Jakby zgodnie z ustalonym scenariuszem, wojna handlowa i technologiczna pomiędzy USA a Chinami osiągnęła punkt kulminacyjny w zeszłym tygodniu, kiedy Chiny w odwecie za prowokacje USA podjęły szereg zdecydowanych działań zaradczych przeciwko USA, w tym poważne ograniczenia dotyczące produktów ziem rzadkich.

Można było przewidzieć, że Trump wpadł we wściekłość i podniósł cła na towary importowane z Chin o 100%, grożąc jednocześnie odwołaniem spotkania z prezydentem Xi, którego Pekin nigdy nie potwierdził.
Trump zamieścił na swoim profilu Truth Social serię bombastycznych komentarzy, w których potępił wrogość i niesprawiedliwość wobec Chin.
To pokazuje, że Pekin opanował sztukę naciskania Trumpa. Nastroje i zachowanie Trumpa, niczym zabawka, są sterowane zdalnie przez pekińskich technokratów, którzy opracowują politykę mającą na celu przeciwdziałanie Stanom Zjednoczonym.
Pomimo pokazanego postępu i wyrażanego optymizmu co do potencjalnej deeskalacji w rozmowach handlowych w Madrycie, Stany Zjednoczone nie traciły czasu i natychmiast wprowadziły serię sankcji handlowych i technologicznych przeciwko Chinom, podobnie jak rozpoczęły niespodziewany atak na Iran wkrótce po piątej rundzie rozmów nuklearnych z Teheranem.
- Biuro Przemysłu i Bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych (BIS) zaostrzyło zakaz sprzedaży układów scalonych w Chinach, rozszerzając embargo na całą sprzedaż oprogramowania i sprzętu związanego z półprzewodnikami do Chin, aby całkowicie ograniczyć możliwości Chin w zakresie produkcji układów scalonych
- Waszyngton rozszerzył swoją listę podmiotów (tzw. czarną listę), aby uniemożliwić sprzedaż wysokiej jakości przedsiębiorstwom spoza Chin, w których 50% lub więcej udziałów stanowią Chińczycy
- Ogłoszono plan pobierania opłat portowych w wysokości miliona dolarów od wszystkich chińskich firm żeglugowych, statków wyprodukowanych w Chinach lub od przewoźników niebędących Chińczykami, którzy mają w swojej flocie lub w portfelach zamówień statki wyprodukowane w Chinach, w celu osłabienia chińskiego przemysłu budowy statków
- Waszyngton nałożył również cło w wysokości 721% na chińskie produkty z zakresu czystej energii, takie jak panele słoneczne
- Nałożył 50% cło na półprodukty miedziane i towary o dużej zawartości miedzi (np. okablowanie, baterie) na podstawie sekcji 232, wymierzone w dominującą pozycję Chin w łańcuchach dostaw pojazdów elektrycznych/technologii
- Zakończyło to zwolnienie de minimis dla przesyłek o niskiej wartości, uderzając w handel elektroniczny na chińskich platformach, takich jak Temu i Shein
W obliczu złej woli reżimu Trumpa Chiny szybko odpowiedziały całą gamą działań odwetowych:
- Pekin opublikował najnowsze ograniczenia dotyczące produktów z metali ziem rzadkich, aby uniemożliwić jakąkolwiek sprzedaż pochodzących z Chin magnesów z metali ziem rzadkich, technologii przetwarzania i sprzętu zagranicznemu przemysłowi wojskowemu i półprzewodnikowemu
- Cofnięto licencję na import amerykańskiego drewna i soi. Chiny były w przeszłości największym odbiorcą amerykańskiej soi i odpowiadały za ponad 50% jej eksportu. Jednak w 2025 roku nie zamówiły żadnego zakupu.
- Pekin ogłosił, że będzie pobierał wzajemne opłaty portowe od wszystkich amerykańskich firm żeglugowych. Chiny obsługują siedem z dziesięciu największych portów kontenerowych na świecie i mają zdecydowanie najwięcej zawinięć do portów. Chociaż Stany Zjednoczone budują niewiele statków, a niewiele dużych firm żeglugowych jest obsługiwanych przez USA, amerykańskie fundusze emerytalne i zarządzający aktywami posiadają duże udziały w niektórych z największych światowych firm żeglugowych, takich jak Maersk, które obecnie podlegają opłatom portowym. Ten ruch jest bezpośrednio wymierzony w amerykańskie interesy finansowe.
- Chiny zaostrzyły również eksport jonów litu i anod grafitowych, które są kluczowe dla zielonej transformacji
- Rozszerzono listę podmiotów niewiarygodnych (chińską odpowiedź na listę podmiotów) o więcej amerykańskich wykonawców zbrojeniowych, firm technologicznych i kluczowych firm wydobywczych. Wszczęto również dochodzenie antymonopolowe przeciwko Qualcommowi, dużemu amerykańskiemu producentowi chipów.
Najnowsza wymiana ciosów wyraźnie wskazuje, że Chiny są gotowe na zaostrzenie stosunków z USA w kwestiach handlowych i technologicznych.
W szczególności oczekuje się, że zaostrzone przez Pekin ograniczenia dotyczące pierwiastków ziem rzadkich będą stanowić poważny cios dla produkcji zaawansowanych technologii i produkcji zbrojeniowej w USA i ich wasalach.
