Notka nt. wyników badań ściśliwości wód urwała się spod mojej kontroli i opublikowała w stanie nie zagrażającym czytelnikom, bo zawiera mój prawdziwy ogląd świata w chwili ucieczki mojego produktu. Trudno, wybrała wolność. Dostosuję się do tej sytuacji pisząc nowy tekst dotyczący ściśliwości gazu. Ponownie dam tu swój rysunek przydatny w szacowaniu zasobów metanu w złożach na różnych głębokościach oraz skieruję zainteresowanych czytelników do fachowego artykułu o bardzo długim adresie internetowym, zawierającego
Zalecenia dot. obliczania zasobów węglowodorów
Znajdziecie tam "proste reguły" oraz przejrzyste rysunki którymi się posłużycie przy liczeniu zasobów węglowodorów: ropy niedosyconej, ropy nasyconej z czapą gazową i samego gazu. Zalecenia w sprawie obliczeń zasobów gazu są bardzo krótkie i dlatego obraz tego fragmentu zaleceń dołączam w całości.
Zastanawiam się: Dlaczego nie dołączono zalecanych "odpowiednich nomogramów" dla powszechniejszego w Polsce gazu ziemnego? Gaz jest na końcu, a termin oddania pracy się zbliżał? Czy były jakieś inne przyczyny. Gdyby w 2008 r. zalecono stosowanie konkretnej paletki czy procedury komputerowej, może wówczas uczeni robiący prognozy występowania metanu na dużych głębokościach w Polsce mieliby jasność w tym temacie. Bo wszystko jest takie proste!
Faktycznie. Liczenie zasobów przed odkryciem oraz po odkryciu niczym się nie różni! Dane prognozowane: głębokość, miąższość, porowatość, nasycenie wodą związaną muszą być poszukiwaczowi znane, skoro ryzykuje tak wielkie pieniądze na wiercenia. Błędy szacowania trzeba minimalizować i liczyć na każdym etapie rozpoznania.
Uwaga, że w Polsce stosuje się nieprawidłowo temperaturę znormalizowaną 273,15K zamiast 288K jest dla mnie co najmniej dziwna. Stosuje się ją bo taka była/jest? Polska Norma. Zmiana normy jest możliwa, ale czy celowa. Czy istnieją takie zasoby danych historycznych w formie cyfrowej, które będzie można łatwo przeliczyć automatycznie na objętość gazu w nowych warunkach ciśnienia i temperatury?
Z braku laku dołączam ponownie swoją paletkę do oceny zasobów metanu na różnych głębokościach. Głębokość można czytać jako atmosfery po podzieleniu przez 10.
Wszystkie przeliczenia są proste dla tych, którzy je stosują. Odnoszę wrażenie, że wielu Polaków przyjęłoby z ulgą amerykańskie normy i jednostki miary dla ropy i gazu. Naukowcy, redaktorzy pism fachowych oraz informatycy mieli by więcej czasu dla siebie zamiast "ciężkiej" pracy tłumaczenia amerykańskich liczb arabskich na nasze, też arabskie. Ja sobie z tymi problemami jakoś radzę, co udowodniłam śledząc i analizując dane z gazowych otworów poziomych wykonywanych w stanie Ohio.
Można pracować na dowolnych jednostkach, ale w podsumowaniu publikowanym w Polsce wypada podać dane w jednostkach stosowanych w naszym kraju.
Mój nomogram do ocen zasobów gazu sporządziłam 30 lat temu głównie dla celów prognostycznych. Dane o ilości gazu w jednostce objętości złoża (1 m3) są u mnie wynikowym współczynnikiem przeliczenia gazu zawartego w złożu o jednostkowej pojemności na warunki normalne.
Przykład czytania nomogramu: 1 m3 gazu w warunkach złożowych panujących na głęb. 2,5 km będzie miał w warunkach normalnych objętość 200 m3
Na nomogramie jest wrysowana informacja w jednostkach masy. To jest jednostka uniwersalna, gaz w złożu i na powierzchni waży tyle samo. Nie jestem fizykiem, a zwłaszcza uczonym termodynamikiem, nigdy nie miałam w życiu "kim robić", ale nie wydaje mi się abym to ja coś pokręciła w tych, jak napisano w zaleceniach "prostych" sprawach. Jeśli się mylę, przyjmę komentarze z uwagami z pokorą i wdzięcznością.
Trzydzieści lat minęło jak jeden dzień! i nikt nie zrobił czegoś lepszego od mojej paletki?
