Rzeźbiarz, twórca scenografii i instalacji, autor projektu pomnika ofiar katastrofy smoleńskiej w Warszawie - Jerzy Kalina został w sobotę odznaczony przez prezydenta Andrzeja Dudy Orderem Orła Białego.
Order Orła Białego dla Jerzego Kaliny
Jerzy Kalina został odznaczony Orderem Orła Białego "w uznaniu znamienitych zasług dla kultury polskiej, za konsekwentne występowanie w obronie prawdy i wolności twórczej w PRL poprzez wybitne i poruszające dokonania artystyczne, za działalność na rzecz suwerennej Rzeczypospolitej".
- Mówię o tej światowej sławie, ale w istocie można zadać pytanie, dlaczego 11 listopada? Także za tę światową sławę, za rozsławianie Rzeczypospolitej poprzez swoją pracę artystyczną. Ale przede wszystkim za zrozumienie i za odwagę; za umiejętność zaznaczenia ważnych dla Polaków rzeczy, także w trudnych czasach – zaznaczył Duda.
Przypomniał, że najsłynniejsza praca Jerzego Kaliny to "Przejście" znana również pod nazwą "Pomnik Anonimowego Przechodnia". - Kiedyś w 1977 r. w nocy z 12 na 13 grudnia postawiony tutaj w Warszawie na skrzyżowaniu ulic Świętokrzyskiej i Mazowieckiej. Pomnik ludzi przechodzących przez ulicę, ale w jaki specyficzny sposób. Czy może schodzących pod ziemię, w tamtym czasie, kiedy to podziemie się zaczynało po to, by doprowadzić do odzyskania przez Polskę wolności, niepodległości i suwerenności – zaznaczył Duda.
Zwracając się do Kaliny, prezydent podziękował mu za jego twórczość. "Jest pan pionierem i awangardą" – powiedział.
Jerzy Kalina, zapytany przez dziennikarzy, jakie znaczenie ma dla niego odznaczenie, odpowiedział, że "od tego momentu, wszystko, co będzie robił, będzie tym ważniejsze". Dodał, że "nie marzył o takiej najwyższej formie uznania".
Zaprojektował Pomnik Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku
J. Kalina ukończył Wydział Malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1971). Zapisał się w historii polskiej sztuki współczesnej jako rzeźbiarz, scenograf teatralny i filmowy, autor spektakli teatralnych oraz filmów animowanych i dokumentalnych, jeden z pierwszych polskich performerów.
Kalina jest autorem, m.in. projektu Pomnika Katyńskiego "Kalwarie Polskie" w Podkowie Leśnej, "Pomnika Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku"; projektów polowych ołtarzy papieskich podczas pielgrzymek Jana Pawła II (1987, 1991 i 1999), oprawy plastycznej pogrzebu oraz grobowca księdza Jerzego Popiełuszki przy kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie (1986), projektu ekspozycji i narracji plastycznej w Muzeum Katyńskim w Warszawie (2014).
Jako scenograf Jerzy Kalina współpracował z Teatrem Narodowym, Studio, Ateneum w Warszawie, ze Starym Teatrem i Teatrem Groteska w Krakowie, z Teatrem Śląskim w Katowicach, Teatrem Nowym w Zabrzu, Teatrem Polskim we Wrocławiu i Współczesnym w Szczecinie.
W 2005 i 2008 r. stworzył długometrażowe filmy animowane "Vivat academia, vivant proffesores 1904-2004" oraz "W labiryncie Studia Miniatur". W dokumentalnym studio "WIR" wyreżyserował film "Tama" (1991 r.), "Pole karne" (1994 r.), "Jan Peszek w roli głównej" (1998 r.) i "Jerzy Grzegorzewski. Skrywana obecność" (2003 r.).
Artysta jest laureatem wielu nagród, w tym Nagrody Totus Tuus (2017) i Nagrody im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego (2013). W 2007 r. został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2008 r. – medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis za wybitne osiągnięcia artystyczne w dziedzinie filmu.
Inne odznaczenia wręczone przez Prezydenta RP
Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski - za wybitne zasługi w pielęgnowaniu pamięci o najnowszej historii Polski i działalność na rzecz środowisk kombatanckich - został odznaczony harcerz i więzień polityczny stalinowskiej Polski mjr Zenon Wechmann.
Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, w uznaniu wybitnych osiągnięć w pracy duszpasterskiej, za szczególne zaangażowanie w procesach beatyfikacyjnych i kultywowanie pamięci o polskich błogosławionych, prezydent odznaczył ojca Gabriela Bartoszewskiego.
Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski prezydent odznaczył: księdza biskupa Jana Kopca za wybitne osiągnięcia w pracy duszpasterskiej i działalności naukowo-badawczej, za popularyzowanie historii Kościoła w Polsce oraz historyka Jerzego Pietrzaka - za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej.
Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski odznaczeni zostali: aktor Wiesław Komasa - za wybitne zasługi dla polskiej kultury, za osiągnięcia w pracy artystycznej i twórczej, ksiądz Józef Niżnik - za wybitne zasługi w pracy duszpasterskiej, za rozsławianie kultu Świętego Andrzeja Boboli - Patrona Polski oraz historyk Grzegorz Nowik - za wybitne zasługi w działalności na rzecz rozwoju harcerstwa, za pielęgnowanie pamięci historycznej oraz osiągnięcia w pracy naukowej.
Rafał Brzoska i Omenaa Mensah nagrodzeni za działalność filantropijną
Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski zostali odznaczeni przedsiębiorca Rafał Brzoska, za wybitne zasługi w działalności na rzecz rozwoju polskiej gospodarki, za działalność społeczną i charytatywną, oraz dziennikarka i filantropka Amma Omenaa Mensah, za wybitne zasługi w działalności filantropijnej i charytatywnej.
Również Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, za wybitne zasługi w podejmowanej z pożytkiem dla kraju działalności publicznej i społecznej, za wkład w umacnianie obronności i bezpieczeństwa państwa, został odznaczony inżynier, urzędnik państwowy Marek Chodkiewicz.
Za wybitne zasługi dla polskiej kultury, za osiągnięcia w pracy artystycznej i twórczej, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski zostali odznaczeni aktorzy Jarosław Gajewski i Halina Łabonarska.
Za wybitne zasługi dla rozwoju i upowszechniania ampfutbolu, za osiągnięcia sportowe, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, został odznaczony ampfutbolista Marcin Oleksy.
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, za wybitne zasługi dla rozwoju polskiej gospodarki i przedsiębiorczości, za działalność filantropijną i społeczną, otrzymał przedsiębiorca Krzysztof Pawiński, natomiast za wybitne zasługi w popularyzowaniu polskiej historii, kultury i tradycji, za działalność na rzecz rozwoju muzealnictwa w Polsce, historyk sztuki Andrzej Szczerski.
Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej zostali odznaczeni obywatele Stanów Zjednoczonych: politolog Joshua Muravchik, w uznaniu wybitnych zasług we wspieraniu przemian demokratycznych w Polsce, za działalność na rzecz wstąpienia Polski do NATO oraz ekonomista Lawrence W. Reed, w uznaniu wybitnych zasług we wspieraniu przemian demokratycznych w Polsce.
ja
Na zdjęciu Prezydent AndrzejDuda odznaczył Jerzego Kalinę Orderem Orła Białego, fot. Marek Borawski/KPRP
Czytaj także:
