Z danych Światowej Federacji Otyłości wynika, że w 2035 r. z otyłością będzie się z zmagać 1,9 mld ludzi, czyli co czwarta osoba na świecie, a koszty leczenia tej choroby sięgną 4,32 bln dolarów. Według szacunków do 2035 roku liczba dzieci z otyłością na świecie zwiększy się o 100 proc.
Otyłość niszczy wątrobę. Naukowcy to sprawdzili
Najnowsze badania pokazują, że przy otyłości praca wątroby była silnie zaburzona. Narząd w ważnym aspekcie pracuje wręcz odwrotnie niż powinien. Wątroba należy do układu pokarmowego i jest największym gruczołem w organizmie człowieka.
Wątroba leży po prawej stronie jamy brzusznej. U mężczyzn osiąga wagę 1500–1700 g, a u kobiet 1300–1500 g, jednakże jej wypełnienie krwią zwiększa tę masę o dodatkowe 500–800g. Wątroba to prawdziwe laboratorium chemiczne organizmu – rozkłada liczne toksyny i reguluje metabolizm, produkując substancje, które przechowują zapasy energii. Wątroba człowieka produkuje, magazynuje oraz wydziela wiele ważnych dla zdrowia i życia substancji. Produkuje m.in. czynniki krzepnięcia krwi, heparynę, cholesterol, trójglicerydy, hormony i prohormony (np. angiotensynogen, IGF-1. Produkuje i wydziela żółć do 1,5 litra na dobę. Produkuje i magazynuje niektóre białka osocza krwi, np. albuminy, protrombinę, fibrynogen oraz enzymy. Jest magazynem dla żelaza, witamin: A, D, K i niewielkiej ilości B12 i C , które uwalnia w razie potrzeby.
Pełni wiele funkcji metabolicznych oraz detoksykacyjnych (odtruwających). Przekształca toksyczny amoniak w mocznik, puryny w kwas moczowy. Sprzęga (w dużym skrócie: produkuje) metabolity wielu substancji chemicznych (takich jak bilirubina, sterydy, leki) z kwasem glukuronowym, by organizm mój je spożytkować. Przekształca też polisacharydy w łatwo przyswajalną dla organizmu glukozę, a jej nadmiar w glikogen lub tłuszcze, które magazynuje, regulując w ten sposób poziom glukozy we krwi. Przekształca aminokwasy w glukozę, rozkłada zużyte erytrocyty (czerwone krwinki) oraz wytwarza nowe. Neutralizuje toksyny, alkohol i inne używki oraz niektóre leki, głównie barbiturany. Pełni funkcję termoregulacyjną: krew wypływa z wątroby cieplejsza o 1 °C.
Poznaliśmy mechanizm wpływu otyłości na wątrobę
Co ciekawe, chociaż wątroba nie ma unerwienia czuciowego i po prostu nie może boleć, to jednak chorzy często odczuwają ból tam, gdzie jest umiejscowiona, czyli po prawej stronie brzucha pod żebrami. Takie odczucie jest możliwe, bo w niektórych chorobach wątroby dochodzi do powiększenia się narządu, co może powodować dyskomfort oraz uczucie bólu.
Wiadomo już dobrze, że otyłość zaburza funkcje metaboliczne tego organu, ale stojący za tym mechanizm pozostawał w dużej mierze tajemnicą. Odpowiedź, dlaczego tak się dzieje, sugerują wyniki uzyskane właśnie przez zespół z Uniwersytetu Tokijskiego.
Badacze nowoczesnymi metodami biotechnologicznymi porównali pracę wątroby myszy otyłych oraz o normalnej wadze. W kluczowym obszarze zauważyli odwrotne działanie narządu u myszy z obu grup. U zdrowych zwierząt w trakcie jedzenia proces kontrolujący metabolizm (tzw. regulacja allosteryczna) był osłabiany i ulegał aktywacji w okresie postu. U myszy otyłych działo się tymczasem dokładnie odwrotnie. To mogą być kluczowe informacje dla walki z otyłością – podkreślają naukowcy.
- Podczas gdy u zdrowych myszy enzymy i allosteryczna regulacja metabolizmu były wygaszone w tracie przyjmowania pokarmu, zaskakujące było to, że u myszy otyłych działo się odwrotnie i regulacja ta się nasilała - mówi prof. Shinya Kuroda, autor pracy opublikowanej w magazynie „iScience".
Odkrycie jest tym bardziej istotne, że według prognoz World Obesity Federation, do 2035 roku na świecie ponad 4 mld ludzi ma cierpieć na nadwagę lub otyłość. Przypadłości te oznaczają m.in. większe ryzyko chorób serca, cukrzycy czy stłuszczenia wątroby.
Tomasz Wypych
Fot ilustracyjna: Otyłość to choroba cywilizacyjna. Źródło: Canva.
Czytaj dalej:
Inne tematy w dziale Rozmaitości
