29 marca
Z kręgu Pereca i będąc jakby kontynuatorem jego stylu, wywodzi się Szalom Asz. I on także, nierzadko z epickim rozmachem opisywał życie współrodaków na tle różnych historycznych sytuacji. Jego pisarstwo, nasiąknięte wiarą w człowieka i pełne optymizmu oraz głębokiej znajomości środowiska żydowskiego, przesiąknięte jest miłością do ludzi. To jego głębokie, ludzkie więzi z umęczonym narodem dają się odczuć w pisarstwie ostatnich lat jego życia, podczas drugiej wojny światowej, którą spędził w Ameryce, gdzie mieszkał od kilkudziesięciu lat. Pisał niekiedy z jaskrawym realizmem, ale nie brak w jego dziełach także romantyzmu oraz mistycyzmu. Zresztą Asz, chociaż wywodził się z ideowego i stylistycznego kręgu swoich poprzedników, jest już pisarzem nowoczesnym. Na jego twórczość, początkowo w języku polskim, chociaż były to opowiadania o tematyce biblijnej, wywarli wpływ czołowi pisarze polscy. Osobiście przyjaźnił się ze Stanisławem Witkiewiczem i Stefanem Żeromskim, korespondował z Władysławem Orkanem, Elizą Orzeszkową, Bolesławem Prusem.
Pierwsza jego znacząca książka Miasteczko, napisana w 1904 roku, zdobyła dużą popularność. W polskim przekładzie ukazała się w 1910 roku. Również znakomicie został przyjęty jego tom nowel [1906 r.], dedykowany St. Witkiewiczowi. W 1914 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Napisał tam powieść Onkel Mozes i Ameryka - o żydowskich emigrantach. Liczne jego powieści i opowiadania są mocno osadzone w tle społecznym i historycznym np. Di muter [Matka, wydanie polskie 1930-31], Motke ganew [Motke złodziej], trylogia Farn mabł [Przed potopem, 1929 - 1930, wydanie polskie 1930-31]. Po drugiej wojnie światowej napisał elegię poświęconą wymordowanym Żydom polskim Marsz triumfalny [w języku polskim drukowany w miesięczniku "Odra" 1958 r.] Asz jest także autorem kilku dramatów. Tragedia Got fun nekume, 1907 r. [Bóg zemsty], była grana w wielu językach i na wielu scenach świata. Do znanych jego dramatów należy Sabataj Cwi o fałszywym mesjaszu i Związek słabych. Jego twórczość sceniczna przyczyniła się do rozwoju teatru żydowskiego. cdn.
Źródło: Interpress
