The Times of Israel/"MYŚLELI, ŻE MOGĄ ZOSTAĆ STRACENI ZA TO, CO ZROBILI”

The Times of Israel/

„MYŚLELI, ŻE MOGĄ ZOSTAĆ STRACENI ZA TO, CO ZROBILI”

Historycy odkrywają czwartego radzieckiego szpiega, który skradł amerykańskie tajemnice atomowe podczas II wojny światowej

Po siedmiu dekadach ukrywanej tożsamości  ostatecznie ujawniła się w splątana historia szpiegostwa z udziałem żydowskich agentów i podwójnych agentów pracujących dla komunistów i FBI

Przez RICH TENORIO

2 grudnia 2019, 20:19

Gdy chmura grzyba oświetlała niebo nad ściśle tajnym miejscem testowym Trinity w Nowym Meksyku, inżynier Oscar Seborer był częścią jednostki armii Stanów Zjednoczonych monitorującej aktywność sejsmologiczną w tym miejscu.

Ta pierwsza udana detonacja broni nuklearnej zakończyła dwa lata pracy nad projektem Manhattan w Los Alamos i położyła podwaliny pod bomby, które zniszczyły Hiroszimę i Nagasaki i skutecznie wygrały aliancką II wojnę światową.

Okazuje się jednak, że Seborer był nie tylko technikiem, ale niedawno został nazwany czwartym sowieckim szpiegiem w Los Alamos w niedawnej gazecie, dołączając do Klausa Fuchsa, Theodore'a Halla i Davida Greenglassa w domniemanym pierścieniu szpiegowskim. I chociaż nie ma ustalonego związku między pierścieniami szpiegowskimi, siostrą Greenglassa była w szczególności niesławna Ethel Rosenberg, która została stracona wraz z mężem Juliusem Rosenbergiem w 1951 r. Po kontrowersyjnym procesie szpiegowskim.

Harvey Klehr, współautor artykułu, nazwał Oscara Seborera czwartym sowieckim szpiegiem podczas Manhattan Project w Los Alamos w Nowym Meksyku. 

Syn polskich żydowskich imigrantów, Seborer, pracował w Los Alamos w latach 1944–1946. W niespełna dekadę, wśród napięć amerykańskich związanych z szpiegostwem sowieckim, wyjechał z Ameryki do ZSRR, gdzie mieszkał do swojej śmierci w 2015 r.

Według Klehra i Haynesa Seborer nie tylko szpiegował Sowietów, ale także dwaj jego bracia, Stuart i Max Seborer. Klehr powiedział The Times of Israel, że trio z rodzeństwa reprezentowało „raczej tajemniczą grupę szpiegów KGB”, zwaną Grupą Krewnych.

Klehr po raz pierwszy dowiedział się o tym dziesięć lat temu i odkrył, że jeden z jego członków, o pseudonimie „Godsend”, pracował w Los Alamos.

„Było wiele frustrujących chwil” - powiedział Klehr o późniejszych badaniach śledczych w sprawie Godsenda i jego szpiegostwa. „Kiedy w końcu dostajesz pliki FBI, a są ciekawe rzeczy, a następnie kilka stron jest zaciemnionych, zredagowanych, jest to bardzo frustrujące, spowolnia cały proces.”

Ale zauważył, wynik jest tego wart. „Zawsze jesteś podekscytowany wypełnianiem luk w historii” - powiedział Klehr. „Jest to zarówno ważne, jak i odkrywcze”.

Zdjęcie z klasy z roku 1944 pokazuje Oscara Seborera, górny rząd, trzeci od lewej. (Archiwa Uniwersytetu Stanowego Ohio)

Rodzice Seborera wyemigrowali do USA z Polski w 1903 r., Choć na pewien czas w połowie lat 30. XX wieku opuścili Amerykę i mieszkali w Palestynie. Jak wyjaśnił Klehr, była szwagierka Seborera, Rose Biegel Arenal, była zaangażowana w spisek z 1940 r. zabójstwa Leona Trockiego w Meksyku. Sam Seborer pozostał w USA i wstąpił do armii USA w październiku 1942 r., w miesiącu, w którym Niemcy przetestowali rakiety V-2 w Peenemunde.

V-2 w 1943 r. (Fot. Źródło: Wikimedia Commons / Niemieckie Archiwa Federalne CC BY-SA 3.0 DE)

Amerykanie pracowali nad własną tajemniczą bronią. Seborer został przeniesiony do  Manhattan Project w Oak Ridge w Tennessee, zanim został przeniesiony do Nowego Meksyku.

„Los Alamos był z pewnością najważniejszym amerykańskim projektem podczas II wojny światowej” - powiedział Klehr. „W ciągu dwóch lat zbudowali bombę atomową”.

