Juneteenth jest świętem federalnym w Stanach Zjednoczonych upamiętniającym zniesienie niewolnictwa. Zwanym także Czarnym Dniem Niepodległości choć niewolnikami bywali biali, czarni zaś właścicielami niewolników a pierwszymi niewolnikami Ameryki Pn. mogli być Polacy.
Dzień ten został uznany za święto federalne 17 czerwca 2021 roku, kiedy prezydent Joe Biden podpisał ustawę o Narodowym Dniu Niepodległości. Upamiętnia dzień ogłoszenia przez generała armii Unii Gordona Grangera Rozkazu Generalnego nr 3,19 czerwca 1865 r., proklamującego i egzekwującego wolność dla niewolników w Teksasie, który był ostatnim stanem Konfederacji z niewolnictwem instytucjonalnym.
Proklamcja emancypacji prezydenta Abrahama Lincolna z 1862 r. oficjalnie zakazywała niewolnictwa w Teksasie i we wszystkich innych stanach pierwotnej Konfederacji. Egzekwowanie Proklamacji związane było z postępem zajmowania kolejnych terytoriów przez wojska Unii. Teksas, jako najbardziej odległy stan byłej Konfederacji, utrzymywał niewolnictwo i posiadał niewielką obecność wojsk okupacyjnych Unii po zakończeniu wojny secesyjnej; tak więc egzekwowanie prawa było powolne i niespójne przed ogłoszeniem rozkazu Grangera.
Choć Proklamacja Emancypacji zadeklarowała koniec niewolnictwa w stanach konfederackich, krótko po upadku Konfederacji, z pewnych względów politycznych niewolnictwo pozostało legalne w dwóch stanach granicznych Unii – Delaware i Kentucky. Ta pozornie sprzeczna sytuacja zakończyła się ratyfikacją trzynastej poprawki do konstytucji, która konstytucyjnie zniosła niewolnictwo w całym kraju 6 grudnia 1865 r.,
Pierwsze świętowanie rozkazu Grangera datowane jest na rok 1866 i początkowo obejmowało zgromadzenia społeczności skupionych wokół kościoła w Teksasie. Święto rozprzestrzeniło w całym kraju i stało się bardziej znane w latach 20. i 30. XX wieku.
Współczesne obrzędy to przede wszystkim lokalne uroczystości. Tradycje obejmują publiczne odczyty Proklamacji Emancypacji, śpiewanie tradycyjnych pieśni, takich jak „Swing Low, Sweet Chariot” i „Lift Every Voice and Sing”, oraz czytanie dzieł znanych pisarzy afroamerykańskich, takich jak Ralph Ellison i Maya Angelou. Uroczystości obejmują rodeo, targi uliczne, gotowanie, zjazdy rodzinne, imprezy w parku, rekonstrukcje historyczne i konkursy Miss Juneteenth. 19 czerwca to pierwsze nowe święto federalne od czasu, gdy Dzień Martina Luthera Kinga Jr. został ogłoszony świętem w 1983 roku.
Od kiedy można mówić o pełnym niewolnictwie na terenie dzisiejszej Ameryki Północnej?
Choć historia ludności afrykańskiej w Wirginii zaczyna się w 1619 roku, to przejście ze statusu sługi na niewolnika określonego czasu lub niewolnika przez całe życie było procesem stopniowym. Niektórzy historycy uważają, że pierwsi czarnoskórzy, którzy przybyli do Wirginii, byli już niewolnikami, podczas gdy inni twierdzą, że zostali oni przyjęci do kolonii jako służba (indentured servants). Historycy na ogół jednak są zdania, że niewolnictwo w angielskich koloniach w Ameryce Północnej zaczęło prawnie funkcjonować od 1660 roku.
Czy niewolnicy mogli stać się właścicielami niewolników?
Johnson był jednym z pierwszych dwudziestu pięciu czarnoskórych, których sprowadzono do Jamestown w 1619 r. W 1623 r. zyskał wolność. Do 1651 r. był dostatecznie zamożny, by sprowadzić pięciu "własnych" niewolników, dla których przyznano mu 250 akrów (1,0 km 2 ) ziemi.
