Całkiem świeże odkrycie Břeclav-Lány na Morawach Południowych w Czechach, ~600 w. n.e., kultura praska.
Opracowanie: Jiří Macháček i wsp. 2021 " Runy z Lány (Czechy) - Najstarszy napis wśród Słowian. Nowy standard multidyscyplinarnej analizy kości runicznych " ( link). Zdjęcia i grafiki z badania jak wyżej.
Cytuję:
"Najważniejsze
• Kość nacięta runą odkryta w kontekście wczesnosłowiańskim, co czyni ją pierwszym pismem wśród Słowian.
• Znalezisko kwestionuje przypuszczalną ostrą dychotomię między plemionami germańskimi a wczesnymi Słowianami w Europie Środkowej.
• Runologia, datowanie radiowęglowe i mikroskopia SEM zużycia w trakcie użytkowania potwierdziły autentyczność znaleziska.
• Wzbogacona w cel starożytna analiza DNA pozwoliła zidentyfikować kość jako Bos taurus. "
tłum. google, pogrubienie moje
======
Edycja 2-03-2021 ostatniego zdania
Na wniosek blogerów nanotrol i Ex Oriente Lux - podaję wersję tego drugiego (dzięki Ex) oraz brzmienie w języku angielskim z oryginału badania.
Analiza starozytnych (ancient) DNA przy uzyciu technologii wzbogacenia (zwiekszenia) target( docelowych) molekul ( pochodzacych z calego genomu ) pozwoliła zidentyfikować kość jako Bos taurus.
"Target-enriched ancient DNA analysis allowed the bone to be identified as Bos taurus."
Jak widać spójny, techniczny, naukowy żargon genetyczny jest trudny w rozpoznaniu i mam tu spore braki (google również).
======
Co jeszcze piszą autorzy?
"Znalezisko jest pierwszą inskrypcją fuþark-u starszego, znalezioną w jakimkolwiek kontekście niegermańskim i sugeruje, że domniemani przodkowie współczesnych mówców słowiańskich zetknęli się z pismem znacznie wcześniej, niż sądzono."
(tłum. moje)
=======================
Oczywiście bezdyskusyjnym najstarszym słowiańskim alfabetem jest głagolica ( link), ale powyższe badanie zmienia chyba perspektywę z jakiej możemy spojrzeć na pismo Słowian. Poniżej tablica z chorwackiej wyspy Krk.
Pozostaje mi dodać:
"W Polsce najstarszym znaleziskiem zapisów runicznych jest odkryty w Rozwadowie nad Sanem grot włóczni z zadziorami datowany na schyłek III w. n.e., na którym utrwalony został napis w brzmieniu KRLUS[5]. Inny odkryty w 1858 o podobnych znamionach pochodzi z Wołynia. Ten i jemu podobne zapisy są bardzo krótkie w zapisie i trudne do przetłumaczenia."
To stwierdzenie pochodzi z https://pl.wikipedia.org/wiki/Runy
Prawdopodobnie wypada mi też zacytować znanego szeroko pogromcę Słowian - katolika, biskupa, kronikarza i jego opis światyni w Radogoszczy, z kroniki Thietmara ( link):
" Jest w kraju Redarów pewien gród o trójkątnym kształcie i trzech bramach doń wiodących, zwany Radogoszcz, który otacza zewsząd wielka puszcza, ręką tubylców nie tknięta i jak świętość czczona. Dwie bramy tego grodu stoją otworem dla wszystkich wchodzących, trzecia od strony wschodniej jest najmniejsza i wychodzi na ścieżkę, która prowadzi do położonego obok i strasznie wyglądającego jeziora. W grodzie znajduje się tylko jedna świątynia, zbudowana misternie z drzewa i spoczywająca na fundamencie z rogów dzikich zwierząt. Jej ściany zewnętrzne zdobią różne wizerunki bogów i bogiń – jak można zauważyć, patrząc z bliska – w przedziwny rzeźbione sposób, wewnątrz zaś stoją bogowie zrobieni ludzką ręką w straszliwych hełmach i pancerzach, każdy z wyrytym u spodu imieniem. Pierwszy spośród nich nazywa się Swarożyc i szczególnej doznaje czci u wszystkich pogan. Znajdują się tam również sztandary (stanice), których nigdzie stąd nie zabierają, chyba że są potrzebne na wyprawę wojenną i wówczas niosą je piesi wojownicy. Do strzeżenia tego wszystkiego z należytą pieczołowitością ustanowili tubylcy osobnych kapłanów."
Chciałbym też przypomnieć o pewnych, wykonanych z lokalnej gliny, tabliczkach, z dziwnymi napisami:
https://archeologia.com.pl/tabliczki-z-podeblocia-monogram-chrystusa-z-viii-wieku-n-e/
==================
Mając na uwadze wykonany na kośc runiczny napis i jego treść, korci mnie by dodać coś od siebie.
Na kości podobno wyryto napis: tbemdo (*)
"The runes (tbemdo) render six of the last eight runes of the older fuþark (tbemlŋdo)" - Jiří Macháček i wsp. 2021
======
17:15 edytuję notkę, ponieważ znalazłem lepszą fotkę (zwinąłem ze strony Carlos Quiles indo-european.eu )
=====
Fuþark lub futhark to nazwa jednego z alfabetów runicznych.
Pierwsza wyskrobana runa jest niekompletna i przyjęto, że jest to "t", ale jest też:
Należy więc chyba zauważyć, że równie dobrze może to być runa "e,i" (proszę wybaczyć mi brak znaków diakrytycznych) lub "l":
Przerwany, niekompletny napis brzmiały w tedy: lbem''do, co w moim hulajwiejakim tłumaczeniu znaczy łbem''do.
Co moim zdaniem mocno sugeruje, że do powyższej inskrypcji należy podchodzić nie tylko z germańskim sercem, ale i ze słowiańską głową, czyli z łbem do problemu ;-)
Językoznawcy do boju.
Komentujcie do woli, pzdr -q
ps.
Interesujące są też "małe ptaszki" , u góry, przy runie d.