Pierwsza udana detonacja bomby atomowej miała miejsce  16 lipca 1945 r. Według gazety Oscar Seborer, technik piątej klasy, był „częścią jednostki monitorującej efekty sejsmologiczne” tej eksplozji i kontynuował pracę w Los Alamos do 1946 r.

Klehr zauważył, że Seborer nie był naukowcem i że „mało prawdopodobne” jest to, że jego działania w Los Alamos były „tak decydujące jak powiedzmy, aktywność Klausa Fuchsa lub Theodore'a Halla". Zastanawiał się, z kim Oscar się kontaktował w Los Alamos. „Mógł coś słyszeć” - powiedział Klehr.

Zaangażowany komunista

Klehr powiedział, że „nie wiemy dokładnie”, dlaczego Seborer szpiegował dla ZSRR, ale opisał go jako „oddanego komunistę”.

„Myślę, że jest całkiem jasne, że praktycznie wszyscy szpiedzy - nie tylko atomowi, inne rodzaje szpiegostwa - dla Związku Radzieckiego w USA byli oddanymi komunistami, którzy postrzegali pomaganie Związkowi Radzieckiemu jako jeden z ich obowiązków dla komunizmu”, dodał .

 Były szpieg Klaus Fuchs, po lewej, idzie po asfalcie na lotnisku Schoenefeld we wschodnim Berlinie, 23 czerwca 1959 r., Po przylocie do polskiego samolotu pasażerskiego w towarzystwie siostrzeńca Klausa Kittowskiego. Fuchs został zwolniony z więzienia Wakefield po odbyciu dziewięciu i pół roku 14-letniego wyroku za przekazanie brytyjskich i amerykańskich tajemnic Związkowi Radzieckiemu. (Zdjęcie AP)

Po II wojnie światowej Seborer i jego brat, odznaczeni zostali jako weterani wojenni. Oficer Stuart nadal zajmował stanowiska odpowiedzialne zanim spotkał się z zarzutami komunizmu. Stuart Seborer pracował jako cywil w Wydziale Spraw Cywilnych armii, ostatecznie kierując oddziałem europejskim dywizji, podczas gdy Oscar Seborer pracował dla Marynarki Wojennej, najpierw w New London w Connecticut, w Underwater Sound Laboratory, a następnie w Waszyngtonie, w Bureau of Ships.

Według gazety obiekt w Nowym Londynie był „centrum badań morskich sonaru dla statków i okrętów podwodnych”, podczas gdy w Waszyngtonie pracował z tajnymi informacjami i „był zaangażowany w planowanie instalacji i nadzoru sprzętu elektronicznego w Ameryce i Europie. ”

To jest widok z lotu ptaka po pierwszej eksplozji atomowej w Trinity Test Site, Nowy Meksyk, 16 lipca 1945 r. krater pół mili, głębokość 10 stóp głęboki i piasek w kraterze został spalony i ugotował się w wysoce radioaktywną, jasnozieloną, szklistą powłokę. (Zdjęcie AP)

Do 1951 r. Podejrzenia o komunizm uniemożliwiły dwóm braciom uzyskanie poświadczenia bezpieczeństwa i tego lata opuścili USA z żoną Stuarta, Miriam Seborer i jej matką Anną Zeitlin. Po aresztowaniu Greenglassa antykomunizm ogarnął naród, a także proces i egzekucję Rosenbergów w tym samym roku.

„FBI bardzo zaintrygował fakt, że Seborerowie opuścili USA w 1951 r., Gdy cała sprawa Rosenberga eksplodowała”, powiedział Klehr, zauważając, że Julius Rosenberg, kolega radziecki Morton Sobell i Stuart Seborer wszyscy uczęszczali do City College of New York. „FBI naprawdę usiłowało dowiedzieć się, czy istnieje jakiś związek”.

Julius i Ethel Rosenberg, oddzieleni  drucianym siatką, gdy opuszczają amerykański sąd, po tym jak zostali uznani za winnych przez przysięgłych. (Domena publiczna / Wikipedia)

Ostatecznie, powiedział, agencja doszła do wniosku, że „Stuart i Oscar nie mieli nic wspólnego z Juliusem. Byli osobnym pierścieniem. ”

Z powrotem w ZSRR przez Izrael

Gdy Seborerowie wyjechali z USA, ich trasa obejmowała nowe państwo Izrael, do którego Oscar i rodzice Stuarta przeprowadzili się ponownie. Ale miejscem docelowym braci był ostatecznie ZSRR, gdzie zmienili nazwisko na Smith. Według Klehra Stuart został autorem „bardzo marksistowsko-leninowskich, antyamerykańskich książek o polityce zagranicznej USA”, a także pracował jako tłumacz, podczas gdy to, co Oscar robił w Związku Radzieckim „nie jest całkowicie jasne”.

