Czym jest obmowa? Nikt lepiej nie scharakteryzował tego problemu niż mędrcy i prorocy żydowscy. Zacznijmy, zatem od cytatu z Księgi Syracha:
13 Przeklinajcie potwarcę i dwujęzycznego:
wielu bowiem zgubili żyjących w zgodzie.
14 Trzeci język wielu uczynił nieszczęśliwymi
i skazał ich na tułaczkę od narodu do narodu,
zburzył miasta potężne
i domy możnych obalił.
15 Trzeci język oddalił żony od mężów
i pozbawił je owocu ich trudów.
16 Kto nastawia mu ucha, nie znajdzie spoczynku
ani nie będzie mieszkał spokojnie.
17 Uderzenie rózgi wywołuje sińce,
uderzenie języka łamie kości.
18 Wielu padło od ostrza miecza,
ale nie tylu, co od języka.
19 Szczęśliwy, kto przed nim był zasłonięty,
kto nie doświadczył jego złości,
kto nie dźwigał jego jarzma
i nie był związany jego pętami.
20 Jarzmo jego to jarzmo żelazne,
a pęta jego - pęta z brązu.
21 Straszna jest śmierć, którą on sprowadził,
nawet Szeol jest lepszy od niego.
22 Nie będzie on panował nad bogobojnymi
i nie będą się palili w jego płomieniu.
23 Natomiast ci, którzy Pana porzucają, weń wpadną,
zapali się w nich i nie będzie wygaszony;
jak lew będzie przeciw nim wysłany
i rozszarpie ich jak pantera.
24 Uważaj! Otocz posiadłość swą płotem z cierni,
srebro swoje i złoto mocno zawiąż;
25 słowom twoim spraw wagę i ciężarki,
a ustom drzwi i zasuwę!
26 Uważaj, abyś się w nim nie potknął,
i byś nie upadł przed tym, kto ci gotuje zasadzkę.
Syr 28
Ten bardzo mocny tekst pokazuje nie tylko skutki obmowy w życiu doczesnym obmawianych, ale też grozi najsurowszymi karami dla tych, co obmawiają bliźnich.
Fantazje na temat innych ludzi są często bagatelizowane przez najbardziej pobożnych ludzi. Często pobożnisie sprawiają wrażenie bezgranicznie zaangażowanych w plotki o innych ludziach. Oczywiście zawsze mają dla tego wytłumaczenie w postaci ich rzekomej dbałości o dobro powszechne.
Taka postawa nie tylko sprzyja rozpowszechnianiu nieprawdy, ale utrudnia też powiedzenie prawdy, szczególnie tej "bolesnej". Jeśli ktoś prawdę zna, to ona jest traktowana i zwalczana właśnie zarzutem, że jest jedynie pomówieniem. W ten sposób informacje prawdziwe są równoprawne z informacjami nieprawdziwymi tworząc tak zwany biały szum.
Jednak ludzie nie znoszą białego szumu i wyławiają informacje jedynie dla siebie wygodne, potwierdzające ich sympatie i antypatie. Ich widzenie świata i przekonania polityczne. To przebiera na sile, tworząc efekt śniegowej kuli i taki człowiek po krótkim czasie nie wie już, że kieruje się wyłącznie własnymi negatywnymi uczuciami, zbierając informacje wyłącznie pasujące do jego wyimaginowanego obrazu drugiej osoby lub całej grupy, a nawet społeczności.
W Księdze Mądrości czytamy:
Strzeżcie się więc próżnego szemrania,
powściągajcie język od złej mowy:
bo i skryte słowo nie jest bez następstwa,
a usta kłamliwe zabijają duszę.
Tu musimy czytać uważnie. Próżnego szemrania, oznacza bezpodstawnego szemrania i zarazem szemrania bez chęci rozwiązania problemów, jakie w tym szemraniu są poruszane.
I inny ważny szczegół. W tekście Syracha znajdujemy określenie dwujęzyczny.
To człowiek, który co innego myśli, a co innego mówi. Jego wina jest taka sama jak tego, kto bezpośrednio obmawia. Wynika z tego prosty wniosek, oportunista jest zdaniem Syracha tak samo winien krzywdy jak ten, który bezpośrednio tę krzywdę wyrządza drugiemu człowiekowi.
Potwarcy mogą tyle zdziałać na ile im otoczenie pozwala, tyle i nic więcej. I uważam to za sedno problemu.
Bo jeśli za plotkami jest jakaś prawda, to ona może mieć znaczenie i wyjść na światło dzienne jedynie w bezpośredniej rozmowie i daniu drugiej osobie możliwości obrony!
Skoro kogoś dobrze znam, to będę go bronić dając świadectwo. Ja stosuję w życiu prostą zasadę. Nie słucham plotek o innych i sam wyrabiam sobie zdanie o innych ludziach. Jeśli mnie ktoś skrzywdził, idę do niego i go upominam w cztery oczy, prosząc o poprawę, jeśli nie reaguje przedstawiam sprawę w jego obecności grupie, która jest wtajemniczona w „złe rozmowy”. Jeśli i tego nie posłucha traktuję takiego jak „celnika”.
Jeśli słyszycie plotki i omowy nie bójcie się dawać świadectwa o drugim człowieku takim jakim go znacie. Ale nie bójcie się też o tym powiedzieć ofierze tych plotek! Ona musi wiedzieć, że wkoło niej dzieje się „coś”. Jeśli zaś wiecie, że ktoś czyni zło, nie bójcie się wezwać go do poprawy, najpierw w cztery oczy, a jeśli nie zareaguje przedstawcie sprawę „wspólnocie”.
I pamiętajcie, że:
Uderzenie rózgi wywołuje sińce,
uderzenie języka łamie kości.
Wielu padło od ostrza miecza,
ale nie tylu, co od języka.
Powtarzam:
Wielu padło od ostrza miecza,
ale nie tylu, co od języka.
ps. Niedawno czytałem przejmujący raport na temat metod działania STASI w Niemieckiej Republice Demokratycznej. Zawsze pierwszym krokiem do "wyizolowania" ofiary była plotka... Miało to na celu pozbawienie ofiary wsparcie wspólnoty, w której ona żyła. Nie ulega wątpliwości, że polska SB działała w identyczny sposób.
Zródła: teksty Biblii według: http://biblia.deon.pl/
