Michał Jaworski Michał Jaworski
580
BLOG

Podróż Anglika po drogach wybrukowanych macewami

Michał Jaworski Michał Jaworski Literatura Obserwuj temat Obserwuj notkę 45

image

W czsie II Wojny Światowej straciło życie trzy milony rdzennych Polaków i trzy milony Polskich Żydów. Oznacza to, że wprawdzie Polska jako kraj poniosła ogromne straty ale zgineli prawie wszyscy polscy Żydzi.

Autorem zbioru reportaży jest posiadacz brytyjskiego paszportu, polski Żyd, uczestnik kampani wrześniowej. W czasie swoich podrózy odbytych w latach 1946 -1947 ukrywając swoje pochodzenie, przedstawiał się polskim rozmówcom jako rodowity Anglik co czyniło jego polskich rozmowców bardziej otwartymi.

Książaka jest zbiorem reportaży pierwotnie pisanych w jidysz do nowojorskiego czasopisma "Forwerts". Zapewne dlatego kilkustronicowe reportaże o kolejnych gminach są podobnie skomponowane. Wszystkie rozpoczynają się opisem w stylu podniosłej inwokacji sławiącym lokalną społeczność żydowską. Zawsze jest to społecznbość zamknięta, nie ma przenikania się kultury polskiej i żydowsksiej. Jedyną postacią znaną przeciętnemu nieżydowskiemu czytelnikowi wymnienioną przez Caniana jest Julian Tuwim a przecież żydowcy pisarze i muzycy odegrali ogromną rolę w przedwojennej kulturze polskiej.

Potem następuje opis Zagłady. W roli głownych sprwaców zawsze oczywiście są Niemcy, Ich wspłnikami Ukraińcy, żydowskie judenraty, Łotysze, Litwini i Polacy.

Na kóncu jest opis tego, co pozostało - zdewastowane albo zrównane z ziemią synagogi, cmentarze i macewy uzyte do wybrukowania ulic. Za to winę ponoszą już Polacy katolicy.

Oczywiście jednymi z pierwszych przeczytanych rozdziałów były te o moich, najbadziej na zachóed wysunietych stronach odwiedzonych przez Canina. W obliczu treści całej książki trudno poczuć ulgę, że tu w roli katów występują tylko Niemcy i judenraty.

Książka powinna stać się obowiązkową lekturą każdego, kto chce się zmierzyć z tragiczną historią stosunków polsko - żydowskich.

Przypisy dotyczą korekt niektórych dat i liczb. Na pewno potrzebne jest jej wydanie krytyczne, bo aczkolwiek opisuje fakty, to niektóre z nich na pewno wymagają spojrzenia z drugiej strony.



Bardzo były fizyk teoretyk, do 1982 pracownik naukowy. Autor referatu na I Konferencji Smoleńskiej. Dzisiaj sam zdziwiony, skąd w tym temacie i miejscu się znalazł. Archiwalne notki: http://mjaworski50.blogspot.com/ Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności ale też podejrzany o przynależność do niedorżniętej watahy współpracowników gestapo.

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura