Jan Bodakowski
Muzeum Historii Żydów Polskich
W 70 rocznice wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim, otwarto dla zwiedzających Muzeum Historii Żydów Polskich. Nie wolno zapominać że jak ogromnym wsparciem dla jego budowy Muzeum były decyzje Lecha Kaczyńskiego w czasach gdy był prezydentem Warszawy, i współpraca Lecha Kaczyńskiego z rządem popieranym przez SLD przy tworzeniu muzeum.
W budynku Muzeum prowadzona będzie „działalność kulturalną i edukacyjną (…) koncerty, wykłady, filmy, spacery, sztuki teatralne, warsztaty dla dzieci i dorosłych.”. Muzeum jest czynne codziennie prócz wtorku od 10 do 18. Wstęp na parter budynku i „warsztaty z oferty edukacyjnej” jest bezpłatny. Płatny jest spacer z przewodnikiem (indywidualny „bilet normalny 9 zł, bilet ulgowy 5 zł”, grupowe o 1 zł taniej).
Historia Muzeum
Inicjatorem powstania powstania Muzeum Historii Żydów Polskich było Stowarzyszeniu Żydowski Instytut Historyczny. Prace nad powstaniem Muzeum rozpoczęto w 1995 roku. Patronem w procesie powstawania placówki był ówczesny prezydent RP Aleksander Kwaśniewski. W pierwszym etapie powstawania muzeum, jak można przeczytać na jego stronie, głównymi sponsorami były osoby prywatne i fundacje z „USA, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Polski”. Dzięki tym środkom: zaprojektowano muzeum, stworzono dokumentacje zabytków kultury żydowskiej, i rozkręcono akcje lobbingową niezbędną do zbierania środków na muzeum.
Muzeum Historii Żydów Polskich to od 25 stycznia 2005 wspólna instytucja rządu RP reprezentowanego przez Ministra Kultury – premierem był wówczas Marek Belka popierany przez SLD, samorządu warszawskiego i Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny. Podatnicy sfinansowali budynek, a stowarzyszenie wystawę (której jeszcze nie ma).
Celem muzeum sfinansowanego przez polskich podatników jest „rozwój tożsamości żydowskiej wśród odradzającej się wspólnoty Żydów polskich” i wspieranie debat o relacjach Polaków z Żydami. Jak deklaruje placówka, muzeum jest miejscem promieniującym „ideami otwartości, tolerancji i prawdy”.
Instytucje wspierające muzeum
Wśród donatorów muzeum znalazły między innymi się takie instytucje jak: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Miasto Stołeczne Warszawa, Fundacja Współpracy Polsko – Niemieckiej, dr Jan Kulczyk w imieniu Kulczyk Holding, Orange, Rząd Republiki Federalnej Niemiec, Fundacja Ryszarda Krauze i Prokom Investments S.A., Instytut Adama Mickiewicza, Kongres Polonii Amerykańskiej w Północnej Kalifornii, KPMG, PKN Orlen, AIG Polska, Ambasada Królestwa Niderlandów, Axel Springer Polska, Bank BISE, Bank BPH, Bank DnB NORD Polska S.A., Bank Gospodarstwa Krajowego, Deutsche Bank PBC S.A., Eurozet, Fundacja Pamięć, Odpowiedzialność, Przyszłość, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów RP, Kraft Foods, Ministerstwo Edukacji Narodowej RP, Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, Multimedia Polska SA, Polkomtel S.A., Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Polska Rada Biznesu, Polskie Linie Lotnicze LOT, WestLB Bank Polska S.A.
Rada Muzeum
W radzie muzeum powołanej przez prezydenta Warszawy Hannę Gronkiewicz-Waltz, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski oraz przewodniczącego Zarządu Stowarzyszenia ŻIH, znaleźli się: specjalista od bydła Władysław Bartoszewski (na stronie muzeum tytułowany profesorem), Corinne Evens, Rafał Grupiński, Israel Gutman, Ewa Junczyk-Ziomecka, Piotr Kadlčik, Ewa Kawecka-Włodarczak, Jan Jerzy Kulik, Wiktor Markowicz, Zygmunt Rolat, prof. Henryk Samsonowicz, prof. Bożena Szaynok, prof. Janusz Tazbir, Marian Turski, prof. Feliks Tych.
