Odpowiednio zaplanowana dieta wegetariańska lub wegańska może przynieść szereg zdrowotnych korzyści – uważają lekarze.
Wegetarianie i weganie żyją dłużej
Są badania wykazujące, iż wegetarianie i weganie nie tylko żyją dłużej niż osoby pozostające na diecie tradycyjnej, lecz także śmiertelność z powodu chorób układu krążenia występuje u nich o 25% rzadziej. Dodatkowo o 34% jest niższe ryzyko śmierci z powodu niedokrwiennej choroby serca w porównaniu z osobami, u których mięso i jego przetwory występują w diecie regularnie. Ponadto analizy badań wskazują u wegetarian i wegan rzadsze występowanie nowotworów jelita grubego i prostaty (odpowiednio o 88% i 54% w stosunku do osób na diecie tradycyjnej).
Wegetarianie są zdrowsi.
Mniej białka i tłuszczu
Badania wegetarian i wegan wykazały, że są oni szczuplejsi (mają niższe, ale mieszczące się w normie BMI), a w ich osoczu krwi jest niższe stężenie cholesterolu całkowitego i jego frakcji LDL (powszechnie określanej „złym cholesterolem”, ponieważ zbyt wysoki jego poziom uważany jest za czynnik wywołujący m.in. choroby układu krążenia).
W dietach wegetariańskich i wegańskich jest stosunkowo mniejsza zawartość białka, tłuszczów nasyconych i długołańcuchowych kwasów tłuszczowych n-3 (możemy je dostarczać wyłącznie z pożywieniem; choć są tłuszczami, to wykazują działanie przeciwzakrzepowe, przeciwmiażdżycowe itd.), witaminy B12, cynku, wapnia i żelaza.
Witaminy można znaleźć w owocach i warzywach.
Uwaga na żelazo i witaminę B12
Zarówno dieta wegetariańska, jak i wegańska niosą ryzyko niedoborów witaminy B12 oraz żelaza. W diecie wegańskiej ryzyko niedoboru witaminy B12 jest większe, ponieważ weganie nie jadają w ogóle produktów pochodzenia zwierzęcego także nabiału, a to one są źródłem tego związku. Są rośliny, które posiadają pewne ilości witaminy B12, ale jest ona w formie nieaktywnej, a zatem zupełnie bezużytecznej dla człowieka.
Natomiast żelazo (tzw. niehemowe) znajduje się w wielu roślinach. Problem jednak w tym, że z uwagi na jego właściwości oraz występowanie w tych roślinach innych związków charakterystycznych dla nich, takich jak fityniany (związki będące formą zapasową fosforanów i składników mineralnych w ziarnach zbóż, nasionach, orzechach, warzywach, szczególnie nasionach roślin strączkowych i owocach), jego wchłanianie przez człowieka jest upośledzone. Inaczej jest z żelazem hemowym, dobrze przyswajalnym, które znajduje się wyłącznie w produktach zwierzęcych.
Można nie jeść mięsa i mieć bogaty wybór.
Diety wegetariańskie są zdrowe
Niedobór żelaza prowadzi m.in. do niedokrwistości z niedoboru żelaza, zaś niedobór witaminy B12 - do niedokrwistości megaloblastycznej (zaburza ona również funkcjonowanie układu nerwowego). Istnieją również doniesienia o wrodzonych przypadkach niedoczynności tarczycy u dzieci karmionych wyłącznie piersią przez wegańskie matki oraz dwustronnej neuropatii, czyli zaburzeń widzenia i wzroku.
Jednak dietetyczka z Instytutu Żywności i Żywienia Hanna Stolińska, powołując się na stanowisko Amerykańskiego Stowarzyszenia Dietetycznego z 2009 roku, uważa, że odpowiednio zaplanowane diety wegetariańskie są zdrowe, pokrywają zapotrzebowanie na składniki odżywcze i mogą przynosić korzyści zdrowotne poprzez zapobieganie oraz leczenie niektórych chorób.
Dieta wegetariańska musi być odpowiednio zaplanowana.
Konsultacje dietetyczne
Kluczowe jest sformułowanie „odpowiednio zaplanowane”. Wegetarianie i weganie, z uwagi na specyfikę produktów, jakie jedzą (i nie chodzi tylko o konkretne składniki, ale i to, jak są one przyswajalne), powinni, przynajmniej na początku, dopóki pewne nawyki nie wejdą im w krew, dokładnie przeliczać wartość odżywczą w swojej diecie, uwzględniając takie zmienne jak przyswajalność żelaza ze spożywanych produktów.
Bezpieczniej będzie na początku udać się po poradę do dietetyka, który być może zaleci suplementację niektórych składników w postaci tabletek. Wykonywanie badań morfologii krwi oraz ogólnego moczu, które dają dużo informacji na temat stanu zdrowia i (ewentualnych niedoborów) zalecane jest raz do roku wszystkim, bez względu na to, jaką dietę stosują.
JW
© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.
Artykuł współfinansowany z funduszu prewencyjnego PZU.
