Rewolucja 1905
Jak to już kilkakrotnie zaznaczaliśmy, ustawiczne strajki paraliżują cały przemysł łódzki przez częściowe zawieszanie robót w poszczególnych oddziałach fabryk. Fabrykant nie zdążył się jeszcze ułożyć z tkaczami np., a już staje przędzalnia; gdy ta w ruch pójdzie, staje bielnik, farbiarnia lub apretura. Najgorzej wszakże przedstawia się wobec strajku kwestja snowaczów. Mimo to, że na pierwsze żądania wszystkie bez wyjątku fabryki zabonifikowały im podwyżkę cen płacy, dotychczas praktykowaną, a już wystąpili z nowemi żądaniami. Ułożyli oni cennik i żądają od fabrykantów piśmiennego potwierdzenia go; opornym grożą albo śmiercią, albo zmuszeniem do natychmiastowego zamknięcia fabryki. W ostatnich dniach kilka takich faktów zaszło w składach fabrycznych firm...
Wobec tych smutnych rozterek horoskopy na przyszłość przedstawiają się wprost rozpaczliwie, gdyż fabrykanci, nie mogąc wykonać wyjątkowo licznych zamówień w tym sezonie, będą zmuszeni jedynie patrzeć na wyparcie ich przez okrąg moskiewski i zagranicę. Do licznych trudności przybyły nowe, dotychczas w świecie przemysłowym chyba nie praktykowane. Tkacze ręczni, zarówno łódzcy, jak i okoliczni, chcąc wymódz na fabrykantach lepszą płacę, zatrzymują przy rogatkach podmiejskich wozy, naładowane przędzą, lub towarem, zarówno wyjeżdżające z Łodzi, jak i przybywające do miasta, tak, że fabrykanci nie mogą punktualnie i w odpowiedniej porze ani wysłać przędzy i surowego towaru do wykończalni, ani otrzymać z niej towaru gotowego, ani wreszcie odebrać osnów, wydanych podmiejskim tkaczom.
Pomimo wszelkich przeszkód, jakie napotyka obecnie produkcja, zarówno przez utrudniony kredyt bankowy i dyskonto, jak i przez zredukowanie do minimum kredytu zagranicznego, a głównie przez nadzwyczajne trudności otrzymania przędzy, nawet za gotówkę, dzięki ciągłym strajkom w przędzalniach naszych, sosnowieckich i częstochowskich, stan interesów byłby zupełnie pomyślny, gdyż gotówka napływa ciągle obficie z Cesarstwa, a plajt prawie wcale niema. Podobny objaw łatwo daje się tłómaczyć tem, że ten, kto miał zbankrutować, zbankrutował już w pierwszym krytycznym okresie wojny [rosyjsko-japońskiej], tak, iż pozostały tylko firmy silne i zasobne, albo mniejsze, ale bezwzględnie solidne, zarówno w świecie producentów, jak i konsumentów.
Komiwojażerowie, którzy w końcu marca i na początku kwietnia wyruszyli z kolekcjami w podróż, powoli wracają, obficie zaopatrzeni w dobre i liczne zlecenia. Nauczeni doświadczeniem z ubiegłego sezonu, kupcy, w słuszuej obawie, jak się dziś okazuje o brak towaru, nietylko chętnie udzielają zleceń każdemu niemal fabrykantowi, lecz i akceptują ceny. Sytuacja więc zarysowuje się pomyślnie dla tutejszego przemysłu, gdyby tylko ustaliły się nareszcie prawidłowe stosunki produkcji. Tymczasem jednakże zmiany na lepsze nie widać...
------------
"British Business in Russia, 1892-1914":
"...Aby uzupełnić te braki, wykorzystano inne źódła: w 1903 r. urzędnicy konsularni zostali zobligowani do przesłania do Londynu list firm brytyjskich zlokalizowanych w ich okręgach konsularnych. Lista ta jest w części całkiem bogata, ponieważ urzędnicy konsularni musieli przesłać dodatkowe informacje o firmach na swoim terenie, takie jak data założenia, wysokość kapitału, bieżące zyski i liczba zatrudnionych pracowników. Chociaż lista jest pomocnym źródłem i zawiera o ogromną liczbę informacji brakujących w zapisach rejestracyjnych firm, polega całkowicie na wiedzy, umiejętnościach i czasie na zbieranie informacji, poświęconym przez konsulów w każdym okręgu. Np. brytyjski konsul w Warszawie William Murray, nie dołączył żadnych danych na temat tego kiedy brytyjskie firmy w jego okręgu zostały założone, ani nie sprecyzował osiąganych przez nie zysków." /och!naprawdę?/
Przypis: "Murray to Lansdowne, 2 July 1903."
Lansdowne to zapewne: Henry Charles Keith Petty-Fitzmaurice, 5 markiz Lansdowne - który był gubernatorem generalnym Kanady, wicekrólem Indii, ministrem wojny (1895-1900, II wojna burska), a w owym czasie (1900 - grudzień 1905) - ministrem spraw zagranicznych, "jako szef MSZ podpisał w 1902 r. w swoim londyńskim domu sojusz angielsko-japoński i negocjował Ententę z francuskim ministrem spraw zagranicznych". Po wyborach 1905 na stanowisku miał zastąpić go jego brat - Edmond, ale nominowany E. Grey jednak nie odmówił, jak zakładano, i brat musiał zadowolić się funkcją podsekretarza spraw zagr. (1905-1908). Zawołanie etapowe: Wolny handel!
Murray z kolei to zapewne: kpt. Alexander George Murray - 1900: Do Transwaalu. W niedzielę wieczorem wyjechał z Warszawy do Londynu za urlopem na czas nieograniczony tutejszy konsul jeneralny angielski, kapitan Aleksander Murray. Konsul Murray udał się do ojczyzny z zamiarem zaciągnięcia się ponownego do armji czynnej, w której dawniej był i odbył parę kampanji, w celu udania się z nią na teatr wojny w Transwaalu. Konsula nieobecnego zastępuje wicekonsul angielski, p. Ryszard Kimens"; Dwa miesiące później: "Na wojnie. W swoim czasie donosiliśmy o wyjeździe na plac boju do Transwaalu konsula jeneralnego angielskiego w Warszawie, sir Aleksandra Jerzego Murray'a. Otrzymany wczoraj przez nas numer Standarda ogłasza w relacji szczegółowej z bitwy pod Thabanchu telegram ministerjum wojny o stratach angielskich, w którym konsul Murray, służący w 1-ym pułku highlanderów Gordona w randze kapitana raniony został odłamkiem bomby w plecy. Rana jest ciężka, ale nie niebezpieczna. Kapitan Murray walczył pod dowództwem jenerała Jana Hamiltona [zdaje się, że bliski krewny]".
Lista firm brytyjskich w Rosji - wymienionych w publikacji - branża tekstylna.
Rok założenia nazwa firmy, miasto, branża, zysk w rb. (1903), liczba pracowników (1903)
1881, William Hartley, St Petersburg, Textiles, 315.000 rubli; 130 pracowników
1883, William Hartley, St Petersburg, Textiles, 134.000; 180
1887, Imperial Russian Cotton & Jute Factory, Odessa, Textiles; 1.300 (prac.)
1889, Henry Small, St Petersburg, Textiles, 115.772; 55
1890, Nevsky Thread Mills, St Petersburg, Textiles, 5.270.30; 813
1894, James Beck Ltd, St Petersburg, Textiles
1897, Voronin, Lutsch and Cheshire Ltd, St Petersburg, Textiles
1900, Voronin, Lutsch and Cheshire Ltd, St Petersburg, Textiles
1900, F. Cheshire, St Petersburg, Textiles
1900, Baltic Cotton Spinning & Weaving Mill, Reval, Textiles
1901, Charles W. Gerhardi & Co., St Petersburg, Textiles
1902, Russian Camel File Cloth Ltd, Odessa, Textiles
1902, Birkin & Co., Warsaw, Cotton Lace
i tyle.
------
"Obawy tego rodzaju, na temat traktowania przez rząd zagranicznych biznesów i kapitału, są widoczne w pracy Gerrare "Greater Russia", opublikowanej w 1903 r. Ogólna polityka rosyjskiego rządu względem prywatnej przedsiębiorczości została zaatakowana przez Gerrare, szczególnie w odniesieniu do bogactw mineralnych Syberii, i wskazuje, że rząd rosyjski podejmował arbitralne decyzje względem zagranicznych przedsięwzięć biznesowych. Rosyjski rząd postrzega syberyjskie zasoby naturalne jako swój najcenniejszy kapitał. Pragnie eksploatować Syberię w taki sposób, aby przynosiła jak największy stały dochód państwu, wzbogacając podmioty rosyjskie a nie zagraniczne, i została tak zabezpieczona, aby własność musiała powrócić do korony. W skrócie, państwo nie rozstanie się ze swoją własnością, ale w zamian za pracę Rosjan zrezygnuje z części uzysku. Jeśli w jakikolwiek sposób zasoby naturalne kraju są eksploatowane w sposób naruszający tę zasadę lub wynik w którymkolwiek przypadku okaże się sprzeczny z ogólną polityką, wówczas ta konkretna metoda pracy jest bezwzględnie i bezapelacyjnie wstrzymywana przez nakaz administracyjny".
"Taka postawa jest również obecna w pracy Thompsona na temat rosyjskich pól naftowych z 1904 r. Thompson późniejszy główny inżynier European Petroleum Company’s Russian properties, twierdził, że rosyjski rząd był faktycznie jedynym właścicielem wszystkich bogactw mineralnych na Kaukazie, i że prywatne przedsiębiorstwo może działać jedynie na polecenie rządu. Rosyjski rząd jest posiadaczem większości bogactw mineralnych na Kaukazie, których zazdrośnie strzeże, dając jedynie zezwolenie na poszukiwanie i eksploatację po wniesieniu znaczących gwarancji upewniających o dobrej wierze założycieli, co daje ministrowi finansów ogromne możliwości wycofania się w razie potrzeby.7
Podobne troski są również widoczne w brytyjskiej literaturze podróżniczej, nawet w tych publikacjach, które nie zajmują się szczególnie sprawami biznesowymi. Na przykład Meakin pisząc tuż przed rewolucją 1905 roku, wyraziła opinię, że wielu angielskich rusofobów było w stosunkach z dużymi rodzinnymi angielskimi domami handlowymi w Rosji, które były źle traktowane przez reżim :) rosyjski.8".
6. Wirt Gerrare, Greater Russia the Continental Empire of the Old World (London: Heinemann, 1903), 199.
Thompson [, Arthur-Beeby], The Oil Fields of Russia and the Russian Petroleum Industry [: A Practical Handbook On the Exploration, Exploitation, and Management of Russian Oil, including notes on the origin of petroleum in Russia] [London, 1904], 16.
8.Annette Meakin, Russia, Travels and Studies (London: Hurst and Blackett, 1906), 69.
---
Po 1905 i do wybuchu I wojny światowej w tabelce "brytyjskie firmy w Rosji" to już na zmianę kopalnictwo, ropa i tak seriami /mining, oil, mining, mining, mining, oil, oil, oil, oil.../ - Później już antyrosyjska rewolucja bolszewicka w Rosji (niemiecka, amerykańska...). Tabelki na końcu książki.
British Business in Russia, 1892-1914 - UCL
discovery.ucl.ac.uk/1559904/1/Final%20Thesis%201606.pdf
121
BLOG
Komentarze