Łużyce, Łužica, Lausitz, kraina historyczna głównie w południowo-wschodniej części
Niemiec, od 1945 niewielka ich część należy do Polski (wschodnia część sięgająca do rzeki Bóbr). Obejmuje tereny między środkowym biegiem rzeki Łaby na zachodzie oraz Odrą i Nysą Łużycką na wschodzie. Północna ich część, zajmująca obszary nizinne, z największym miastem Cottbus (Chociebuż) nazywana jest Łużycami Dolnymi, natomiast południowa część, zajmująca obszary wyżynne i pogórskie (Pogórze Łużyckie), z największym miastem Bautzen (Budziszyn) - Łużycami Górnymi.
We wczesnym średniowieczu zamieszkiwane przez plemiona słowiańskich Serbołużyczan i Milczan. W 963 przyłączone do
Marchii Wschodniej. Po śmierci
Ottona III, w 1002 Łużyce wraz z Milskiem zajął
Bolesław Chrobry. Kilkakrotne wyprawy odwetowe
Henryka II nie przyniosły rezultatu. W 1031
Mieszko II zmuszony został do uznania zwierzchności cesarskiej nad Łużycami, które przeszły pod panowanie
margrabiów Miśni. W 1076 król czeski
Wratysław II otrzymał Łużyce Górne. Łużyce Dolne przeszły pod panowanie
Piastów śląskich i margrabiów brandenburskich.
W 1241 spustoszone przez najazd tatarski. W 2. połowie XIV w. zagarnięte przez
Karola IV Luksemburskiego i włączone do Czech. Po wojnie czesko-węgierskiej (1467-1478) włączone do Węgier. Powróciły do Czech w 1490, po śmierci króla węgierskiego
Macieja Korwina. W 1504 król Czech,
Władysław II Jagiellończyk, powierzył zwierzchnictwo nad Łużycami swemu bratu,
Zygmuntowi I Staremu, który władał nimi do czasu wyboru na króla Polski.
W 1. połowie XVI w., podobnie jak w całych północnych i środkowych Niemczech, rozwijał się
protestantyzm. W 1635, w okresie wojny trzydziestoletniej, Łużyce stały się
lennem elektorów saskich. Po kongresie wiedeńskim kraj podzielono: większa jego część włączona została do Prus, niewielką część (m.in. z Budziszynem i Żytawą) pozostawiono przy Saksonii.
