Słowiańszczyzna - Dobro
Preambuła Konstytucji RP wymienia jako wartości ideały filozoficzne ukształtowane w starożytnej Grecji: prawda, sprawiedliwość, dobro i piękno.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wartość
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wartość_(filozofia)
https://pl.wikipedia.org/wiki/System_wartości
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Aksjologia
https://pl.wikipedia.org/wiki/Prawda
https://pl.wikipedia.org/wiki/Sprawiedliwość
https://pl.wikipedia.org/wiki/Dobro
https://pl.wikipedia.org/wiki/Piękno
Ważna jest tutaj ich kolejność, hierarchia ważności.
Są to podstawowe wartości konstytucyjnie (formalnie) przyjęte obecnie dla Polski.
Warto wiedzieć, że zgodnie z ukształtowaną praktyką mogą być one wykorzystane w sądzie (tak jak cała preambuła) jako argumenty, mimo że nie są ujęte w ścisłe przepisy prawne.
Dobro jest trzecią z tych czterech wartości.
-
Nie są to wartości zgodne z praktyczną filozofią słowiańską, z hierarchią wartości słowiańskich.
Filozofia Słowian, Słowianina, w praktyce za najważniejszą wartość realną uznaje życie człowieka i wszystko pozostałe wartości abstrakcyjne z tego wyprowadza jako pochodne w całej hierarchii, kompleksie wartości.
Bo żadna inna tzw. wartość, nie ma znaczenia bez człowieka, który się nią cechuje.
Jest to filozofia człowieka osiadłego, który zatem nie może uciec od problemów, bo jest związany z ziemią miejscem zamieszkania i pracy (nie jest koczownikiem, może okresowo jest pasterzem albo wyjeżdża do pracy).
Skoro życie to zaraz następną wartością jest zdrowie (długoterminowo) i dobre samopoczucie (w tej chwili), własne, ale też rodzina, ród i kolejno krewni i powinowaci, szersze społeczności.
Potomstwo i przekaz tradycji, obyczaju, kultury.
Wolność w sensie osobistej decyzji.
Słowianin żyje w rodzinie, rodzie, osiedlu, społeczności lokalnej - stąd wynika jego dążenie do zachowania równowagi w życiu społecznym: gdy daje słowo w poczuciu swojej godności i honoru - to tego samego oczekuje od partnera w interesach, w umowie biznesowej.
Prawdę, sprawiedliwość, dobro i piękno przyjmuje w sposób intuicyjny, osobisty indywidualny i społeczny (obyczaje, prawo zwyczajowe).
Czysta mądrość słowiańska zawarta jest w przysłowiach ludowych lub adaptowanych przez lud sformułowaniach poetyckich, szczególnie rodzimych, ale nie tylko, bo nie są one skażone obcymi filozofiami, np. "jak ty komu - tak on tobie".
Hierarchia wartości słowiańskich nie jest sztywna, ustalona raz na zawsze - różne wartości otrzymują pierwszeństwo w zależności od czasu, miejsca i potrzeby, szczególnie w układzie: życie własne-życie wspólnoty.
-
Wracając do tematu:
- z problemem dobra, jest trochę jak z V postulatem geometrii Euklidesa, bo jest to porządkowanie wartości: rzeczy, zdarzeń i ideałów, według bardzo niejasnych kryteriów, wprost: "powiedz mi co uznajesz za dobro, a dowiem się jaka jest twoja filozofia życiowa".
Słowianie na ziemi polskiej współżyli z wieloma różnymi kulturami obcych ludów, grup napływowych, siłą rzeczy porównywali swoje wartości z obcymi, co pozwalało poznać zalety obyczajów słowiańskich i uznać obce wartości życiowe.
Np. dla Żyda jedyną albo główną wartością jest przeżyć, i to coraz wygodniej, więc bogacić się (pieniądze), sprzedać i zarobić lub wyłudzić, oszukać (mafia), ukraść w ostateczności, zamordować bez skrupułów - zaspokajać cudze potrzeby, jakie by one nie były, nawet te najbardziej prymitywne, dla zarobku.
-
Wchodzi tu znacznie więcej tematów, np.:
1. dychotomia binarna albo opozycyjna: dobro-zło (na wzór decyzji: tak-nie);
- binarna zwraca bardziej uwagę na jej dwustronność niż wartość moralną;
- opozycyjna zwraca uwagę na przeciwstawność moralną.
2. problem stopnia pośredniego: obojętne (ani dobre, ani złe);
3. problem zakresu: dobre-gorsze, lub złe-lepsze;
itp. itd.
-
