Liczba cudzoziemców wykonujących pracę w Polsce we wrześniu 2023 r. osiągnęła poziom 1,1 mln osób. To osoby pracujące i odprowadzające z tego tytułu składki społeczne, a więc głównie osoby pracujące na podstawie umowy o pracę, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, które podlegają ubezpieczeniu społecznemu oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą.
Rośnie liczba cudzoziemców na polskim rynku pracy
Oznacza to wzrost o 37 tys. względem końca 2022 r., kiedy to w Polsce pracowało 1,063 mln osób obcego pochodzenia oraz wzrost o 225 tys. względem końca 2021 r., kiedy to w Polsce pracowało 875 tys. cudzoziemców (wg danych ZUS podsumowujących sytuację finansową Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w latach 2021, 2022 i trzech kwartałach 2023 r.). Największa grupa, czyli niemal co piąty zatrudniony znalazł pracę w administracji. Kolejne sektory zatrudniające obcokrajowców w Polsce to przetwórstwo przemysłowe (17 proc. pracujących) oraz transport i magazynowanie (15 proc.).
Struktura pracujących w Polsce cudzoziemców pozostaje stabilna. Na koniec III kw. 2023 r. 68 proc. obcokrajowców pracujących w Polsce stanowili Ukraińcy, 11 proc. – Białorusini, zaś 2 proc. – Gruzini. Z badania Survey of Arriving Migrants from Ukraine (SAM-UKR) przeprowadzonego dla agencji Unii Europejskiej ds. azylu wśród 4 265 uchodźców z Ukrainy wynika, że ponad połowa (53 proc.) odpowiedziała, iż nie mówi w języku kraju, w którym się znajduje. To właśnie język jest największym wyzwaniem dla integracji ekonomicznej i sprawia, że uchodźcy z Ukrainy nadal wykonują proste prace pomimo wyższego wykształcenia. Pomimo tego 27 proc. podjęło już pracę, choć w większości niezgodną z aktualnym wykształceniem.
Korzyści z zatrudniania pracowników z Ukrainy
Agencja ds. azylu UE zwraca uwagę, że usprawnienie uznawania kwalifikacji zawodowych wraz ze szkoleniami językowymi i wsparciem w dostępie do miejsc pracy oraz placówek opieki nad małymi dziećmi mogłoby poprawić wykorzystanie umiejętności i know-how ukraińskich uchodźców. Kraje, które stworzą najskuteczniejsze programy szkoleń językowych i zapewnią ukraińskim pracownikom możliwość zdobycia wykształcenia i podniesienia kwalifikacji, w ciągu kilku lat odniosą największe korzyści gospodarcze. Zwłaszcza, że raport OECD na temat migracji 2022 pokazuje, że ukraińscy uchodźcy bardzo łatwo i szybko zintegrowali się w obcych krajach. Mają na to wpływ udogodnienia prawne na poziomie UE, a także bliskość kulturowa.
Dobry sposób na uzupełnienie braków kadrowych
Według szacunków OECD, stopa bezrobocia wśród migrantów spada, choć w większości państw Organizacji pozostaje nadal wyższa niż wśród rodzimej ludności. Średnia stopa bezrobocia w krajach OECD wśród migrantów spadła w 2022 r. z 9,3 proc. do 7,6 proc. Z kolei w Polsce, według szacunków OECD, wyniosła ona w tym samym czasie 5,7 proc. i była o 2,8 pkt. proc. wyższa niż wśród Polaków. Według szacunków Organizacji, w 2022 r. wskaźnik aktywności zawodowej wśród populacji migrantów w Polsce wyniósł 75,1 proc., co stanowiło wynik niższy o 5,3 pkt. proc. niż wskaźnik aktywności zawodowej Polaków. Chociaż do tego szacunku należy podejść ostrożnie , to wiele innych badań wskazuje na to, że cudzoziemcy, zwłaszcza Ukraińcy, szybko zintegrowali się z polskim rynkiem pracy.
Według badania przeprowadzonego przez Narodowy Bank Polski, na koniec 2022 r. 30 proc. polskich firm zatrudniało ukraińskich pracowników. Wobec historycznie niskiego poziomu bezrobocia w Polsce, wynoszącego w 2022 r. 2,9 proc., możliwość zatrudniania pracowników spoza Polski stanowiła istotną pomoc dla przedsiębiorstw borykających się z problemem braków kadrowych.
Tomasz Wypych
Uchodźcy z Ukrainy nadal wykonują proste prace pomimo wyższego wykształcenia, zdjęcie ilustracyjne, fot. