Wielki Czwartek, dziś w większości Kościołów chrześcijańskich lekcja pokory dla kościelnych hierarchów i możnych naszego świata. Mandatum - obmywanie nóg ubogim.
Tradycji obmywania nóg ubogim zaniechano w Anglii za czasów Jakuba II, bardzo pieczołowicie kultywuje się jednak inny chrześcijański obowiązek, czyli wspieranie ubogich jałmużną. Zwyczaj wprowadzony przez Edwarda I obrósł niezwykle skomplikowanym ceremoniałem. Maundy to jeden z wielu "łacińskich rezydentów " w angielskim słowniku, słychać jeszcze pobrzmiewające w tym słowie łacińskie " mandatum " - polecenie.
Windsor. Pomnik krolowej Wiktorii
Maundy Thursday to dzień niezwykle podniosły, królowa podczas specjalnej mszy, zwanej Royal Maundy Service, wręcza poddanym jałmużnę. Królowa do swego " mandatum " podchodzi z ogromną powagą, ponieważ od początku panowania nie opuściła, żadnego wielkoczwartkowego nabożeństwa. Aż do 2020 roku, kiedy covid złamał wielowiekową tradycję. Dziś z uwagi na kiepski stan zdrowia królową wyręczył książe Karol z księżną Kornwalii. W tym roku - podobnie jak w ubiegłym - Maundy service miał miejsce w kaplicy św. Jerzego w Windsorze.
Do lat 70- tych Maundy service odbywał się w Opactwie westminsterskim, teraz co roku odbywa się w innej diecezji, a tylko raz na 10 lat w Londynie. W 2007 roku, w mszy celebrowanej w katedrze manchesterskiej, miałem przyjemność uczestniczyć.
Królowa w Manchesterze w 2007 roku
Maundy Thursday w katedrze w Blackburn w 2014 roku
Blackburn czeka na królową
Koszty przeprowadzenia imprezy z powodów nie związanych wcale z kryzysem są z roku na rok wyższe, ponieważ " ubogich " musi być dokładnie tyle ile lat liczy sobie królowa. W tym roku powinno być 96 kobiet i 96 mężczyzn wybranych spośród wszystkich członków wspólnoty diecezjalnej odwiedzanej.
Blackburn. W drodze na Maundy service
Datki wręcza się w dwóch skórzanych sakiewkach, jednej białej symbolizującej duchową czystość, druga czerwona to symbol męki na krzyżu. Mieszki przewiązane są skórzanym, zielonym rzemykiem, kolor zielony jak wiemy jest symbolem nadziei. Pieniądze w czerwonym mieszku to normalne obiegowe pieniądze przy wręczaniu, których królowa zastrzega, że to pieniądze na zakup odzieży i jedzenia. W sakiewce białej są specjalne monety bite z okazji Maundy Thursday, zwane Maundy coins. W 2019 roku, w mieszku, znalazła się dodatkowo okolicznościowa moneta wybita z okazji 200 lecia urodzin królowej Wiktorii. Monet w białej sakiewce musi być tyle ile lat liczy sobie królowa, w tym roku " stuknie " królowej 96, więc srebrnych pensów ma być 96.
Wiemy, że są monety warte swoich pieniędzy, wiemy że są monety warte troszkę mniej, są również monety za które nie dalibyśmy złamanego grosza, jednak Maundy coins mają wartość całkiem przyzwoitą bo kolekcjonerska wartość mieszka to ok. 500 funtów. Biedni dostają rownież okolicznościowe dyplomy. W czasie nabożeństwa królowej towarzyszy 6 Yeomanów, czyli historycznych gwardzistów królowej, wywodzących się z wolnego chłopstwa. Dodatkowo w asyście królowej kroczy czwórka małych dzieci: dwie dziewczynki i dwóch chłopców, wybranych spośród tych dzieci, które w swoim krótkim życiu dokonały czegoś niezwykłego. W czasie Maundy Thursday w Manchesterze, jedna z dziewczynek towarzysząca królowej, prowadząc samodzielnie kwestę na rzecz chorej matki, zebrała 8 tysięcy funtów. Takie różne, ważne społecznie cele załatwia to anglikańskie Maundy Thursday.
Jednym ze śladów po dawnym obmywaniu nóg jest tradycja czyszczenia butów wiernym - przez księży - połączona oczywiście z kwestą na rzecz parafii. Zwyczajowo w moim mieście czyszczenie butów odbywało się zwykle na głównym deptaku, bądź pod ratuszem.
