Bohdan Urbankowski. Fot. PAP/Albert Zawada
Bohdan Urbankowski. Fot. PAP/Albert Zawada

Nie żyje Bohdan Urbankowski. Autor głośnej "Czerwonej mszy"

Redakcja Redakcja Literatura Obserwuj temat Obserwuj notkę 22
Nie żyje wybitny polski poeta, literat, poeta, piłsudczyk dr Bohdan Urbankowski. Autor monografii poświęconych Józefowi Piłsudskiemu, Adamowi Mickiewiczowi, Zbigniewowi Herbertowi, Cyprianowi Norwidowi. Autor głośnej „Czerwonej mszy, czyli uśmiechu Stalina”. W czasach PRL związany z antykomunistyczną opozycją. O jego śmierci poinformował Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Bohdan Urbankowski nie żyje

Bohdan Jerzy Urbankowski urodził się 19 maja 1943 r. w Warszawie. Był poetą, eseistą, dramaturgiem i filozofem. Ukończył studia filozoficzne i polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W 1978 r. obronił doktorat poświęcony twórczości F. Dostojewskiego.

„Dziś na Wieczną Wartę odszedł dr Bohdan Urbankowski, poeta, literat, historyk, autor monografii poświęconych Piłsudskiemu, Mickiewiczowi, Herbertowi, Norwidowi. Był jednym z ostatnich romantyków, który doskonale rozumiał i opisywał Duszę Polską! Niech odpoczywa w Pokoju Wiecznym!” - napisał na Twitterze Jan Kaprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Urbankowski: "Mistrz Pióra, znawca Duszy Polskiej"

Wybitnego poetę pożegnał również pisarz i publicysta Tomasz Łysiak: "Odszedł Bohdan Urbankowski - Mistrz Pióra, znawca Duszy Polskiej, opisujący to, co piękne i wzniosłe i piętnujący celnie skundlenia i hańby. Widzący więcej i szerzej, ale też czujący i kochający Mądrym Sercem. Obiektem jego pisarstwa był i Mickiewicz i Piłsudski i wszystko to, co romantyczną nicią przeplata osnowę polskości. Dzisiaj płaczemy po Nim, żałując odchodzącej wielkości - ale też będąc wdzięcznymi za wszystko, co nam zostawił. Za co dziękuję ja, osobiście? Przede wszystkim za Chestertona i rozmowy o nim. Odpoczywaj w Pokoju, Piękny Polaku. Mistrzu!". 

Kim był Bohdan Urbankowski?

W latach 70. tworzył nurt Nowego Romantyzmu. Rozwinięciem „noworomantycznego” manifestu Bohdana Urbankowskiego było kilkanaście dramatów historycznych, książki filozoficzne, a także monografie najwybitniejszych Polaków: Mickiewicza, Piłsudskiego, Jana Pawła II i Zbigniewa Herberta. Związał się z antykomunistyczną opozycją w PRL. Jako redaktor współpracował z podziemnymi wydawnictwami tzw. drugiego obiegu.

Był stypendystą Instytutu im. Piłsudskiego w Nowym Jorku oraz paryskiego Editions Dembinski. Po ogłoszeniu stanu wojennego usunięto go z Polskiego Radia. W stanie wojennym współorganizował i współredagował wydawnictwa podziemne, pisał w "Słowie Podziemnym", "Przedświcie" (Łódź), "Tu Teraz", oraz w podziemnych wydawnictwach KPN i "Solidarności".


"Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina"

Od czasu studiów Urbankowski aż do 1989 r. był inwigilowany przez SB i z przyczyn politycznych wielokrotnie usuwany z uczelni, z telewizji, radia i kilku redakcji. Jednym z najważniejszych jego utworów jest "Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina", w której Urbankowski zaprezentował wybrane życiorysy twórców polskiej kultury po 1945 r. Pierwsze wydanie książki nosiło tytuł „Czerwona msza albo uśmiech Stalina”.

W latach 80. w Teatrze Płockim zorganizował pierwszą i jedyną scenę teatralną "Solidarności" w Polsce. Sztuki Urbankowskiego były blokowane bądź zdejmowane ze sceny. W 1992 r. był doradcą w rządzie premiera Olszewskiego ds. kultury, oświaty i wychowania przy MON. W 2016 r. został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2022 r. – Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

KW

Bohdan Urbankowski. Fot. PAP/Albert Zawada

Czytaj dalej:

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura