Już powyżej 2 lat, czyli od początku pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę świat obserwuje nowy poziom zniszczeń spowodowanych przez agresję rosyjskiej armii. Ogromne przestępstwa przeciwko środowisku popełniane przez rosyjską armię nie ograniczają się tylko do terytorium Ukrainy, zagrażają one również ekologii i dobrobytowi innych państw. W sierpniu 2024 r. odnotowano znaczne zanieczyszczenie rzeki Sejm, największego dopływu rzeki Desna wpadającej do Dniepru. Wojska rosyjskie zaczęły zrzucać toksyczne substancje do rzeki, co spowodowało masowe wymieranie ryb i krytycznie niski poziom tlenu w wodzie. Zanieczyszczenia dotarły już do rzeki Desna i nadal rozprzestrzeniają się Dnieprem do Morza Czarnego, zagrażając ekosystemowi całego regionu.
Rzeka Seim przepływa przez obwody biełgorodzki i kurski w Rosji, a także obwodysumski i czernigowski na Ukrainie. Sejm jest lewym dopływem rzeki Desna, która bierze swój początek na Wyżynie Smoleńskiej i wpływa do Dniepru w pobliżu Kijowa. Dniepr z kolei przepływa przez znaczną część Ukrainy i wpada do Morza Czarnego. Zanieczyszczenia z Sejmu, rozprzestrzeniające się przez Desnę i Dniepr, stanowią zagrożenie nie tylko dla Ukrainy, lecz także dla krajów, wybrzeża których obmywane są przez Morze Czarne. Terytoria te mogą ucierpieć z powodu zanieczyszczenia wód, co zagraża zarówno ekosystemom, jak i zdrowiu mieszkańców tych regionów.
Federacja Rosyjska regularnie przeprowadza akty ekobójstwa od początku pełnoskalowej inwazji starając się uczynić ukraińską ziemię nienadającą się do zamieszkania. Na okupowanych przez Rosję terenach istnieje 13 parków narodowych, 8 rezerwatów przyrody i 2 rezerwaty biosfery. W wyniku wojny zniszczeniu uległo ponad 20% ukraińskich obszarów chronionych, prawie 1/3 ukraińskich lasów została zniszczona, 600 gatunków zwierząt zostało dotkniętych, z czego 80 jest na skraju wyginięcia. Rosyjskie wojska niszczą jeden z najstarszych rezerwatów biosfery na świecie, Askanię Nową, zlokalizowany na tymczasowo okupowanych terenach obwodu chersońskiego. Dziesiątki zwierząt zostały nielegalnie wywiezione do Federacji Rosyjskiej i tymczasowo okupowanego Krymu.
Ponadto zniszczenie Kachowskiej Elektrowni Wodnej w czerwcu 2023 r. stało się jednym z największych aktów terrorystycznych XXI wieku, który doprowadził do zalania około 80 miast i wsi. Rosyjski akt terroru spowodował szkody środowiskowe o wartości około 3,5 mld euro. Wysadzenie tamy przez Rosję było przerażającą i bezkarną zbrodnią wojenną o charakterze ekobójczym, środowiskową bronią masowego rażenia zachęcającą Rosję do popełnienia dalszych okrucieństw, takich jak próby zniszczenia elektrowni wodnych na Dnieprze, na Dniestrze i w Kaniowie.
Ukraina jest jednym z najbardziej zaminowanych krajów: 144 000 km2 lub około 25% całkowitej powierzchni państwa pozostaje potencjalnie skażonejprzez rosyjskie miny i niewybuchy. W wyniku wojny 3 mln ha ukraińskich lasów zostało zniszczonych, z czego 450 tys. ha jest zaminowanych. 1 200 000 hektarów obszarów chronionych jest potencjalnie zaminowanych i zostaną one oczyszczone z min w ostatniej kolejności, co oznacza utratę bioróżnorodności. Od początku pełnowymiarowej inwazji wojskowej na Ukrainie rozbrojono 523 328 ładunków wybuchowych i 2 965 kg materiałów wybuchowych, w tym 3 741 bomb lotniczych.
Kilka krajów i organizacji międzynarodowych aktywnie pomaga Ukrainie w walce z ekobójstwem i rozminowywaniem. Jednym z kluczowych partnerów jest Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP), który przy wsparciu Unii Europejskiej, a także rządów Danii, Japonii i Szwecji, dostarczył znaczną ilość sprzętu i wyposażenia ochronnego dla ukraińskich saperów.
Belgia aktywnie wspiera Ukrainę zarówno w sferze wojskowej, jak i humanitarnej. W 2024 r. Belgia przeznaczyła 2 mln euro na rozminowywanie humanitarne za pośrednictwem Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) i Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa ( FAO). Ponadto Belgia uczestniczy w koalicji na rzecz rozminowywania. Belgijskie wsparcie wojskowe obejmuje szkolenie ukraińskich wojskowych i dostarczanie sprzętu, takiego jak trałowce.
Polska i kraje bałtyckie (Estonia, Łotwa i Litwa) aktywnie wzywają Unię Europejską do skoordynowania wysiłków na rzecz wsparcia operacji rozminowywania w Ukrainie i zapewnienia niezbędnych środków finansowych na te działania. Kraje te podkreślają znaczenie zapewnienia bezpiecznego powrotu ludności cywilnej do wyzwolonych obszarów Ukrainy, co wymaga znacznych wysiłków w celu oczyszczenia terytoriów z min i innych przedmiotów wybuchowych.
Kraje europejskie nadal aktywnie wspierają Ukrainę w walce z zagrożeniem minowym i w odbudowie po niszczycielskich konsekwencjach wojny.
Ekobójstwo spowodowane Rosją w Ukrainie jest problemem globalnym, wymagającym międzynarodowej interwencji i współpracy. Ukraina stała się pierwszym krajem na świecie gromadzącym dowody ekocydu i badającym zbrodnie wojenne przeciwko środowisku, zapewniając odpowiedzialność w ramach krajowej jurysdykcji. Ukraina znalazła się wśród 15 krajów na świecie, ustawodawstwo których przewiduje odpowiedzialność za ekobójstwo.
Konieczne jest pociągnięcie do odpowiedzialności osób odpowiedzialnych za zbrodnie przeciwko środowisku oraz wzmocnienie międzynarodowych norm i porozumień mających na celu ochronę środowiska podczas konfliktów zbrojnych. Wspólne wysiłki całej globalnej społeczności są niezbędne do ochrony naszego wspólnego ekosystemu i zapobiegania podobnym przestępstwom w przyszłości.
Tylko poprzez potępienie, odpowiedzialność i współpracę można powstrzymać destrukcyjny wpływ zagrażający naszemu wspólnemu domu, naszej Ziemi.
https://eupoliticalreport.com/call-for-environmental-rescue-in-ukraine/
Inne tematy w dziale Polityka
