Pielgrzymka słowiańska - Muzeum żup krakowskich Wieliczka
https://pl.wikipedia.org/wiki/Muzeum_%C5%BBup_Krakowskich_Wieliczka
https://muzeum.wieliczka.pl/dzial-archeologiczny-1
https://muzeum.wieliczka.pl/aktualnosci/70-70-wystawa-jubileuszowa
https://muzeum.wieliczka.pl/wystawa/wystawa-archeologiczna-czasowo-nieczynna
Muzeum znajduje się w dawnym zamku żupnym.
Duża wystawa archeologiczna tego terenu mieści się w kilku salach piwnic.
Ciekawostki:
Zaczyna się od zębów zwierząt prahistorycznych, dalej neolit:
Kultura lendzielska: naczynia ceramiczne do warzenia soli odtworzone, figurki ceramiczne małe dużo;
Kultura badeńska: naczynia ceramiczne z uchem dużym wystającym ponad poziom naczynia, narzędzia kamienne i krzemienne (też z czarnego obsydianu), proste żarna w formie dwóch płaskich kostek kamiennych.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kultura_lendzielska
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kultura_bade%C5%84ska
https://pl.wikipedia.org/wiki/Obsydian
Skarb eksponatów z brązu (w kolorze ciemnobrązowym albo spatynowane na zielono): bransolety wielokrotnie zawinięte i inne ozdoby, groty oszczepów, siekierki z uszkiem.
Filiżanki ceramiczne ładne eleganckie (jeszcze bez polewy) też epoka brązu.
Okres lateński (celtycki) i wpływów rzymskich: naczynia ceramiczne różnych kształtów, zapinki do ubrań, w tym jedna żółta chyba mosiądz (jako bardziej podobny do złota niż brąz).
Kultura puchowska: dwa naczynia ceramiczne zasobowe na zboże duże - 1m wysokości.
Kultura łużycka;
Kultura przeworska.
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Kultura_%C5%82u%C5%BCycka
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kultura_puchowska
Jest tam też plastyczna makieta XIX-wiecznej Wieliczki, szczegółowo wykonana, duża pracochłonna.
W następnej sali VI w., tzn. już okres wczesno-słowiański: narzędzia rolnicze żelazne: sierpy, noże, siekiera, motyka, wyżej XI w.: grot strzały żelazny z resztką drewnianego trzonu, naczynia ceramiczne z pokrywkami, skarb monet - płaskie, duże, zszarzałe.
Po drugiej stronie zestaw żelazny dla konia: podkowy, wędzidło, strzemiona, ostrogi.
W następnej sali skarb monet srebrnych z XIV w. duży, dalej monety miedziane, jedna żółta chyba mosiądz, kafle zdobione różnokolorową polewą.
Na końcu sam zamek żupny na tablicy i na monitorze.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Akcesoria_je%C5%BAdzieckie
Krytyka:
⦁ Nie ma opisów info szerzej opisujących tło historyczne i zbiory, jednak ma to też zaletę, bo trzeba bardziej skupić się na samych eksponatach, aby wyciągnąć z nich maksimum info.
27.11.2021
Do ponownych odwiedzin tego muzeum skłoniła mnie info z internetu, że została otwarta nowa wystawa archeologiczna.
Na miejscu okazało się, że kompleks budynków zamku żupnego jest w częściowym remoncie wraz z przejściami wewnętrznymi i instalacjami podziemnymi.
Obecnie wejście na wszystkie wystawy jest na lewo od bramy zewnętrznymi schodami budynku do dołu przez piwnice.
Za drzwiami wejściowymi do piwnic jest nawet przedsionek (drugie drzwi jako izolacja termiczna), czego brakuje w wielu innych zamkach i pałacach.
Piwnice są oryginalne, reszta zamku została odbudowana po #ww2, gdy bomba sowiecka zniszczyła budynek.
