Narastające w pandemii problemy psychiczne dzieci i młodzieży wymagają przeciwdziałania.
Premier Mateusz Morawiecki i minister zdrowia Adam Niedzielski zapowiedzieli w środę przeznaczenie 220 mln zł na opiekę psychiatryczną dzieci i młodzieży. Na poprawę infrastruktury trafi z kolei 120 mln zł.
Ruszyć ma także bezpłatna, całodobowa infolinia; zapowiedziano też zwiększenie dostępności świadczeń oraz uruchomienie projektu profilaktyki uzależnień cyfrowych.
Dramaty dzieci i młodzieży
Z przeprowadzonego w trakcie pandemii badania Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę wynika, że ponad 600 tys. młodych ludzi potrzebuje natychmiastowej pomocy psychiatrycznej, ale na wizytę czeka się miesiącami. Raport fundacji podaje, że co drugi nastolatek padł ofiarą przemocy rówieśniczej, co szósty okaleczał się, a aż siedem procent mówi, że podjęło próbę samobójczą.
Wiele dzieci źle znosi realia pandemii. Fot. PAP/Albert Zawada
W grudniu 2020 r. Rzecznik Praw Dziecka, Mikołaj Pawlak, alarmował, że w oddziałach psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży często brakuje miejsc, a małoletni pacjenci śpią na korytarzach na rozkładanych łóżkach i materacach.
Rzecznik zaznaczył, że docenia rozpoczętą przez Ministerstwo Zdrowia reformę systemu opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą: „ale na jej efekty trzeba poczekać kilka lat, a młodzi ludzie z problemami nie mają tyle czasu”.
Hasło reformy psychiatrii dziecięcej pojawiało się również wśród postulatów Ogólnopolskiego Strajku Kobiet.
Morawiecki: Podwoiliśmy środki
Dodatkowe 220 mln zł, które mają trafić na wsparcie psychiatrii dzieci i młodzieży nie będą w całości pochodzić z budżetu państwa. Około 60 mln ma pochodzić z NFZ lub Funduszu Medycznego, a ok. 20 mln zł z funduszu covidowego. Z tego ostatniego dofinansowane mają być programy profilaktyki uzależnień cyfrowych.
Premier Morawiecki podkreślił, że jeśli porównać nakłady na opiekę psychiatryczną dla dzieci i młodzieży w latach 2019, 2020, 2021 to widać „niemal podwojenie środków”, z 250 mln na blisko 500 mln złotych.
Nowy model psychiatrii
Minister zdrowia wskazał, że proces przebudowy systemu psychiatrii dziecięcej rozpoczął się w 2018 roku. Reforma podjęta za rządów Prawa i Sprawiedliwości zakłada kompleksową przebudowę systemu psychiatrii dziecięcej, odejścia od modelu psychiatrii opartej na oddziałach szpitalnych, w kierunku psychiatrii środowiskowej: bliżej domu, dalej od szpitala.
Jeszcze w 2020 roku zwiększono łączną liczbę placówek udzielających świadczeń dzieciom i rodzicom z 365 do 562. Docelowo ma powstać taki model wsparcia instytucjonalnego, aby każde dziecko, młoda osoba, rodzic w każdym powiecie wiedzieli, że mogą zgłosić się do lokalnego ośrodka ze swoimi problemami czy problemami swoich dzieci.
Opozycja: To za mało
Zdaniem Mateusza Morawieckiego w sprawie dziecięcej psychiatrii rząd i środowiska opozycyjne mówią jednym głosem. – Cieszę się, że wokół tak ważnej sprawy, jak walka z problemami psychicznymi dzieci i młodzieży pojawia się konsensus społeczny i polityczny – powiedział premier. Powinniśmy mówić o tym językiem pełnym empatii po to, by nie kłócić się, tylko jak najwięcej razem zrobić - dodał.
Koalicja Obywatelska odpowiada, że choć 220 mln zł to ważna suma dla psychiatrii dziecięcej, „nie rozwiązuje problemu, potrzeby są na blisko 1,5 mld zł”.
Zdaniem rządu, zarówno reforma psychiatrii dziecięcej i dorosłych będzie się jednak stopniowo dokonywała. Powstać ma piramida świadczeń: podstawa to opieka środowiskowa. Pilotażowy program zespołów opieki środowiskowej pozwolił stworzyć w 2020 roku około dwustu takich placówek. Poziom II zakłada wsparcie ambulatoryjne, z lekarzem psychiatrą. III poziom to szpital z profesjonalną opieką całodobową.
KW
