych spraw określonych w ustawach;

2)rozpoznawania protestów wyborczych oraz stwierdzania ważności wyborów do Sejmu i Senatu oraz wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a także ważności referendum ogólnokrajowego i referendum konstytucyjnego;

2a) rozpoznawania protestów wyborczych w wyborach do Parlamentu Europejskiego;

3) opiniowania projektów ustaw i innych aktów normatywnych, na podstawie których orzekają i funkcjonują sądy, a także innych ustaw w zakresie, w którym uzna to za celowe;

4) wykonywania innych czynności określonych w ustawach.

 

Projekt Prezydencki zawierał dobre zmiany usuwając jeden blankiet wyrażony w słowach – "rozstrzyganie innych spraw określonych w ustawach". W projekcie scalono art. 2 i 2a, zmieniono art. 3 obecnie art. 4 w zakresie swobody działania sądu. Usunięto "uznaniowość". Dwa cenne ruchy autora projektu. Należy mu pogratulować bo jeden blankiet i jedna „swoboda” uznania usunięta z "prawa". 

Obecna treść art. 1 ustawy o Sądzie Najwyższym.

Art.1.Sąd Najwyższy jest organem władzy sądowniczej, powołanym do:

1) sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez:

a) zapewnienie zgodności z prawem i jednolitości orzecznictwa sądów powszechnych i sądów wojskowych przez rozpoznawanie środków odwoławczych oraz podejmowanie uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne,

b) kontrolę nadzwyczajną prawomocnych orzeczeń sądowych w celu zapewnienia praworządności sprawiedliwości społecznej przez rozpoznawanie skarg nadzwyczajnych;

2) rozpatrywania spraw dyscyplinarnych w zakresie określonym w ustawie;

3) rozpoznawania protestów wyborczych oraz stwierdzania ważności wyborów do Sejmu i Senatu, wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wyborów do Parlamentu Europejskiego oraz rozpoznawania protestów przeciwko ważności referendum ogólnokrajowego i referendum konstytucyjnego oraz stwierdzania ważności referendum;

4) opiniowania projektów ustaw i innych aktów normatywnych, na podstawie których orzekają i funkcjonują sądy, a także innych projektów ustaw w zakresie, w jakim mają one wpływ na sprawy należące do właściwości rzeczowej Sądu Najwyższego;

5) wykonywania innych czynności określonych w ustawach.

Badając projekt ustawy o Sądzie Najwyższym stwierdziłem naruszenie kilku zasad tworzenia prawa.

§ 2. Ustawa powinna wyczerpująco regulować daną dziedzinę spraw, nie pozostawiając poza zakresem swego unormowania istotnych fragmentów tej dziedziny.

§ 3. 1. Ustawa powinna być tak skonstruowana, aby od przyjętych w niej zasad regulacji nie trzeba było wprowadzać licznych wyjątków.

Norma w tej materia generalna 

2. W ustawie nie zamieszcza się przepisów, które regulowałyby sprawy wykraczające poza wyznaczony przez nią zakres przedmiotowy (stosunki, które reguluje) oraz podmiotowy (krąg podmiotów, do których się odnosi).

3. W ustawie można odsyłać do przepisów tej samej lub innej ustawy oraz do postanowień, o których mowa w ust. 2; nie odsyła się do przepisów innych aktów normatywnych.

Ale to odesłanie nie może być ogólne - czyli "bez podania w których ustawach jest regulacja".

Kolejna norma generalna w zakresie kształtowania ustawy

§ 21. 1. W przepisach ogólnych zamieszcza się:

1) określenie zakresu spraw regulowanych ustawą i podmiotów, których ona dotyczy, lub spraw i podmiotów wyłączonych spod jej regulacji;

 

Zapis ten nie powinien być częściowy – a z pewnością nie „blankietowy”.

§ 6. Przepisy ustawy redaguje się tak, aby dokładnie i w sposób zrozumiały dla adresatów zawartych w nich norm wyrażały intencje prawodawcy

 Blankiety dotychczasowe zawierają się w słowach

„rozstrzyganie innych spraw określonych w ustawach”

„wykonywania innych czynności określonych w ustawach”.

Co, jak i wobec kogo powinien rozstrzygać Sąd Najwyższy winno być opisane w treści ustawy regulującej jego zakresie „przedmiotowym i podmiotowym”.

 

Jako obywatel pytam więc – jakich czynności i jakich innych spraw dotyczą te zapisy prawa?

Zaczynając od Konstytucji RP

 

"Art. 10.

1.       Ustrój  Rzeczypospolitej  Polskiej  opiera  się  na  podziale  i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej."

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz.

Art. 173.

Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz.

 

Art. 174.

Sądy i Trybunały wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 177.

Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości we wszystkich sprawach z wyjątkiem spraw ustawowo zastrzeżonych dla właściwości innych sądów.

 

Art. 183.1.  Sąd  Najwyższy  sprawuje  nadzór  nad  działalnością  sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania.

2. Sąd Najwyższy wykonuje także inne czynności określone w  Konstytucji  i  ustawach.

3. Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego powołuje Prezydent Rzeczypospolitej na sześcioletnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego.

I to właśnie to "powtórzenie" art. 183 Konstytucji wydaje się być błędem prawa.

Definicji wymiaru sprawiedliwości nie ma w żadnej ustawie wiec przytaczam.

Wymiar sprawiedliwości jest to funkcja działalności państwa polegającą na rozstrzyganiu sporów o prawo, w których przynajmniej jedną ze stron jest osoba fizyczna lub podmiot podobny (np. osoba prawna ).

Jest oczywiste, że właściwością Sądu Najwyższego jest ocena aktów stosowania prawa w zakresie nie zastrzeżonym dla Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Stanu.

Tylko jak to zapisać ? Obecny zapis nie jest z pewnością pełen i zawiera normę o charakterze  "blankietowym" bo pod art. 1 ust. 1 pkt. 5 można wpisać wszystko. Od ustawy o obowiązkach sobotnich sędziego regulujących zagadnienia od sprzątania kup po psach po klawiszowanie w więzieniu o zaostrzonym rygorze.