Czy w Ameryce byli biali niewolnicy?
Otóż tak, gdyż wśród praw dotyczących niewolników było jedno z 1662, które stanowiło, że dzieci urodzone w kolonii przyjmują status społeczny swoich matek niezależnie od tego, kim byli ojcowie. Było to przeciwieństwem do angielskiego prawa zwyczajowego w tamtym czasie, i powodowało warstwę zniewolonych osób, w tym dzieci rasy mieszanej, z których część była biała.
Czy Polacy byli jedynymi z pierwszych niewolników na ziemi amerykańskiej?
Współczesny tekst sir Thomasa Smitha Misgovernment of the Virginia Company (po raz pierwszy opublikowany przez Klub Roxburghe w 1990 r.). W tekście twierdzi się, że Smith i jego zięć, Robert Johnson , prowadzili firmę w ramach Kompanii i , że "dr John Woodall kupił kilku polskich osadników jako niewolników , sprzedając je lordowi de La Warr . "
W 1604 r. James I król angielski wysłał posłów pod przewodnictwem Sir Thomasa Smitha , gubernatora Kompanii Wschodnioindyjskiej do Polski i ewentualnie do Rosji . Woodall został włączony do poselstwa ze względu na swoją wiedzę o regionie i znajomość języków. Związek z Smithem był owocny dla Woodalla, ponieważ w 1612 Sir Thomas wyznaczył Woodalla, by służył jako chirurg ogólny dla Kompanii Wschodnioindyjskiej. Woodall zasłynął jako autor pierwszego podręcznika medycznego dla marynarzy i skrzynki z narzędziami chirurgicznymi. Z tej podróży do Polski prawdopodobnie przywiózł niewolników, których korzystnie spieniężył później w Wirginii.
31 stycznia 1865 roku, Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych przyjęła 13. poprawkę do konstytucji znoszącą niewolnictwo.
Wynalazek, który doprowadził do wojny
12 kwietnia 1861 roku rozpoczęła się, uwieczniona w epokowym dziele Davida Griffitha "Narodziny narodu" i wierszu Norwida " Do Obywatela Johna Browna", którego kopia znajduje się na poczesnym miejscu amerykańskiego muzeum, Wojna Secesyjna. Zapoczątkowało ją ostrzelanie Fortu Sumter w zatoce Charleston w Karolinie Południowej przez konfederatów. Trwała do 26 maja 1865, kiedy poddały się ostatnie zorganizowane ośrodki oporu wojsk Południa. W wyniku wojny śmierć poniosło 620 tysięcy ludzi, zniszczono mienie o wartości 5 mld dolarów, wolność uzyskało 4 mln niewolników, których wyceniano na 2 mld ówczesnych dolarów.
Cotton gin - wynalazek, za który USA musialo zapłacić przedłużeniem się niewolnictwa i wojną domową, która pochłonęła więcej ofiar niż wojny, w których później uczestniczyła.
Niewolnictwo istniało na terenie całej Ameryki, początkowo uznawano, że ten problem sam się rozwiąże, jak na Północy gdzie po prostu przestało się opłacać. I gdy zarówno na Północy jak i na Południu wyczekiwano jego rychłego końca, w 1793 roku Yankee Eli Whitney dokonał ważnego wynalazku, był konstruktorem odziarniarki bawełny, maszyny do mechanicznego oddzielania nasion bawełny od włókien. Maszyna ta zmniejszyła koszty uprawy bawełny; dzięki mechanizacji procesu oczyszczania bawełny wydajność jednego pracownika wzrosła 50-krotnie. Obniżenie cen zwiększyło zapotrzebowanie na bawełnę i na Południu, bazując na taniej niewolniczej sile roboczej, mogło w sposób niebywały wzrosnąć jej wytwarzanie. Statystyki wskazują co się wydarzyło. Jeżeli wartość eksportu bawełny w 1800 roku wynosiła 5 mln ówczesnych dolarów to w momencie wybuchu Wojny Secesyjnej już 191 mln co jest 57 procent wartości całego amerykańskiego eksportu. Południe stało się bawełnianym imperium, na które pracowało blisko 4 mln niewolników . I wydawało się, że byli oni absolutnie podstawowym elementem prosperity południowych stanów.