Nakładając embargo na technologię układów scalonych na Chiny, Stany Zjednoczone wykorzystały zasadę dotyczącą bezpośrednich produktów zagranicznych (FDPR), aby zablokować eksport układów scalonych do Chin, jeśli w układach wyprodukowanych poza Stanami Zjednoczonymi wykorzystano jakąkolwiek amerykańską technologię, oprogramowanie lub sprzęt na którymś etapie łańcucha dostaw.
W istocie, FDPR pozwala Stanom Zjednoczonym rościć sobie prawo do jurysdykcji nad wszelkimi produktami, których dotyczy amerykańska technologia, nawet jeśli są one wytwarzane za granicą, jak w przypadku TSMC i ASML. Przepis ten daje Stanom Zjednoczonym zasięg eksterytorialny.
Wraz z nowymi ograniczeniami dotyczącymi pierwiastków ziem rzadkich, Chiny przenoszą logikę na Stany Zjednoczone. Pekin ogłosił, że wszystkie firmy spoza Chin działające gdziekolwiek muszą uzyskać zgodę Pekinu na eksport magnesów lub półprzewodników z pierwiastków ziem rzadkich, jeśli produkty te zawierają oryginalne chińskie pierwiastki ziem rzadkich lub jeśli są produkowane przy użyciu chińskiej technologii, procesu lub sprzętu przeznaczonego do produkcji pierwiastków ziem rzadkich.
Pekin odmawia wszystkim zagranicznym użytkownikom końcowym, których nie akceptuje, dostępu do produktów, technologii, sprzętu i wsparcia technicznego z metali ziem rzadkich.
W moich esejach wielokrotnie wspominałem, że produkty ziem rzadkich są o wiele bardziej skomplikowane niż samo ich wydobycie.
Najbardziej skomplikowanym etapem produkcji pierwiastków ziem rzadkich jest etap przetwarzania i rafinacji, gdzie Chiny kontrolują ponad 90% globalnego rynku. W segmencie metali ciężkich o kluczowym znaczeniu dla wojska, Chiny mają pełną kontrolę nad ponad 99%.
Oprócz zastosowań wojskowych Chiny zaostrzają kontrolę nad produktami ziem rzadkich, które mają być używane w produkcji półprzewodników.
Produkcja półprzewodników jest w dużym stopniu uzależniona od pierwiastków ziem rzadkich, skoncentrowanych w kilku kluczowych etapach łańcucha dostaw.
Główne punkty newralgiczne to:
- Planaryzacja chemiczno-mechaniczna (CMP) do polerowania powierzchni płytek. Nie ma realnego zamiennika dla węzłów <5 nm.
- Dielektryki bramek o wysokim współczynniku k redukują upływ prądu w układach logicznych klasy 3 nm
- Silniki/robotyka do litografii i narzędzi do trawienia. Sprzęt zatrzymuje się w przypadku przegrzania magnesów.
Pojedyncze chińskie opóźnienie w wydaniu licencji eksportowej na początku 2025 roku zmusiło ASML do „tygodniowego” wydłużenia czasu realizacji zamówień na narzędzia EUV. Producenci chipów odnotowali wzrost cen magnesów Nd-Pr o ponad 40% w ciągu kwartału po każdym poprzednim chińskim kontyngencie.
Podsumowując, przy użyciu dzisiejszej technologii nie da się produkować półprzewodników bez pierwiastków ziem rzadkich w stopniu wydajności, na dużą skalę ani w procesie technologicznym 3 nm.
Waszyngton próbował ograniczyć dostęp Chin do zaawansowanych układów scalonych, nie zdając sobie sprawy, że Chiny znajdują się na początku łańcucha dostaw najbardziej zaawansowanych półprzewodników, mając monopol na metale ziem rzadkich.
Ludzie mieszkający w dole rzeki zazwyczaj nie próbują dusić tych, którzy mieszkają w górze rzeki. Stany Zjednoczone nie mogą zmienić takich praw fizyki.
Porozmawiajmy o bumerangu sankcji.
Strategicznym założeniem Chin jest szybsze wypełnienie luk w zakresie zaawansowanych układów scalonych, niż USA, a ich wasale będą w stanie wypełnić lukę w zakresie pierwiastków ziem rzadkich i reindustrializacji.
Firma zakłada również, że koszt ponownego wynalezienia koła ziem rzadkich przez Stany Zjednoczone będzie wyższy niż koszt stworzenia przez Chiny niezależnego łańcucha dostaw półprzewodników.
Wreszcie Pekin zakłada, że potrafi lepiej realizować swoje cele i dysponuje lepszą infrastrukturą, talentami i sprawną biurokracją, aby skuteczniej niż konkurencja realizować swoją politykę przemysłową.
Poprzez szeroko zakrojone sankcje Chiny pozbawiają USA możliwości prowadzenia negocjacji z pozycji siły.
Trump może rozpocząć wojnę handlową i technologiczną. Prezydent Xi jest zdeterminowany, by ją zakończyć.
Hua Bin
https://huabinoliver.substack.com/p/climbing-the-escalation-ladder
Inne tematy w dziale Polityka