Dział: Kultura, Temat: Historia
"Idee Lenina a międzynarodowy ruch robotniczy: materiały z konferencji, Warszawa 9-12 stycznia 1974 r. / [tłumaczenie tekstów z rosyjskiego Elżbieta Dzikowska, z niemieckiego Władysław Michalski]; Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR, Instytut Ruchu Robotniczego. Adres wydawniczy, Warszawa: "Książka i Wiedza", 1975
Elżbieta Dzikowska, "Tropem złota", Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970
Elżbieta Dzikowska, "Hombre", Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1973
-----
(fragmenty za wiki, inf. pochodzą głównie pewnie od samej E.Dz.)Elżbieta Dzikowska (ur. 19 marca 1937 w Międzyrzecu Podlaskim) – historyk sztuki, sinolog, podróżniczka, reżyser i operator filmów dokumentalnych, autorka wielu książek, programów telewizyjnych, audycji radiowych, artykułów publicystycznych, a także wystaw sztuki współczesnej. Od 2015 roku ponownie prowadzi program Pieprz i Wanilia, tym razem na antenie TVN Biznes i Świat.
W pierwszym podejściu komisja rekrutacyjna odrzuciła jej prośbę o dopuszczenie do egzaminu na sinologii, gdzie przyjmowano co drugi rok tylko kilkoro studentów. Jednak gremium odwoławcze uległo prośbom szesnastoletniej wówczas dziewczyny i po zdaniu egzaminu w terminie jesiennym została studentką w Instytucie Orientalistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Ponieważ rozpoczęła edukację w wieku sześciu lat i zrobiła dwie klasy (trzecią i czwartą), w jednym roku rozpoczęła studia w wieku 16 lat.
Po ukończeniu sinologii, nie dostała pracy związanej z językiem chińskim. Pracowała w Bibliotece Uniwersyteckiej, zajmowała się dziećmi w warszawskim Parku Kultury, handlowała z Argentyną w Centrali Importu i Eksportu Chemikaliów". - chodzi o Ciech.
[Jedna z central handlu zagranicznego, które "Ze względu na swoją strategiczną rolę dla władzy, gospodarki, monopol na handel zagraniczny, związane z nim dochody oraz możliwość prowadzenia działalności wywiadowczej z pozycji nielegalnej pod ich przykryciem oraz wiążące się z tym możliwości podróży za granicę dla pracowników, te przedsiębiorstwa były w domenie służb specjalnych. Ministerstwo Handlu Zagranicznego, ministerstwa dot. przemysłu i gospodarki miały również wpływ na ich działalność (dostarczanie towarów na eksport, zapotrzebowanie na towary, które trzeba było importować), jednakże w każdym z ministerstw związanych z pehazetami pośród innych pracowników pracowali ludzie na niejawnych etatach w służbach specjalnych. W Polskich PHZ lokowani byli m.in. funkcjonariusze Departamentu I MSW, Departamentu II MSW, żołnierze Zarządu II SG WP oraz Zarządu I WSW pracujący pod przykryciem (etat niejawny w służbie specjalnej). Praca w tych przedsiębiorstwach uważana była powszechnie za prestiżową i często łączyła się z możliwością uzyskania dodatkowych dochodów związanych z kontaktami zagranicznymi i dostępem do dewiz. Poza sprzedażą produktów PRL prowadzony był na zagranicznych przedstawicielstwach pehazetów wywiad przez ww. pracowników polskiego wywiadu.]
----
1973 r.- "Mało kto nawet z przysięgłych kinomanów wie, że bez naszego rodaka, którego los rzucił do Wenezueli nie byłoby znakomitego filmu Rene Clouzota "Cena strachu". Otóż, kiedy Stanisław Sowiński w 1947 roku wylądował w porcie La Guaria zetknął się tam z Francuzem wplątanym w aferę kryminalną - Gerardem [Henri] Girard. Obaj bez pracy zdecydowali się na przewożenie samochodem dynamitu i nitrogliceryny dla poszukiwaczy ropy naftowej. Ponieważ w awanturniczym Francuzie drzemał talent literacki toteż po powrocie do ojczyzny wykorzystał przygody naszego rodaka, pisząc o nich książkę. Rzecz przypadła do gustu Clouzotowi i zrealizował w oparciu o nią znany potem szeroko film z Yvesem Montandem w roli Stanisława Sowińskiego". [Y. Montand gra w tym filmie postać Mario - Francuza/Korsykanina]
Historię tę przytaczam za Elżbietą Dzikowską, która wydala właśnie w MON tom frapujących reportaży z Wenezueli, Peru, Boliwii, Brazylii, Chile i Wysp Wielkanocnych pt. "Hombre".