Zasługi Lecha Kaczyńskiego dla Muzeum Historii Żydów Polskich
Nowo wybudowany ogromny budynek Muzeum sfinansowany został pieniędzmi mieszkańców Warszawy. Decyzje o przekazaniu 40.000.000 zł podjął Lech Kaczyński.
Muzeum Historii Żydów Polskich na swoich stronach zadeklarowało, że Lech Kaczyński był zaangażowany w powstanie Muzeum od wielu lat, i przypomniało jak wielkim był przyjacielem instytucji i społeczności żydowskiej.
Na stronach Muzeum zasługi Lecha Kaczyńskiego dla Muzeum i społeczności żydowskiej wspominała Ewa Juńczyk-Ziomecka, w latach 2006 – 2010 podsekretarz i sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Kaczyńskiego. W 2001 roku Lech Kaczyński był ministrem sprawiedliwości, a pani Juńczyk-Ziomecka była dyrektorem do spraw rozwoju Muzeum Historii Żydów Polskich. Po jej telefonie Lech Kaczyński przybył na wielogodzinne rozmowy do Muzeum, po których zdecydował o zablokowaniu ekshumacji w Jedwabnym – która niewątpliwie ostatecznie przekreśliła obalenie promowanej przez Grossa wersji wydarzeń.
Na stronach Muzeum dyrektor muzeum Jerzy Halbersztadt wspomina jak pod koniec 2003 roku pod wpływem Lecha Kaczyńskiego „prawie cały klub PiS poparł” finansowanie przez warszawskich podatników budowy Muzeum „razem z SLD, Unią Pracy, Platformą Obywatelską, większością PSL-u i konserwatywnym SKL”. Jerzy Halbersztadt stwierdził też że „w trakcie różnych późniejszych rozmów z prezydentem Kaczyńskim zrozumiałem, że tradycja endecka i ksenofobiczna była mu z gruntu obca, a już szczególnie, gdy chodziło o stosunek do Żydów. Miał w sobie naprawdę bardzo wiele z ''żoliborskiego inteligenta''”.
Dwa lata później, w 2005 roku, Lech Kaczyński pełniąc obowiązki prezydenta Warszawy, zaproponował ówczesnemu ministrowi kultury by Muzeum powołało wspólnie Ministerstwo, Żydowski Instytut Historyczny i miasto Warszawa. Lech Kaczyński zdecydował również że Warszawa pokryje połowę kosztów budowy budynku. Wkład finansowy Warszawy w budowę Muzeum Historii Żydów Polskich wyniósł 40.000.000 złotych w gotowce i działce o powierzchni 12 929 m2 w centrum Warszawy – według cen działek w Warszawie wartej możliwe że 130.000.000 złotych. Wkład finansowy Warszawy o którym zadecydował Lech Kaczyński zmusił Ministerstwo Kultury do podobnego 40.000.000 zł wydatku.
W 2007 roku już jako prezydent Warszawy Lech Kaczyński wmurował aktu erekcyjny Muzeum. W swoim przemówieniu wyrażał radość z powodu budowy takiej instytucji.
Muzeum Historii Żydów Polskich przypomniało również o tym że Lech Kaczyński był pierwszym prezydentem Polski który zapalał świeczki Chanukowe w synagodze.
Wiceprzewodniczący Amerykańskiego Komitetu Żydowskiego David Harris publicznie stwierdził że Lechowi Kaczyńskiemu zależało „na odnowie żydowskiego życia w Polsce. Czuł więź z Żydami, których postrzegał jako integralną część polskiej tkanki społecznej. Powiedział, że nie można zrozumieć Polski bez zrozumienia roli Żydów w jej życiu. Z tego względu wspierał Muzeum Historii Żydów Polskich, walnie przyczyniając się do rozpoczęcia jego budowy. Prezydent był przyjacielem Izraela. Lubił go i rozumiał. Instynktownie pojmował problemy dotyczące jego bezpieczeństwa (...) Ganił też tych, którzy zbyt łatwo osądzali Izrael”.