Poprzednia wystawa archeologiczna została w całości zdemontowana, a obecna mieści się w pierwszej sali piwnic, w następnej sali jest wystawa soli kopalnej w jej różnych formach: stalagmity, stalaktyty, nacieki, narośla, kryształy halitu, itd.
Pojawiło się też kilka tablic info oraz tablica chronologiczna, które człowieka wywodzą z Afryki 2,5 mln lat pne, a pobyt człowieka na ziemi wielickiej od 13 tys. lat pne.
Tablice te są irytujące, bo łączą w jednym tekście fakty: znalezione zabytki, z interpretacjami archeologów, które moim zdaniem są co najmniej kontrowersyjne, jeśli nie wyssane z nikąd, oparte na absurdalnych analogiach, niedopuszczalnych skojarzeniach, szczególnie w zakresie wierzeń.
Właśnie dlatego przy opisie wolę oprzeć się na własnych spostrzeżeniach i wrażeniach z bezpośredniego oglądu zabytków.
Wystawa wydaje się chronologiczna, ale kolejne tablice info omawiają przy tym różne aspekty życia dawnych ludzi, ze szczególnym naciskiem na warzenie i kopanie soli, skarbu naturalnego tych terenów dawnego morza.
Ciekawostki:
⦁ Kilka popielnic ceramicznych rekonstruowanych (klejonych, uzupełnianych gipsem - maskowanym na kolor brązowy) dużych (około 30 cm) dość prymitywnie zrobionych, o dziwo z dwoma uchami.
⦁ Misa ceramiczna owalna duża około 25 cm długości w kształcie łodzi płaskodennej.
⦁ Misy ceramiczne okrągłe na wysokich podstawkach.
⦁ Dwa placki ceramiczne około 30 cm średnicy powierzchniowo uszkodzone podobne do spotykanych w innych muzeach, o nieustalonym przeznaczeniu.
⦁ W najnowszych (średniowiecznych) zabytkach przedmioty ceramiczne określane jako kaganki: małe płytkie naczynka z długim wysuniętym uchwytem, a w najstarszych zabytkach z pochówków szkieletowych lub ciałopalnych naczynie ceramiczne w kształcie współczesnego czajniczka do herbaty (bez pokrywki) z uchwytem całkiem podobnym lub nawet identycznym.
⦁ Żarna: płaski duży kamień i przesuwany rozcieracz, oraz kamień od żarna rotacyjnego.
Przy okazji wyjaśnienie: dlaczego ARCHEOLOGIA?!
Archeologia wydaje się niezmiernie istotna dla polskiej kultury słowiańskiej i kondycji psychicznej spoleczeństwa polskiego, bo pozwala cofnąć historię ziem polskich parę tysięcy lat w przeszłość, a nawet wykazać jakąś ciągłość kulturową z porzednimi tutejszymi cywilizacjami.
Polska jest państwem słowiańskim (Słowian), ale jest bardzo możliwe, że Słowianie przychodząc na ziemie polskie po najazdach Hunów i wędrówkach ludów, wbudowali w swoje społeczeństwo niedobitków poprzednich kultur i cywilizacji tych ziem.
Właściwie to jest nawet pomysł:
gdyby Polska prowadziła bazę DNA przestępców według wzoru USA, można by było określić statystyczny profil genetyczny przeciętnego Polaka i skład etniczny obecnej Polski - wydaje się, że wyniki mogły by być zaskakujące.
Tradycja mówi, że chłopi-Słowianie to tzw. "sól tej ziemi", a mogłoby się okazać, że właśnie chłopi polscy są bardzo różnorodni etnicznie - bardziej powiązani ze sobą patriotyzmem i wartościami społecznymi (ograniczonym zaufaniem) niż wspólnotą plemienną.
Co do domysłów i interpretacji zabytków przez archeologów: mają one różną formę i zakres, bywa to snuciem całej opowieści z nieforemnego szczątku znaleziska, którego trudno nawet dokładnie datować - bez dogłębnego uzasadnienia uważam je za bardzo mało wiarygodne.
