Co na to PKW
Drodzy Wyborcy, Państwa głos wrzucony do urny – czasem nie decyduje o głosowaniu. To wyjątki, a jednak są. Ustalanie protokołu trwa kilkanaście godzin. W chaosie łatwo o przekręty. W ostatnich wyborach parlamentarnych pracowałam do godz. 16, w poniedziałek. Powód? Skomplikowane rubryki protokołu. A wydaje się to takie proste.
Publicznie dzielę się doświadczeniami, które nabyłam przez uczestnictwo w komisjach wyborczych od 2010 roku. Spostrzeżenia publikuję tu, z nadzieją dotarcia do okręgowych pełnomocników wyborczych. Od nich wiele zależy.
Po pierwsze: dokonać przeglądu lokali wyborczych. Nie wszystkie spełniają wymogi unijne. Sprawdzić, przede wszystkim, czy plomby wyborcze są dobre do zabezpieczenia drzwi pomieszczenia lub sejfu z kartami wyborczymi i pieczątką. Szkoły i przedszkola mają zazwyczaj dwa wejścia. Nie mam nic przeciw użytkownikom gmachu, ale zdarzają się wyborcy-oszołomy.
Protokół i wytyczne dla Obwodowych Komisji do uproszczenia. Członkowie komisji mają duży problem ze zrozumiem. W 2023 roku materiały edukacyjne dla komisji miały 83 strony i pełno zawiłych odsyłaczy.
PROTOKÓŁ OBWODOWEJ KOMISJI
KARTY WYBORCZE
W wyborach parlamentarnych była jedna rubryka w Protokole /WOREK/, tj.:
1. „Liczba otrzymanych przez obwodową komisję wyborczą kart do głosowania, ustalona po ich przeliczeniu przed rozpoczęciem głosowania z uwzględnieniem kart otrzymanych z rezerwy”.
Komisja złożyła osobne sprawozdanie /poza Protokołem/ dot. rozliczenia kart wyborczych otrzymanych z urzędu. A różnie bywa z osobnym dokumentem.
I. Moja propozycja umieszczenia w Protokole w rubryce KARTY:
1. Rozliczenie kart wyborczych ogółem, w tym:
a/ liczba kart wyborczych dostarczona przez urząd /razem z rezerwą/
b/ liczba kart wyborczych po przeliczeniu przez komisję
c/ różnica
LICZBA WYBORCÓW
W Protokole obwodowej komisji w wyborach parlamentarnych była jedna rubryka /WOREK/, tj.:
1. „Liczba wyborców uprawnionych do głosowania (umieszczonych w spisie, z
uwzględnieniem dodatkowych formularzy) w chwili zakończenia głosowania”.
II. Moja propozycja uszeregowania /bez odsyłaczy do różnych formularzy/:
1. Liczba Wyborców przed głosowaniem, ogółem, w tym:
a/ liczba wyborców z meldunkiem w obrębie lokalu wyborczego nr….
b/ liczba wyborców wykreślonych przez urząd na wniosek wyborcy i inne
2. Liczba Wyborców po zakończeniu głosowania, ogółem. w tym:
a/ liczba wyborców dopisanych przez urząd na wniosek wyborcy
b/ liczba wyborców dopisanych na zaświadczenia do prawa glosowania poza miejscem zamieszkania
c/ liczba wyborców dopisanych na podstawie głosowanie przez pełnomocnika
d/ liczba wyborców dopisanych po telefonicznych ustaleniach komisji z urzędem oraz inne.
BRAKI
Wprowadzono „Zaświadczenia do prawa głosowania poza miejscem zamieszkania”, a w Protokole NIE MA rubryk:
1. Liczba wydanych zaświadczeń do prawa glosowania poza miejscem zamieszkania przez urząd miasto/gmina.
2. Liczba wyborców głosujących w lokalu wyborczym nr... na podstawie „zaświadczenia”.
Pytanie: czy urzędy prowadzą ewidencję:
a/ Dla ilu wyborców wydano "zaświadczenia”? /tu jest kontrola hologramów oraz wydanych zaświadczeń przez miasto/gmina.
b/ Ilu wyborców zagłosowało na podstawie "zaświadczenia” we wszystkich komisjach miasto/gmina.
Suma dopisanych na „zaświadczenia” i suma wydanych „zaświadczeń” na poziomie gmin, miasta, powiatów, województw, kraju – powinna być podobna.
W końcowych obliczeniach PKW – liczby zbliżone /czasem ktoś zgubi zaświadczenie, zaleje lub nie pójdzie głosować, czyli liczba wydanych „zaświadczeń” powinna być większa/.
OBWODOWE KOMISJE WYBORCZE
1. Przy nazwisku członka Obwodowej Komisji Wyborczej powinna być adnotacja: którą reprezentuje partię. Informacja powinna być podana do wiadomości wyborcy i na stronach internetowych urzędu. Nie będzie anonimowej komisji.
2. Partie powinny równomiernie delegować swoich członków do obwodowych komisji.
3. Ograniczyć Komisarzy Wyborczych do: sprawdzonych i uczciwych. Nie powstaną komisyjne kliki.
4. Do komisji typować członków ze wszystkich partii.
Mogą być podwójni reprezentanci, z jednej i z drugiej strony politycznej. Unikniemy „nieznanych” komisarzy wyborczych. Udział członków w komisji rannej i popołudniowej też równomierny.
Uwaga.
W ostatnich parlamentarnych wyborach w mojej komisji było 13 osób, w tym: 9 osób z „koalicji z 13 grudnia”, 1 reprezentująca PiS /nie z PiS/ oraz trzech komisarzy wyborczych.
Popołudniowa komisja składała się wyłącznie z „koalicji z 13 grudnia”. Takich ”kwiatków” w moim mieście było z naście!
-----------------------------------------
UWAGI dot. SZKOLEŃ!
Po zamknięciu lokalu i zaplombowaniu urny egzekwować liczenie ołówkiem oraz wyegzekwować w całej Polsce przede wszystkim taką kolejność:
1. Zapisać ustaloną liczbę czystych kart / po 3-krotnuym sprawdzeniu, zapakować/.
2. Zapisać ustaloną liczbę podpisów w Spisie Wyborców /Spis po 4-krotnym sprawdzeniu, zapakować/.
3. Zapisać ilość wyspanych kart z urny! /praca zespołowa, bez podziału na grupki, liczenia po kątach, lecz w kole i liczenie 3-4-krotne/.
Dopiero inne czynności wg zarządzeń przewodniczącego i zastępcy komisji. Praca musi być zespołowa. Chaos daje powody do nadużyć i dłuższe sporządzanie protokołu.
SPIS WYBORCÓW
Do Spisu Wyborców urząd przypina adnotację dot. liczb, uprawnionych wyborców, wykreślonych na zaświadczenia i innych oraz dopisanych i inni. Dane pozwalają komisji szybko sporządzić protokół.
Niestety czasem są niezgodności adnotacji ze Spisem Wyborców. Wyegzekwować:
1. W sobotę, przed dniem wyborów, komisja ma BEZWZGLĘDNIE sprawdzić zgodność
Spisu Wyborców z adnotacją urzędu dot. wykreślonych i dopisanych wyborców.
----------------------
W nadziei, że mój glos dotrze do jakiegoś pełnomocnika wyborczego, a ten do PKW – pozwoliłam sobie na takie uwagi, choć nie jestem prawnikiem.
Dla prawidłowego przebiegu głosowania i ustalania protokołu należy brać wszelkie sygnały z całego kraju. Powiem tak: jeśli Państwo, nie zgłosicie się na obserwatorów obywatelskich – będzie jak będzie.
