5 października - 74 rocznica zamordowania obrońców Poczty Polski

Jan Bodakowski

5 października - 74 rocznica zamordowania obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku przez Niemców

5 października mija 74 rocznica zamordowania w 1939 roku przez Niemców 38 pracowników Poczty Polskiej w Gdańsku. Zostali oni skazani przez niemiecki sąd na karę śmierci pod surrealistycznym zarzutem walki w szeregach partyzantki. Zbrodniczy wyrok wykonano na ćwiczebnym poligonie policji gdańskiej na Zaspie. Niemcy wypłaciły odszkodowania rodzinom pomordowanych w 2001 roku.

O 4.45, 1 września 1939 roku budynek Poczty Polskiej w Gdańsku zaatakowały oddziału Policji Porządkowej (Schutzpolizei) oraz pododdziały SS Wachsturmbann "E" i SS-Heimwehr Danzig.

Poczty Polskiej broniło 43 pocztowców polskich z Gdańska, 10 pocztowców z Gdyni i Bydgoszczy oraz jeden polski kolejarz z Gdańska. Obrońcy mieli trzy lekkie karabiny maszynowymi, pistolety, karabiny i granaty.

O 19 pocztowcy podali się. Dwu pierwszych pocztowców wychodzących z białą flagą Niemcy zabili na miejscu. Sześciu pocztowców uciekło z budynku po kapitulacji, dwóch z nich Niemcom udało się schwytać 2 września. 28 obrońców zostało przez Niemców uwięzionych i poddanych torturom. 16 poparzonych przez niemieckie miotacze ognia i rannych od ostrzału umieszczono w szpitalu, 6 z nich zmarło.

Po procesie 38 uwiezionych Niemcy zamordowali na podstawie niemieckiego rozporządzenia o specjalnym wojennym prawie karnym z 1938 roku. Ci polscy pocztowcy którzy nie dotarli 1 września do pracy zostali przez Niemców wysłani do obozów koncentracyjnych.

Sędziowie którzy zlecili zamordowanie Polaków nie ponieśli żadnej odpowiedzialności w RFN. Hansa Giesecke Giesecke został dyrektorem Sądu Krajowego Hesji we Frankfurcie nad Menem. Kurta Bode był wiceprezesem Wyższego Sądu Krajowego w Bremi.

Miejsce pochówku polskich pocztowców nie było znane. Przypadkowo odkryto je 28 sierpnia 1991 w czasie budowy na gdańskiej Zaspie.

Historie bohaterskiej obrony Poczty Polskiej przypomina wydany w serii „Kroniki epizodów wojennych” przez Zin Zin Press komiks historyczny „Pierwsi w boju. Obrona Poczty Polskiej w Gdańsku”. Autorem scenariusza komiksu jest Mariusz Wójtowicz-Podhorski (młody historyk zajmujący się historią Westerplatte), rysunków Jacek Przybylski (a okładki Krzysztof Wyrzykowski znany z komiksów wydawanych przez IPN). Komiks uzupełnia wkładka historyczna o dziejach Poczty Polskiej w Gdańsku ilustrowana archiwalnymi zdjęciami z ataku niemieckiego na Pocztę.

Jan Bodakowski

tekst ukazał się w tygodniku „Polska Niepodległa”