Przez wiele lat Południowcy obawiali się, że Północ jeżeli tylko uzyska kontrolę w Waszyngtonie wprowadzi prawa rujnujące ich gospodarkę...
W 1619 roku do Jamestown, Virginia przybił holenderski statek z pierwszymi 20 niewolnikami. Cel to ich sprzedaż plantatorom tytoniu.
Przed wynalazkiem Eli Whitney'a główną uprawą kolonialną Południa był tytoń, ryż i indygo i pod koniec Rewolucji jedynie kilka plantacji utrzymywało się z produkcji bawełny, głównie na wybrzeżu Karoliny. Pod koniec XVIII wieku złoty wiek tytoniu stracił na swoim blasku gdy ziemia Virginii uległa wyjałowieniu, więc i zapotrzebowanie na niewolników uległo wyczerpaniu. Południowcy a pośród nich Washington i Jefferson uznawali niewolnictwo za zło, z którym trzeba jak najszybciej skończyć nie tylko ze względów moralnych ale i ekonomicznych. Było ku temu blisko gdyby nie wynalazek odziarniarki.
Eli Whitney, uwieczniony na jednocentówce, znaczku pocztowym, to konstruktor odziarniarki bawełny (cotton gin, patent 1794), maszyny do mechanicznego oddzielania nasion bawełny od włókien. Maszyna ta zmniejszyła koszty uprawy bawełny. Dzięki mechanizacji procesu oczyszczania bawełny wydajność jednego pracownika wzrosła 50-krotnie. Wynalazek powstrzymał upadek niewolnictwa. Jak wielu wynalazców i Whitney, który zmarł w 1825 roku nie mógł przewidzieć, że jego innowacje zmienią społeczeństwo na gorsze. Najbardziej znaczącym stał się właśnie wzrost skali niewolnictwa. Produkcja bawełny obarczyła Południe systemem pracy, który większość bezstronnych obserwatorów uważało nie tylko za przestarzały ale również nieekonomiczny, powstrzymujący rewolucję przemysłową. Prawdą jest, że cotton gin zmniejszył nakład ludzkiej pracy przy oddzielaniu ziarna od włókna ale nie zmniejszył zapotrzebowania na niewolników do uprawy bawełny. Nawet można mówić o zjawisku przeciwnym. Uprawy bawełny stały się tak opłacalne, że plantatorzy zwiększali swoje zapotrzebowanie zarówno na ziemię jak i na niewolników. W 1790 roku były 3 niewolnicze stany, w 1860 już 15. Od 1790 roku do 1808, kiedy Kongres zabronił "importu" niewolników Południe sprowadziło ich z Afryki 80000. W 1860 roku jeden na trzech Południowców był niewolnikiem. W 1850 roku, z 2.5 mln niewolników zatrudnionych w rolnictwie 75 proc. było zatrudnionych przy uprawie bawełny. Jednak zakup niewolnika pociągał za sobą wysokie koszty, stąd też na 6 mln mieszkańców Południa tylko 380 tys. było właścicielami niewolników.
Zakrawa na ironię, że następny pomysł Whitney’a dał technologiczną wyższość Północy, przyspieszył uprzemysłowienie, które przyczyniło się do zwycięstwa w Wojnie Secesyjnej. Otóż duże znaczenie dla rozwoju przemysłu miał pomysł wykorzystania linii montażowej w produkcji masowej; pomysł ten wykorzystał później z powodzeniem Henry Ford.
Ważnym narzędziem w walce o rząd dusz był wynalazek z 1789 roku - litografia. Abolicjoniści przygotowywali społeczeństwo Północy do walki z Południem czarną propagandą, pokazywali je jako siedlisko najgorszego zła. Taką rolę spełniał American Anti-Slavery Almanac. Przedstawiał w swoich ilustracjach Południe jako miejsce nieludzkiego traktowania ludności kolorowej, gdzie codziennością jest wieszanie, pojedynki, walki kogutów i inne szaleńcze i niegodziwe sprawy, jak wynika z prezentowanych rycin.
CDN
