"Ziemie polskie w starożytności"

Kazimierz Tymieniecki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kazimierz_Tymieniecki

"Ludy i kultury najdawniejsze"

1951

Księga gruba, duża i ciężka, rozbudowany "Spis treści", który jest samodzielnym obszernym spisem tematycznym.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Książka

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Dokumenty_naukowe

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Literatura_popularnonaukowa

"Przedmowa" jest ciekawa, bo pisze ją dawny naukowiec jeszcze sprzed I wś., który musi jakoś ze swoim doświadczeniem życiowym zmieścić się w nowym, "ludowym", ustroju Polski po II wś.

Był świadkiem wielu zasadniczych zmian podejścia w nauce, i daje temu oględne świadectwo - jest więc właściwą osobą, naukowcem, do przeprowadzenia głębokich porównań przemian historycznych.

Ma wielki szacunek do samego siebie jako naukowca i tego szacunku oczekuje od innych, wbrew nowej epoce "ludowej", która wyśmiewa autorytety, a promuje siłę i spańszczone chamstwo.

Jest obszerny w słowie, a jednocześnie szanuje to słowo, jest precyzyjny, nie nadużywa zwrotów wieloznacznych, tłumaczy zwroty bardziej ogólne na język potoczny.

Zauważa, że zbiorowość ma bardziej skłonności statyczne (obyczaj, tradycja), a strona dynamiczna historii (polityka) opiera się na jednostkach, osobach, przy tym przytomnie w odniesieniu do dziejów, które dzieją się aktualnie, pisze o położeniu nacisku na samą chwilę dokonującej się przemiany.

Wbrew nowej epoce, która zmusza do zerwania z przeszłymi ideami, kontynuuje swoją pracę, sięga do swojej wiedzy i pamięci, nie daje się porwać nowej fali, ideologii, nie tyka w ogóle dialektyki w żadnej formie (może błąd, logika dialektyczna jest ciekawa i wcale nie ideologiczna - jak wskazałem w mojej pracy licencjackiej i magisterskiej, obie są dostępne w internecie): tylko indukcja, dedukcja, ewolucja, zjawiska jednostkowe i powtarzalne w historii - z powtarzalności wyprowadza prawidłowości w samym następstwie zdarzeń, a stąd procesy historyczne.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ideologia

https://pl.wikipedia.org/wiki/Dialektyka

Jedyne małe jego niedopatrzenie (?):

- zgadza się z powszechnie przyjętym wtedy w nauce genetyzmem historycznym, ale nie wyjaśnia niejasnej treści tego pojęcia (może dlatego, że jasne przedstawienie jego interpretacji tego terminu mogłoby być dla niego niebezpieczne), a jednocześnie wyróżnia stronę ideologiczną albo filozoficzną (którą trzeba przyjąć), od strony badawczo-poznawczej (której można nauczyć) - dotyka tym problemów aktualnych nauki historii, a zarazem czyni to tak subtelnie (autocenzura), aby cenzura nie doczytała się niczego wywrotowego.

Zgodnie ze swoim pojmowaniem nowej epoki zauważa, że dzieje pracy, obok dziejów walki i polityki, muszą zajmować równe przynajmniej miejsce.

Na pełne uznanie zasługuje stwierdzenie, aby w trakcie badań poza związkami z dziejami powszechnymi, badać też różnice, odrębności z warunków historycznych wyrosłe - subtelne i dyskretne zaprzeczenie internacjonalizmu komunistycznego w nauce.

Stoi na twardym i solidnym gruncie ludowego realizmu słowiańskiego - mesjanizm wymienia tylko dla zachowania porządku.

Jego, poniekąd mimowolna (a może też konieczna ze względu na zmianę paradygmatu nauki), analiza i krytyka podstaw teoretycznych nowego ustroju państwa polskiego, według pojęć dotychczasowego, poprzedniego stanu nauki, jest tak wyważona i pełna umiaru, a jednocześnie prowadzona na tak wysokim poziomie intelektualnym i wyrażona tak prostymi słowami, że cenzura jest bezradna, nie ma do czego się przyczepić.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Paradygmat

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Metodologia_nauki

Przy tym, jak z całości wynika, nie jest rewolucjonistą, nie jest przeciw, w kontrze do rzeczywistości, jest raczej badaczem i świadomym świadkiem wydarzeń, ale nie można mu też odmówić delikatnej próby wskazania możliwości korekty kierunku zmian tej rzeczywistości, nie tyle ukrytej, ile subtelnie i ostrożnie wyrażonej.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Rzeczywistość

https://pl.wikipedia.org/wiki/Polityka

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ustrój_polityczny

Pomijając wszystkie zauważalne ustępstwa napisanie takiego tekstu w okresie najgorszego terroru stalinowskiego, terroru żydów komunistycznych, wymagało dużo odwagi cywilnej oraz surowej powagi słowiańskiej.

Autor jest właściwą osobą, wzorcem osobowym do przywrócenia obecnie w nauce polskiej: polskości, obyczajowej etyki słowiańskiej, moralności osobistej i rodzimej prostoty słowiańskiej.

Było więcej takich naukowców, którzy przeżyli II wś., lecz raczej próbowali się znaleźć w nowej rzeczywistości, niż przeprowadzali jawne porównania naukowe, w tamtych warunkach groźne dla życia.