"Zwiedzajcie piastowski Wrocław"

Wrocław to takie dziwne miasto, co jeszcze nie zaczęło być "moje", a już jest "nasze". Polskie, niemieckie i...

30 lat temu miałam nazwać je swoim. Ale nie zaczęło być moje, bo odmawiano mu prawa do bycia ojczyzną. "Ojczyzna" w podręcznikach z lat 80. to była nieulękła syrenka warszawska, Wisła, najdłuższa z rzek i najczystsza (to cytat), piaski Mazowsza (dotąd ich nie widziałam) i wioski nad Bugiem, które witały II Armię WP. Ale już Most Grunwaldzki, Ołbin, ulica Świdnicka – to była ziemia niczyja. Historia piastowskiego Wrocławia oficjalnie zaczynała się na 1945 r. Moi przodkowie w linii prostej, Kresowiacy byli przygotowani na to, że znowu ktoś ich wygna i polska historia się tu urwie... To poczucie tymczasowości przenieśli na dzieci, a z dzieci – na wnuki. Sypiące się zabytki, napisy gotykiem wychodzące spod farby, bałagan architektoniczny – to wszystko było nam wszystkim obojętne, bo przecież... niczyje. Podręczniki przykazywały kochać betonową Warszawę, a krewni – kochać utracony Lwów.

Kwestia stabilizacji

W latach 90. wycieczki niemieckich emerytów w Rynku dały do myślenia, że Wrocław jednak do kogoś musiał wcześniej należeć. Pan od WOS zapytał ówczesnych ósmoklasistów: „Wolelibyście, żeby tu była RFN, praca i pieniądze czy Polska i bieda?”. 95% moich kolegów głosowało za pierwszą opcją. To miasto można byłoby wtedy bez trudu przekazać w obce ręce, tylko za poczucie stabilizacji. Buch. Przez 45 lat byliśmy niczyi, od ponad 15 jesteśmy miastem dialogu kultur i miasto nagle stało się „nasze”. Jadąc codziennie rowerem przez park, były niemiecki cmentarz, myślę zawsze, że mogłyby tu być groby polskich przodków, takie z datami od 1800 roku. Żeby w końcu coś w tym mieście móc nazwać wyłącznie "swoim"...