Demokracja jest formą rządów, polegającą na wybieraniu większością głosów przez obywateli: 1) decyzji lub 2) osób podejmujących decyzje.
1) Jeżeli obywatele wybierają decyzje, to oznacza, że obywatele podejmują decyzje większością głosów. Taką demokrację nazywamy bezpośrednią.
2) Jeżeli obywatele wybierają tylko osoby, czyli nie mają prawa podejmowania decyzji, to taką demokrację nazywamy pośrednią.
Demokracją hybrydową nazywamy demokrację pośrednią z elementami demokracji bezpośredniej - niektóre decyzje mogą być podejmowane przez większość obywateli bez udziału władz.
Systemy demokracji pośredniej można wyróżniać ze względu na zakres decyzji dostępnych dla władzy. Można np. wyróżnić demokrację totalitarną, czyli brak systemowych ograniczeń. W demokracji totalitarnej wybrany władca (np. parlament) może podjąć każdą decyzję i wprowadzić ją w życie, o ile nie napotka na przeszkody fizyczne lub opór wykonawców. Innym rodzajem demokracji jest państwo prawa, gdzie każda decyzja władcy zgodna z prawem obowiązującym jest wprowadzana w życie (o ile nie napotka na przeszkody…).
Dodatkowo warto wyróżnić demokrację konstytucyjną, bo jest to najczęściej występujący system demokracji na świecie. Konstytucja ma na celu utrudniać władcy zmienianie prawa na gorsze, szczególnie na takie, które niszczy zgodność prawa ze standardami. Władca musi najpierw zmienić konstytucję, a dopiero potem może zmienić prawo, a więc dopiero w trzecim kroku może podjąć decyzję sprzeczną z poprzednim prawem. Jak widać, nawet demokracja konstytucyjna i państwo prawa nie zabezpieczają obywateli przed zmianą na demokrację totalitarną – wystarczają trzy kroki, żeby władza mogła, demokratycznie i zgodnie z prawem, wprowadzić totalitaryzm. Mój program oczywiście zawiera receptę na tę (jedyną!) wadę demokracji. Kto mnie zna, ten wie, że nie przeoczyłbym tak ważnej luki. Przypomnę, że moja recepta to władza ograniczona przez prawo obowiązujące (jak w państwie prawa) oraz przez standardy prawne uniwersalne i międzynarodowe, co oznacza w szczególności, że władcy nie wolno zmieniać obowiązującego prawa tak, żeby przestało być zgodne ze standardami. Szczegółową propozycję ciekawi znajdą w jednym z wcześniejszych punktów mojego programu.
W tym punkcie chcę jedynie zwrócić uwagę na błąd w osądzie demokracji, jakoby demokracja miała jeszcze jedną wadę – głupotę decyzji zgodnych z wolą większości obywateli, zwanej ciemnogrodem. Z tego co napisałem jasno widać, że wadę tę można przypisać jedynie demokracji bezpośredniej. W demokracji pośredniej wyborcy nie mają wpływu na treść decyzji władcy – ani na prawo, ani na rozporządzenia, ani na przedsięwzięcia władców, ani na programy, … Zresztą, dopóki władza cieszy się zaufaniem większości obywateli, dopóty nie istnieje żaden powód, aby ciemnogród miał się wtrącać w treść decyzji. Ufa, więc popiera władców i nie forsuje żadnych własnych pomysłów.