Kontrowersje wokół pomnika ku czci Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej
Kierownik Centrum Badań nad Zagładą Żydów Barbara Engelking w swoim artykule „Getto, powstanie, pomnik Sprawiedliwych. Cierpienie wymaga ciszy i przestrzeni” opublikowanym w „Gazecie Wyborczej” i przedrukowanym przez stronę Centrum, uznała że postawienie pomnika Polaków, którzy ratowali Żydów podczas II wojny światowej, na terenie gdzie w czasie wojny było getto warszawskie, w pobliżu budynku Muzeum Historii Żydów Polskich, będzie antysemicką zbrodnią.
Zdaniem Barbara Engelking pomnik Polaków ratujących Żydów zawłaszcza miejsce, które należy się tylko Żydom, które ma być przeznaczone tylko na refleksje o Żydach. Proces zawłaszczania i deformacji znaczenia miejsc pamięci o Żydach przez Polaków, ma zdaniem Engelking miejsce już od dawna. Engelking uważa, że postawienie pomnika zakończyło by dyskusje o polskiej współodpowiedzialności za zagładę Żydów. Polacy odpowiedzialni za zagładę Żydów schowali by się za plecami garstki osób niosących pomoc Żydom. Kierownik Centrum Badań nad Zagładą Żydów uznała też, że data ogłoszenia budowy pomnika koło muzeum ma na celu ukradzenie Żydom należnej im uwagi w rocznicę wybuchu powstania w getcie. Postawienie pomnika jest też przejawem polskiej próżności, strachu i pychy. Według Engelking wszelkie przypominanie o Polakach ratujących Żydów podczas II wojny światowej nie ukryje współodpowiedzialności Polaków za holocaust.
Kuriozalne opinie Engelking wsparli w liście otwartym w sprawie lokalizacji projektowanego pomnika Sprawiedliwych Polaków członkowie i współpracownicy Centrum Badań nad Zagładą Żydów - Barbara Engelking, Jan Grabowski, Agnieszka Haska, Marta Janczewska, Jacek Leociak, Dariusz Libionka, Małgorzata Melchior, Jakub Petelewicz, Alina Skibińska, Jean Charles Szurek, Andrzej Żbikowski. Czyli kadra finansowanej przez podatników jednostki naukowo-badawczej przy Instytucie Filozofii i Socjologii Państwowej Akademii Nauk.
Zdaniem zarabiających w Centrum pomnik „będzie więc de facto zaprzeczeniem głównej idei Muzeum”, doraźną manipulacją polityczną, przejawem martyrologicznej chęci rywalizacji Polaków z cierpieniami Żydów, naruszeniem przestrzeni na którą nie ma wstępu polska wersja historii. Dodatkowo pomnik ma negować fakt polskiej współodpowiedzialności za holocaust, wrogości antysemickich Polaków okazujących nienawiść wobec Żydów walczących w getcie. Zdaniem reprezentantem Centrum kłamstwem historycznym jest teza, że Polacy podczas wojny pomagali Żydom.
Trudno nie odnieść wrażenia, że środowiskom żydowskim i filosemickim, zależy na kultywowaniu antypolskich kłamstw o odpowiedzialności Polaków za holocaust. Umiejscowienie pomnika Polaków, którzy ratowali Żydów w miejscu często odwiedzanym przez wycieczki młodych Żydów groziło by zaburzeniem jednostajnego ksenofobicznego toku antypolskiej narracji. Pomnik był by widocznym znakiem sprzeciwu wobec antypolskiej pseudo historii, znakiem który mogli by dostrzec młodzi Żydzi. Iskrą która wywołała by niebezpieczny dla antypolskich środowisk ogień refleksji o antypolskich kłamstwach.
Jan Bodakowski
artykuł na ten temat pierwotnie ukazał się w tygodniku Najwyższy Czas
Inne tematy w dziale Polityka
