Eksperci, oceniając zmiany podatkowe z 2023 roku widzą wiele pozytywnych rozwiązań, ale podkreślają, że nie brakowało też niekorzystnych zmian, związanych najczęściej z Polskim Ładem wprowadzonym jeszcze w 2022 roku.
Podatki 2023 a 2024. Co się udało poprawić?
- Sam fakt, że ustawodawca skorygował wadliwe przepisy i usunął nieprzemyślane rozwiązania, należy przyjąć za zmiany na korzyść podatników. Zostały odroczone i zmodyfikowane przepisy o podatku minimalnym CIT, uchylono przepisy o tzw. ukrytej dywidendzie czy doprecyzowano regulacje dotyczące estońskiego CIT – wylicza Przemysław Pruszyński, ekspert Konfederacji Lewiatan. – Jednak były to zmiany trochę na otarcie łez, bo wcześniej te rozwiązania nie powinny być w ogóle wprowadzone. Gdyby nie zlekceważono głosu przedsiębiorców na etapie konsultacji społecznych, wiele wadliwych przepisów nie zostałoby wprowadzonych w 2022 roku i nie wymagałyby korekty w 2023 roku.
Wśród ekspertów przeważa opinia, że bez wątpienia korzystną zmianą od 2023 roku było wprowadzenie nowej skali podatkowej i wyższej kwoty wolnej od podatku. Oczywiście zmiana ta nastąpiła już w zasadzie 1 lipca 2022 roku, jednak zaraz po wprowadzeniu ustawy występowały w tym zakresie pewne wątpliwości po stronie części podatników. Zdaniem dr Anny Wojciechowskiej, partnera w SOLVEO ADVISORY dobre są bardziej elastyczne zasady składania oświadczeń płatnikom podatku przez osoby fizyczne, skutkujące obniżeniem kwot miesięcznych zaliczek na podatek.
- Korzystnie należałoby również ocenić zmiany w 2023 roku w zakresie podatku od spadków i darowizn, które wpłynęły na finanse wielu osób planujących przekazać lub otrzymać majątek w formie darowizny. Zmiany te obejmują wzrost kwot wolnych od podatku oraz modyfikację skal podatkowych – mówi dr Jacek Matarewicz, partner w Kancelarii Ożóg Tomczykowski oraz ekspert BCC.
Z kolei sporo negatywnych głosów w zakresie zmian wprowadzonych w 2023 roku słychać od podatników, którzy wynajmują lokale lub budynki mieszkalne w ramach działalności gospodarczej.
Druga strona medalu
Innych głosów krytycznych odnośnie zmian podatkowych nie brakuje. Według prof. Witolda Modzelewskiego, doradcy podatkowego i byłego wiceministra finansów, w ubiegłym roku postanowiono wyrzucić do kosza całego polskiego systemu rozliczeniowego, czyli dokumentowania rozliczeń gospodarczych. – Chodzi o uchwalenie 16 czerwca 2023 roku, z mocą od 1 lipca 2024 roku, powszechnego obowiązku wystawiania e-faktur, czyli tzw. faktur ustrukturyzowanych i stosowania KSeF – mówi prof. Modzelewski.
Niektórzy eksperci zauważają jako plus to, że pewnych zmian pomimo zapowiedzi nie wprowadzono. Od 2024 roku miał zacząć obowiązywać nowy, niższy, limit płatności gotówkowych w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami. Miał zostać obniżony z 15 tys. zł do 8 tys. zł.
Przedsiębiorcy w 2023 roku narzekali też na zwiększoną uciążliwość kontroli prowadzonych przez organy podatkowe. - Straszono przedsiębiorców, którzy decydowali się na spory z organami podatkowymi. W efekcie równolegle wszczynano i prowadzono postępowania karnoskarbowe, w związku z rzekomymi oszustwami podatkowymi, którymi miały być stwierdzane nieprawidłowości. Nierzadko karano właścicieli firm tymczasowymi aresztowaniami. Skala stosowania tego rodzaju środków była niepokojąco wzrostowa, na co uwagę zwracała m.in. Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Ponadto przedsiębiorcy byli ofiarami niekorzystnych rozstrzygnięć organów podatkowych w sprawach kontrowersyjnych interpretacji prawnych. Narażano ich na dodatkowe koszty obsługi prawnej – przypomina dr Jacek Matarewicz.
Natomiast zdaniem Jerzego Martiniego, partnera zarządzającego w Martini Tax, najważniejszą pozytywną zmianą w 2023 roku, mającą wpływ na podatki, było wprowadzenie fundacji rodzinnej. – Dzięki temu rozwiązaniu przedsiębiorcy mogą w sposób optymalny podatkowo zrealizować sukcesję czy dokonać restrukturyzacji. To też rozwiązanie, które co do zasady zwiększa bezpieczeństwo prowadzenia działalności gospodarczej.
Najbardziej niekorzystną i kontrowersyjną zmianą było pozbawienie podatników wynajmujących mieszkania w ramach tzw. najmu prywatnego, bez rejestracji działalności gospodarczej, opodatkowania uzyskiwanych przychodów na zasadach ogólnych i zobowiązanie ich do rozliczenia przychodów z najmu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W praktyce pozbawiono część podatników możliwości uwzględniania w rachunku podatkowym ponoszonych kosztów, przez co najem mieszkania bez działalności gospodarczej stał się mniej opłacalny.
Bolesną dla przedsiębiorców zmianą był zakaz uwzględniania składki zdrowotnej w kosztach uzyskania przychodów. Problemem nie są nawet same przepisy, ale brak ich stabilności oraz często wysoki poziom agresji po stronie fiskusa w przypadku kontroli. O ile „bieżąca” obsługa podatników stoi na wysokim poziomie, to niestety kontrole i postępowania podatkowe prowadzone są często w sposób tendencyjny i służący jedynie maksymalizacji wpływów budżetowych.
Tomasz Wypych
na zdjęciu: plik banknotów w polskiej walucie. fot. Monday News
Czytaj dalej:
