Niemcy nazistowskie ponosiły porażki na wszystkich frontach. We Francji cała jej zachodnia siła została unicestwiona. Armia radziecka kontrolowała praktycznie połowę terytorium dzisiejszej Polski, tego co leżało na wschód od Wisły. Nadchodził koniec wojny. Nie przeszkodziło to jednak nazistowskim Niemcom nie tylko w stłumieniu powstania w stolicy Polski, wykorzystaniu bardziej potrzebnych na froncie dywizji, ale także w zrujnowaniu Warszawy i zniszczeniu setek tysięcy cywilów. Źródła różnią się w dokładnych liczbach, ale jest raczej pewne, że w tym czasie z rąk hitlerowskich Niemców zginęło od 150 000 do 200 000 warszawiaków. Kolejne 600.000 stało się uchodźcami, a wielu z nich trafiło do niemieckich nazistowskich obozów pracy.
To jednomilionowe miasto zostało metodycznie wymazane z powierzchni ziemi. Zniszczeniu uległo ponad 85% miasta, mimo że powstanie w największym stopniu nie kontrolowało nawet połowy Warszawy. Miasto zostało opuszczone po ofensywie sowieckiej i musiało być odbudowane, przystosowane do zamieszkania w ciągu następnych dziesięcioleci.
Dopiero w 1970 roku ludność Warszawy powróciła do tego, czym była przed wojną.
Nowojorski Mural Upamiętniający Powstanie Warszawskie
Dwuczęściowy mural pokryje mury warszawskiego Domu Narodowego na Greenpoincie, w Nowym Jorku, z okazji 70. rocznicy Powstania Warszawskiego.
Taka trauma nie może się rozproszyć. Trudno o tym zapomnieć. Raczej nie da się zapomnieć. A warszawiacy pamiętają. Ale trzeba wziąć pod uwagę, że pamięć o Powstaniu nie jest po prostu tragicznym tematem. W tym wydarzeniu splotła się taka ilość motywów i przyczyn, a reperkusje były tak trudne, że tak wiele jest jeszcze niejasnych.
Powstanie było nie tylko próbą pokonania Niemców hitlerowskich. Żołnierze Armii Krajowej, która prowadziła działania bojowe w stolicy, starali się ratować "drugą Rzeczpospolitą", Polskę, która powstała po I wojnie światowej jako nowe niepodległe państwo narodowe. Państwo to zostało zlikwidowane przez Hitlera i Stalina w 1939 roku.
Powstanie było próbą przywrócenia prawowitego rządu w stolicy, który obaliłby niemieckie rządy i zmusił Związek Radziecki do uznania jego suwerenności. Teraz widzimy, że to wszystko było bardzo ryzykowne. Żołnierze Armii Krajowej byli w większości słabo wyposażeni i niedoświadczeni. Mieli natomiast do czynienia z prawdziwą armią z czołgami, artylerią i samolotami. Po kilku dniach stało się jasne, że Powstanie zostanie stłumione. Armia radziecka dotarła już do brzegów Wisły, ale Stalin w pełni zrozumiał, że powstańcy działają nie tylko przeciwko Niemcom, ale także przeciwko niemu. Z tego powodu czekał i pozwalał na zniszczenie Warszawy, a wraz z nią wszelkich śladów II Rzeczypospolitej. Reżim nowej komunistycznej Polski Ludowej wszedł do stolicy wycieńczonego, zmiażdżonego i poddanego kraju.