-----
(za autoprezentacją) "Stanisław Sowiński (...) Uczestniczył w kampanii 1939 roku. Brał udział w obronie Modlina. Po kapitulacji Modlina trafił jako jeniec do obozu w Działdowie, skąd po miesiącu został zwolniony i wrócił do Warszawy. Pracował jako tłumacz języka niemieckiego w warsztatach BMW na Bemowie i działał w konspiracji, najpierw w strukturach Służby Zwycięstwu Polski, potem w Związku Walki Zbrojnej w oddziale "Stragan" - wywiadzie ZWZ.
W 1942 roku Stanisław Sowiński został aresztowany przez gestapo za działalność w ZWZ i osadzony na Pawiaku. Był przesłuchiwany i bity. Po zdemaskowaniu go przez Ludwika Kalksteina, 17 stycznia 1943 Stanisław Sowiński został wywieziony do obozu koncentracyjnego na Majdanku.
W obozie był gońcem, tłumaczem, pracował przy obstukiwaniu cegieł i w komandzie Lagergut. Był świadkiem masowych egzekucji Żydów w obozie na Majdanku po powstaniu w getcie w Warszawie. 4 kwietnia 1944 opuścił obóz na Majdanku, by trafić do obozu w Natzweiler. Pracował w podobozie Leonberg przy montażu skrzydeł do samolotów Messerschmitt. W marcu 1945 został przewieziony do obozu w Dachau.
Po wyzwoleniu obozu Stanisław Sowiński wyjechał na Zachód. W maju 1945 dotarł do Paryża. Pracował w Polskiej Misji Wojskowej jako oficer łącznikowy między Polską Misją Wojskową w Paryżu a Polakami w obozach DP na terenie Niemiec. Został oddelegowany do Brukseli, gdzie poznał pierwszą żonę, Belgijkę, Monikę.
Po likwidacji Polskiej Misji Wojskowej, zdecydował się na wyjazd do Wenezueli. Przybył tam 15 maja 1947. Zamieszkał w Caracas. Pracował jako kierowca ciężarówki. Założył firmę przewozową, a później agencję celną. Uprawiał sporty wodne, pływał na nartach wodnych.
Od 1970 roku zaczął odwiedzać Polskę i tu poznał swoją drugą żonę, Krystynę, z którą ożenił się w 1982 roku.
W 1989 roku wycofał się z życia zawodowego, przekazał firmę jednemu z synów i wrócił do Polski. (...)".
"Opis nagrania: Dzieciństwo i młodość m.in. na Wołyniu (Równe, Ostróg) przed II wojną światową; gimnazjum im. Tadeusza Czackiego w Warszawie (matura w 1938 roku); Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim; kampania polska 1939 roku (podoficer artylerii w 8. Pułku Artylerii Lekkiej, walki pułku w kampanii, obrona twierdzy Modlin); okupacja niemiecka w Warszawie; praca jako tłumacz w warsztatach BMW oraz działalność wywiadowcza w ramach ZWZ/AK (m.in. kontakty z Ludwikiem Kalksteinem); aresztowanie i uwięzienia na Pawiaku (lato 1942); przesłuchania w siedzibie gestapo na ul. Szucha; pobyt w obozie koncentracyjnym na Majdanku (od 17 stycznia 1943), potem w obozie Natzweiler (od kwietnia 1944), podobozie Leonberg pod Stuttgartem (praca w fabryce samolotów Messerschmitt) i obozie Dachau (od marca 1945); wyzwolenie i służba po wojnie w Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu (wyjazdy do polskich obozów dipisów na terenie okupowanych Niemiec); wyjazd przez Stany Zjednoczone do Wenezueli (1947 rok); życie codzienne na emigracji w Wenezueli; praca jako kierowca ciężarówki (m.in. przewożenie materiałów wybuchowych, pierwowzór jednego z bohaterów książki i filmu "Cena strachu"); prowadzenie własnej firmy transportowej; Polonia w Wenezueli; przyjazdy do Polski od początku lat 70.; powrót do Polski pod koniec lat 90.;praca społeczna w różnych organizacjach kombatanckich".
http://www.audiohistoria.pl/web/index.php/swiadkowie/osoba/id/4995
