Unia Europejska musi być zaniepokojona afgańskim kryzysem humanitarnym. Odkąd talibowie przejęli kontrolę nad Afganistanem w połowie sierpnia 2021 roku, ten kraj leżący na pograniczu Azji Środkowej doświadczył eskalacji kryzysu humanitarnego. Kryzys ten jest niewątpliwie również w dużej mierze napędzany obawami, że kraj powróci do wzorowanych na wiekach wstecz rządów anarchii narzuconych przez talibów w połowie lat 1990-ch. Dodajmy do tego ,ze już istniejący od lat kryzys humanitarny został jeszcze dodatkowo pogłębiony przez występujące jednocześnie: susze, konflikt zbrojny, pandemie COVID-19 i kryzys gospodarczy.
Kryzys najbardziej dotknie dzieci
Bardzo niedawno, bo 25 października 2021 Klaster Bezpieczeństwa Żywnościowego i Rolnictwa Afganistanu, współkierowany przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa z siedzibą w Rzymie (Food Agriculture Organization - FAO) i Światowy Program Żywnościowy ONZ (World Food Programm - WFP), ogłosił raport dotyczący Zintegrowanej Klasyfikacji Fazy Bezpieczeństwa Żywnościowego (IPC). Raport stwierdza, że więcej niż jeden na dwóch Afgańczyków stanie w obliczu kryzysu (faza IPC 3) lub kryzysowego poziomu ostrego braku bezpieczeństwa żywnościowego (faza IPC 4) w najtrudniejszym okresie od listopada 2021 do marca 2022 roku. Będzie to wymagało pilnych interwencji humanitarnych w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb żywnościowych, ochrony źródeł utrzymania oraz zapobiegania katastrofie humanitarnej. Raport IPC odzwierciedla olbrzymi, bo aż 37-procentowy wzrost liczby Afgańczyków dotkniętych ostrym głodem w porównaniu do ostatniej oceny, wydanej raptem tylko pół roku wcześniej - w kwietniu 2021 roku. Wśród zagrożonych jest aż 3,2 milion (sic!) dzieci poniżej piątego roku życia, które mają do końca roku cierpieć z powodu bardzo dużego niedożywienia.
Życie lub śmierć dla milionów Afgańczyków
David Beasley, dyrektor wykonawczy World Food Programm, wyraził obawy, że „Afganistan jest obecnie w stanie jednego z najgorszych kryzysów humanitarnych na świecie – jeśli nie najgorszego– a bezpieczeństwo żywnościowe prawie się załamało. Tej zimy miliony Afgańczyków będą zmuszone wybierać między migracją a głodem, jeśli nie uda się wskrzesić gospodarki, chyba że zdołamy zwiększyć naszą pomoc ratującą życie. Odliczamy czas do katastrofy i jeśli teraz nie zaczniemy działać, będziemy mieć na naszych rękach katastrofę i to totalna”. W podobnym duchu, wypowiedział się Qu Dongyu, dyrektor generalny Food and Agriculture Organization (FAO). Stwierdził, iż na naszych oczach rozgrywa się w Afganistanie katastrofa humanitarna, która jest obecnie kwestią życia i śmierci dla milionów Afgańczyków . Skutki tego kryzysu humanitarnego są widoczne w społeczeństwie afgańskim, a w szczególności gdy chodzi o kobiety i dzieci. Niedawno w tym kraju ujawniono szokujący incydent:
ojciec dziewięcioletniej dziewczynki sprzedał ją 55-latkowi, aby „utrzymać swoją rodzinę przy życiu”. Ten dramat trafił na pierwsze strony gazet i z pewnością nie jest to odosobniony incydent. Sprzedawanie młodych dziewcząt doi małżeństwa jest powszechne i to w wielu regionach Afganistanu, a praktyka ta mogła tylko nasilić się w związku z narastającym kryzysem humanitarnym.
Unijny pakiet wsparcia dla Afganistanu
My jako Unia Europejska aspirujemy do bycia globalnym aktorem i zdaliśmy sobie sprawę z eskalacji kryzysu humanitarnego w Afganistanie. Podczas niedawnego szczytu G-20 w sprawie właśnie tego kraju Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej, ogłosiła pakiet wsparcia o wartości około 1 miliarda euro, przeznaczony dla ludności afgańskiej i krajów sąsiednich, w odpowiedzi na pilne potrzeby tego kraju i regionu. Pakiet wsparcia obejmuje uzgodnione już wspólnie 300 milionów euro na cele stricte humanitarne. Tej pomocy humanitarnej towarzyszy dodatkowe, specjalistyczne wsparcie w postaci szczepień, schronienia, a także ochrony ludności cywilnej i praw człowieka. Podczas niedawnego briefingu w Parlamencie Europejskim na temat sytuacji w Afganistanie i bezpieczeństwa w tym kraju podkreślono, że pakiet wsparcia UE dla Kabulu ma służyć kilku celom. Po pierwsze: obejmuje pomoc humanitarną dla Afganistanu, która będzie wykorzystywana do niesienia pomocy charytatywnej najsłabszym, zapewnienia podstawowych potrzeb, schronienia i szczepień. Pomoc humanitarna dla Afganistanu będzie kierowana przez organizacje międzynarodowe działające w terenie i nie będzie trafiać bezpośrednio do rządu talibów. Po drugie: obejmie pomoc dla uchodźców i osób przesiedlonych do Pakistanu, Iranu i krajów Azji Środkowej, tak, aby pomóc w stworzeniu warunków umożliwiających przesiedlonej ludności afgańskiej bezpieczne osiedlenie się w regionie. Po trzecie: fundusze Unii Europejskiej zostaną również wykorzystane do ustanowienia bezpiecznych i legalnych dróg dla Afgańczyków w poszukiwaniu ochrony w UE oraz do ukierunkowanego przyjmowania i działań integracyjnych dla afgańskich ewakuowanych.
Jednakże Unia musi być na serio zaniepokojona afgańskim kryzysem humanitarnym i to w dłuższej perspektywie czasowej, a nie tylko doraźnie poprzez ogłaszanie pakietów pomocy finansowej. Być może niedługo będziemy mieć o tym poważną dyskusję. UE może wkrótce zająć się na poważnie prawami człowieka w Afganistanie, zwłaszcza tych, które dotyczą praw kobiet i dziewcząt. Nasze modlitwy i najlepsze życzenia są z Afgańczykami.
Od Redakcji: Polska wersja artykułu, który ukazał się w prestiżowym dzienniku „Daily Sabah”. Autor jest byłym ministrem ds. europejskich i byłym wiceprzewodniczącym Parlamentu Europejskiego.