Po powrocie do USA działalność braci stanie się bardziej widoczna dopiero z czasem, dzięki wysiłkom FBI w latach 50. i uporczywości Klehra i Haynesa w ostatnich dziesięcioleciach.

David Greenglass, 28-letni były członek Młodej Ligi Komunistycznej, który pracował w projekcie bomby atomowej w Los Alamos w Nowym Meksyku w 1945 r., Gdy był w wojsku, opuszcza budynek Federalny w Nowym Jorku, 23 czerwca 1950 r. ( AP Photo / Jacob Harris)

W latach 50. FBI przeprowadziło dochodzenie w sprawie Seborerów w ramach operacji SOLO, „niezwykle udanej operacji kontrwywiadu”, powiedział Klehr.

Agencja wykorzystała własny żydowski zestaw braci, Jacka i Morrisa Childsa, jako informatorów w Partii Komunistycznej USA. Morris Childs, urodzony jako Mosze Cziłowski, był najpierw agentem sowieckim w 1929 roku, zanim został podwójnym agentem i informatorem FBI.

Jack Childs brał udział w podsłuchach FBI Isadore'a „Gibby” Needlemana, przyjaciela Maxa Seborera ze studiów w Cornell, którego Klehr opisuje jako prawnika dla sowieckiej komisji zakupowej Amtorg.

Jak wyjaśnił Klehr, Needleman powiedział Childsowi, że Oscar i Stuart Seborer „uciekli do Związku Radzieckiego, byli sowieckimi szpiegami. W rzeczywistości Oscar przekazał Needlemanowi informacje na temat projektu bomby atomowej. ”

„Needleman spotkał się z braćmi podczas jednej ze swoich podróży do Związku Radzieckiego” - powiedział Klehr. „Kiedy wrócił, przyszedł do Jacka i powiedział, że bracia są całkiem szczęśliwi w Związku Radzieckim. Nie chcieli wracać do USA. Jeden z nich powiedział, że jeśli wrócą, mogą zostać straceni za to, co zrobili. Przynajmniej myśleli, że przekazali poufne informacje. ”

Klehr zauważył, że FBI nie aresztowało Needlemana, ponieważ nie chciało narażać na szwank braci Childs, o których powiedział, że są „dwoma głównymi informatorami partii komunistycznej”.

Spalone dowody

Wśród dowodów przytoczonych w gazecie jest oświadczenie Jacka Childsa, że ​​Needleman napisał nazwiska Oscara i Stuarta Seborera na kawałku papieru, aby uniknąć wypowiedzenia ich na głos, a następnie spalił papier.

Informator FBI Morris Childs. (Domena publiczna)

„Jest bardzo ostrożny, nie bez powodu” - powiedział Klehr. „Needleman bierze udział w szpiegostwie atomowym. To poważna sprawa, prawda? Odbyła się właśnie egzekucja Rosenbergów za ich zaangażowanie. ”(...)

Zapytany, czy istnieje powód, by wątpić w oświadczenie Childsa dotyczące tego artykułu, Klehr powiedział: „Nie. Nie ma. ” Powiedział, że istnieją „taśmy z Needlemanem wyjaśniające Jackowi, że Oscar dostarczył tajemnicę bomby atomowej, którą on, Needleman, przekazał Rosji. Jest taśma z Needlemanem mówiącym - po spotkaniu z braćmi w Moskwie - powiedział dokładnie, co zrobili. Całkiem dobrze przybity.

I jeszcze inne aspekty tej historii pozostają bez odpowiedzi, powiedział Klehr.

„Z pewnością wiele, a może nie wszystkie otwarte pytania na temat Seborerów - co zrobili, dokładnie ile szkód wyrządzili - zakłada się, że odpowiedzi, przynajmniej częściowe, są dostępne w plikach FBI, które są redagowane lub jeszcze nie ujawnione - powiedział Klehr. "To jest frustrujące. To tylko część ukształtowania terenu. ”

Kolega Klehra i współpracownik naukowy z okresu zimnej wojny, Mark Kramer z Harvardu, próbował odpowiedzieć na inne otwarte pytanie. Po wpisie na blogu wspominającym, że Stuart Seborer uczestniczył w pogrzebie swojego brata, Kramer udał się do Rosji w nadziei, że porozmawia z tym żyjącym członkiem sowieckiej dynastii szpiegowskiej.

„Jest dość stary, ma 98, 99 lat” - powiedział Klehr. „Oczywiście ludzie żyją tak długo… Nie udało nam się znaleźć oficjalnego zapisu jego śmierci. Nadal jest wymieniony w moskiewskim mieszkaniu i numerem telefonu o swoim imieniu. Mark poszedł w to miejsce. Nikt nie odpowiedział na dzwonek. Próbował zadzwonić przez telefon. Nikt nie odpowiedział."