W Polsce około 30 procent pacjentów stosuje preparaty homeopatyczne, najczęściej na przeziębienie i grypę. Badania naukowe nie potwierdzają ich skuteczności. Istotne jest jednak, że homeopatia - nawet jeśli nie pomoże, to przynajmniej nie zaszkodzi.
Homeopatia narodziła się w 1796 roku. Opiera się na tzw. prawie podobieństw, w którym rozcieńczone substancje służą leczeniu schorzeń wywołanych spożyciem tychże związków w większych stężeniach, lub mają podobne objawy. Nie jest to koncepcja naukowa, podobnie jak inne, którym hołdują ich zwolennicy - przekonanie o istnieniu siły życiowej, stosowanie minimalnej dawki, podejście holistyczne, dynamizowanie preparatu, a także prawo Heringa. To ostatnie opisuje procesy zdrowienia i ustępowania objawów choroby, m.in. z wnętrza ciała na zewnątrz, np. astma przechodząca w wysypkę skórną.
Środki homeopatyczne mają wzmacniać siłę życiową pacjenta, a ich działanie potęguje tzw. efekt pamięci wody. Za ich rzekome właściwości odpowiada nie tyle sama substancja lecznicza, co cały roztwór. Tymczasem naukowcy nie potwierdzają istnienia efektu pamięci wody, jak i rzekomych mechanizmów, które mogłyby zapoczątkować proces leczenia przy użyciu leków homeopatycznych. Nie istnieje również żaden znany nauce mechanizm, który przewidywałby możliwość wpływu wysoce rozcieńczonych związków na nasz układ odpornościowy, ani na jakiekolwiek znane procesy zachodzące w naszym ustroju.
Warto pamiętać, że typowa dawka leku homeopatycznego to zazwyczaj 1 μl. Oznacza to, że jeśli homeopata rozcieńczył dany związek chemiczny 20-krotnie, w proporcji 1:100, to w efekcie otrzymał roztwór, w którym możemy spożyć 1 cząsteczkę substancji leczniczej na kilkanaście tryliardów dawek! Zdaniem lekarzy specjalistów, takich stężeń nie można w żaden sposób kontrolować, ani tym bardziej laboratoryjnie weryfikować. Co znaczące, o takich lekach nie można powiedzieć, że faktycznie zawierają jakiekolwiek związki lecznicze.
Tymczasem, przy przyjmowaniu leków homeopatycznych zaleca się stosowanie do kilku zasad. Dany lek powinien być dostosowany do objawów choroby i zwykle należy go przyjmować co najmniej pół godziny przed jedzeniem. W czasie leczenia należy unikać kofeiny i innych związków osłabiających działanie medykamentu. Dodatkowo, leki należy przechowywać z dala od źródeł promieniowania elektromagnetycznego.
Z uwagi na brak naukowych dowodów, które mogłyby potwierdzić skuteczność stosowania środków homeopatycznych, Rada Naczelna Izby Lekarskiej nie zaleca ich stosowania. Z tego powodu nie są one refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Warto także mieć na uwadze, że choć leki te nie są zabronione prawnie, to w myśl ustawy nie wymagają przedstawienia dowodów skuteczności terapeutycznej.
Homeopaci podkreślają, że wytwarzane przez nich leki są przyjazne dla naszego organizmu, nie powodują skutków ubocznych i bazują na naturalnych komponentach. Niestety, zwykle jest to działanie na zasadzie, że nawet jeśli nie pomogą, to nie zaszkodzą.
(WA)
