Możliwe ,że tytuł ma smaczek prowokacji. Przecież filozofia przyrody jako dział filozofii nie tylko, że nie może być nauką empiryczną ale prawdopodobnie znajdzie się sporo ekspertów (piszę to bez złośliwości ),którzy swobodnie będą mnie przekonywać ,że filozofia przyrody nie może być w ogóle nauką, gdyż sama filozofia nie jest nauką.Powstrzymam się jednak od rozpętywania awantury o tak zwany status naukowości filozofii przyrody i szybko przejdę do wyjaśnienia skąd i dlaczego taki tekst.W filozofii przyrody, od dawna roztrząsa się następujący problem: czy struktura zjawisk i procesów przyrodniczych ma charakter lokalny czy przeciwnie- globalny.Zjawisko (lub proces) jest lokalne, jeśli na jego przebieg ma wpływ tylko najbliższe otoczenie.Zjawisko, którego przebieg jest uwarunkowany obecnością i działaniem dowolnie odległych ciał nazywamy zjawiskiem globalnym. Fizyka od dawien dawno przyjmowała ,że przedmiotem jej badań są obiekty i działania lokalne, że wystarczy rozpatrywać najbliższe otoczenia danego ciała, by ustalić jego własności i historię. Rozpatrywanie ciała lub jakiegoś procesu z punktu widzenia wpływu na niego reszty świata –zdaniem filozofii przyrody- jest czystej wody metafizyką.Pogląd ten skrystalizował w tak zwanej zasadzie rzeczywistości separowalnej (ZRS).Brzmi ona:Gdy dane są dwa jakiekolwiek obiekty, wówczas istnieje taka odległość między nimi, po przekroczeniu której, jakakolwiek zmiana jednego obiektu nie powoduje żadnej zmiany drugiego.Tym samym w fizyce, mamy prawo mówić o obiektach i zjawiskach jako realnych pojedynczo, z osobna.Jeżeli zasadę rzeczywistości separowalnej połączymy z tezą o rzeczywistości obiektywnej ,zewnętrznej w stosunku do poznającego podmiotu i nie zależnej od obserwacji lub pomiaru, to otrzymamy tzw. realizm naukowy ,albo realizm lokalny , będący osią główną współczesnej filozofii przyrody opartej o fizykę.W 1965 roku, fizyk irlandzki John Stewart Bell (28.VI.1928 -1.X.1990 ) wykazał ,że istnieje pewna wielkość mierzalna “delta”, która powinna mieć wartość nie większą od 2, jeżeli jednocześnie prawdziwe są twierdzenia realizmu lokalnego, które tworzą koniunkcję logiczną zdań o rzeczywistości badanej.Parametr delta w nierówności Bella jest absolutnie uniwersalny ,dotyczy każdej dychotomicznej wielkości fizycznej, obojętnie: makroskopowej lub mikroskopowej, pewnych funkcji korelacji i modelu eksperymentu typu EPR łącznie z tzw. kryterium rzeczywistości EPR oraz zasadą rzeczywistości separowalnej (ZRS).W przypadku atomowym i subatomowym, mechanika kwantowa wyznacza precyzyjnie wartość parametru delta Bella .Obliczona wartość wyniosła 2,83.[1]Jest to więc naruszenie nierówności Bella o 40 % !A zatem istniejąca mechanika kwantowa nie da się pogodzić z realizmem lokalnym, co potwierdzono empirycznie !To znaczy ,że nie mieli racji przeciwnicy szkoły kopenhaskiej z A.Einsteinem na czele.Świat zjawisk atomowych nie może być opisany w sposób prawdziwy przez filozofię przyrody fundowaną na realizmie lokalnym.Na początku lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku, zespół francuski Alana Aspecta [2] doświadczalnie potwierdził niespełnianie nierówności J.S.Bella w eksperymentach z fotonami i uzyskał zbliżoną wartość delty ,większą od 2.Do tej pory wykonano ponad 20 rzeczywistych- nie tylko pomyślanych- eksperymentów(w tym dwukrotnie w Polsce), których wyniki pogwałcają nierówność Bella, a tym samym obalają tezę filozofii przyrody o realizmie lokalnym.Połączona idea o obiektywnej realności obiektów mikroświata z zasadą rzeczywistości separowalnej (ZRS), stoi w sprzeczności z mechaniką kwantową.Albo mechanika kwantowa jest teorią błędną, albo musimy zrezygnować z fundamentalnej tezy filozofii przyrody zwanej realizmem lokalnym.[2]Liczne doświadczenia i zastosowania techniczne potwierdzają prawdziwość mechaniki kwantowej.Stąd wynika wniosek ,że w obrębie mechaniki kwantowej realizm lokalny(będący koniunkcją dwóch twierdzeń) jest zdaniem fałszywym.Koniunkcja dwóch zdań jest w trzech sytuacjach fałszywa:1.obydwa zdania są fałszywe2.zdanie A jest fałszywe ,zdanie B jest prawdziwe3. Zdanie A jest prawdziwe ,zdanie B jest fałszywe.Fizyka doświadczalna zjawisk mikro odkryła ,że zachodzi przypadek pierwszy.Świat obiektów kwantowych nie jest rzeczywistością niezależną od obserwatora oraz nie jest rzeczywistością separowalną.Do tej sytuacji w filozofii przyrody, doprowadziła metoda eksperymentalna, doprowadziło doświadczenie.Jest to pierwszy przypadek w historii filozofii, kiedy doświadczenie, czyli empiria, rozstrzyga spór filozoficzny o tym, jaka jest natura przyrody.[3]Dlatego twierdzenie J.S.Bella, zwane często nierównościami Bella, zaliczane jest do najważniejszych odkryć naukowych,które odsłaniają osobliwe cechy i właściwości świata mikro,badanego przez mechanikę kwantową. Literatura[1] J.S.Bell , Speakle and Unspeakle in Quantum Mechanics,Cambridge,1987.[2] Rozmowa z Johnem S.Bellem,w :Zagadnienia filozoficzne w nauce,X,Kraków,1988,s.15-25.[3] F.Selleri, Wielkie spory w fizyce kwantowej,Gdańsk,1999,s.127-160.
No modern scientist comes close to Einstein's moral as well as scientific stature (John Horgan)
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura
