Pisarze, literatura jest jak artyleria, która toruje drogę naszej piechocie. Przeczyszcza umysły, dlatego musi celnie strzelać w naszych przeciwników i uważać by nie trafiać w swoich - Nikita Chruszczow podczas przemówienia do aktywu partyjnego.
W okresie napięć pomiędzy USA i ZSRR, w okresie naszej Solidarności, rząd radziecki, podjął się publikacji 45-tomowej antologii literatury amerykańskiej, od jej początków w XVII wieku po rok 1982. Było to jakby polityką pingpongową w momencie eskalacji napięcia, pogarszających się stosunków pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Sowietami i spodziewaną instalacją w Europie pocisków balistycznych Pershing II.
Oprócz prezentacji autorów, którzy od dawna cieszyli się popularnością w Sowietach - Marka Twaina i Ernesta Hemingwaya, aby wspomnieć tylko o dwóch - kolekcja ożywiła pisma niektórych Amerykanów, którzy pozostawali niepublikowani z powodów politycznych i oferowała dzieła nigdy wcześniej nie przetłumaczone na język rosyjski.
Literaturnaja Gazeta twierdziła na swoich łamach, że antologia, zatytułowana „Biblioteka literatury Stanów Zjednoczonych”, składająca się z 60 prozaików i 80 poetów, świadczy o „twórczym geniuszu narodu amerykańskiego”.
Recenzent Georgi Zlobin, ekspert literatury amerykańskiej, dodał: „Amerykanie, pomimo predyspozycji do wszystkiego, co pragmatyczne,(...) byli w stanie w stosunkowo krótkim okresie historycznym stworzyć potężną i oryginalną literaturę wypełnioną autentycznymi konfliktami i tęsknotami duchowymi. "
Projekt publikacji odzwierciedlał zainteresowanie Rosjan literaturą amerykańską od 1784 r., Kiedy to wydawca z Petersburga opublikował 32-stronicowy zbiór powiedzeń z „Poor Richard's Almanack”.
Od tego czasu James Fenimore Cooper, Jack London i Theodore Dreiser stali się popularnymi pisarzami wśród Rosjan, a władze radzieckie, które kontrolowały przemysł wydawniczy i mogły używać ich jako narzędzia polityki, twierdziły, że amerykańscy pisarze są bardziej znani w Związku Radzieckim niż sowieccy autorzy w Stanach Zjednoczonych.
Radziecki recenzent antologii zauważył, że jedna trzecia kolekcji zostanie poświęcona pisarzom amerykańskim od czasów II wojny światowej:
'' Dla informacji Maurice'a Friedberga i innych sowietologów, którzy upierają się, mówiąc, że Sowieci nie wykroczyli poza Londona i Dreisera - pisarzy, którzy naprawdę są tutaj bardzo doceniani - mogę powiedzieć, że ponad jedna trzecia „Biblioteki” będzie poświęcona literaturze powojennej. '
Profesor Friedberg, kierownik katedry języków słowiańskich i literatury na University of Illinois, skomentował w wywiadzie telefonicznym:
„Nigdy nie mówiłem, że współczesni amerykańscy pisarze nie są publikowani w Związku Radzieckim. Powiedziałem, że są dyskryminowani ze względów politycznych. Do dziś Związek Radziecki nie opublikował ani jednego wiersza pism takich twórców jak Saul Bellow, Izaak Bashevis Singer i Czesław Miłosz, wymieniając tylko trzech ostatnich laureatów Nagrody Nobla. "
Mówiło się, że antologia wypełniała wiele „pustych miejsc”, oferując rosyjskim czytelnikom po raz pierwszy niektóre z najwcześniejszych dzieł literatury amerykańskiej, jak „Historia plantacji w Plymouth” Williama Bradforda i „Listy od amerykańskiego rolnika” J. Hectora St. Creva Creoe'a.
„Eseje” Ralpha Waldo Emersona, opisane jako niezbędne dla zrozumienia amerykańskiego życia duchowego w połowie XIX wieku, były opublikowane po raz pierwszy w języku rosyjskim, a osobny tom poświęcony był Williamowi Deanowi Howellsowi, mentorowi literackiemu Marka Twaina.
Howells, choć był przedstawiany jako obrońca praw ludzi pracy i zajmował się konfliktami społecznymi, w latach 90. XIX wieku i został przetłumaczony na język rosyjski za czasów carskich, to był uważany jako niestrawny dla sowieckiego reżimu, którego strażnicy kultury uznali jego realizm za „różowy” i zaprojektowany, aby „ wygładzać konflikty klasowe występujące w amerykańskim kapitalizmie".
Kolekcja sowiecka opublikowała, po raz pierwszy od lat 30. XX wieku, niektóre wczesne lewicowe pisma Johna Dosa Passosa. Związek Radziecki przestał drukować jego dzieła po tym, jak stał się konserwatystą społecznym. Antologia obejmowała dwie pierwsze części epickiej trylogii „USA” - „The 42d Parallel” i „1919” - choć trzecia część „The Big Money” pozostała nieprzetłumaczona na język rosyjski.
Kolejnym radykałem politycznym z lat 30. XX wieku, który się pojawił, był Waldo Frank, pisarz, który został usunięty z niektórych wiodących amerykańskich encyklopedii. Antologia radziecka przedrukowała powieść z 1934 r. „Śmierć i narodziny Davida Markanda”. Ta powieść, która bada problemy gospodarcze i społeczne w Stanach Zjednoczonych w drugiej dekadzie XX wieku, dotyczy odnoszącego sukcesy biznesmena, który odrzuca swoje wygodne życie by wędrować incognito o Stanach Zjednoczonych w poszukiwaniu nowego celu. Wybrano trzech afroamerykańskich pisarzy, zawsze czujni na konflikty rasowe w Stanach Zjednoczonych radzieccy kompilatorzy antologii zapewnili ich reprezentację. Wybrali DuBoisa, wraz z kilkoma jego pismami, opublikowanymi w języku rosyjskim w 1964 roku pod tytułem „Kolorowe światy”; Richarda Wrighta, z „Native Son”, i Jamesa Baldwina, z których prac wybrali powieść z 1974 r. „If Beale Street Could Talk”.
„A jednak - skomentował sowiecki recenzent -„ te dzieła nie dają pełnego obrazu silnej warstwy prozy afroamerykańskiej, która przenikała literaturę Stanów Zjednoczonych. ''
Chociaż większość miejsca zajmuje proza, antologia obejmowała także 800-stronicowy tom amerykańskiej poezji oraz tom zawierający sztuki Eugene'a O'Neilla i Tennessee Williamsa, których dramaty były często wystawiane w Związku Radzieckim.
Zdaniem radzieckiego recenzenta projekt mógłby zostać jeszcze ulepszony poprzez dodanie dwóch uzupełniających tomów opowiadań i sztuk autorów reprezentowanych w tomach podstawowych i ewentualnie tomie poświęconym amerykańskiemu folklorowi.
Co o tym sądzisz?