"Przepraszam, jeśli zabrakło empatii". Trochę czasu potrzebował abp Tadeusz Wojda z Gdańska, aby publicznie przyznać, że formułowane wobec niego zarzuty niewłaściwego podejścia do ofiar nadużyć seksualnych nie są bezpodstawne. Przyznanie się do błędu i przeprosiny to ewangeliczna postawa. Jednak trzeba pamiętać, że wcześniejszą - pierwszą reakcją było twierdzenie (poprzez rzecznika Kurii Archidiecezji Gdańskiej), iż wszystko w tych sprawach odbywa się właściwie.
Z proceduralnego punktu widzenia może być wszystko w porządku, natomiast wobec ludzkiej krzywdy potrzeba przede wszystkim ludzkiego podejścia. A abp Wojda nie robi wrażenia człowieka otwartego (co nie znaczy automatycznie, że duchownemu brak gorliwej wiary czy że nie stać go na wielkoduszność w indywidualnych sytuacjach - tego nie wiemy). Na funkcję Metropolity Gdańskiego został powołany po abp. Sławoju Leszku Głodziu, który odszedł w niesławie i teraz prawie każdy następca byłby "na plus". Natomiast część osób wspomina jeszcze ich poprzednika abp. Tadeusza Gocłowskiego - człowieka bardzo taktownego i koncyliacyjnego, jaki potrafił porozumieć się nawet z politykami różnych opcji (a Gdańsk był epicentrum zmian w końcu lat 80. XX wieku). Dlatego patrząc szerzej, można mieć oczekiwania nieco większe niż minimalne.
Obecny ordynariusz gdański "w kwestii empatii" obiecał poprawę. Jednak nawet jeśli to szczera obietnica, empatii nie nauczy się w trybie przyspieszonego kursu. Zatem deklaracja abp. Wojdy wcale nie zamyka sprawy apelu o jego ustąpienie bądź odwołanie z funkcji przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Najlepiej, aby sam zmierzył się z taką decyzją. Chyba że liczy, iż skoro większość członków Episkopatu Polski (którzy mogą zmienić przewodniczącego na plenarnym posiedzeniu) nie jest przyzwyczajona, aby to świeccy mogli decydować o obsadzaniu stanowisk kościelnych, jego miejsce jest niezagrożone. "Głos ludu głosem Boga" - to co prawda obca nam zasada, jednak wywodząca się z pierwszych wieków chrześcijaństwa. Jeśli w tym przypadku zadziałałaby w polskim kościele, stanowiłaby dowód na realne zmiany.
Funkcja przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski to stanowisko nie tylko urzędnicze, lecz również duszpasterskie, ponieważ biskup ten staje się jedną z najważniejszych "twarzy" Kościoła w Polsce. Powinien zatem być bardzo wiarygodny; zwłaszcza w w czasie bardzo trudnym dla Kościoła. Podstawową cechą reprezentanta krajowych biskupów powinna być odwaga. I analogicznie (jak na stanowisko egzorcysty) nieposzlakowana opinia - czyli brak "brudu za uszami". Przyda się też brak tendencji unikowych. Dlatego nie może być to nawet tak popularny kaznodzieja i ulubieniec mediów jak kardynał Ryś. Dopóki nie został mianowany kardynałem, nie miał odwagi, aby publicznie powiedzieć cokolwiek przeciw "braciom w biskupstwie". Tymczasem dyplomacja to teraz za mało.
Mamy jednak śmiałego abp. Adriana Galbasa z Katowic, bp. Artura Ważnego (od niedawna ordynariusza diecezji sosnowieckiej) oraz biskupów pomocniczych archidiecezji lubelskiej Adama Baba i diecezji siedleckiej Grzegorz Suchodolskiego. Dwaj ostatni wraz z biskupem Ważnym w lutym br. mieli odwagę publicznie ujawnić, że abp. Andrzej Dzięga został zmuszony przez Watykan do rezygnacji z funkcji metropolity szczecińsko-kamieńskiego; nie była zaś to jego samodzielna decyzja, jak podawał.
Dla Kościoła w Polsce chyba lepiej, aby "funkcyjnymi" zostawali duszpasterze z umiejętnościami urzędniczymi niż bardziej rasowi urzędnicy, którzy na stanowiskach przeobrażą się w urzędasów. Zwłaszcza że to szefowie mogą nadawać ton całej reszcie duchowieństwa.
Rafał Osiński
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
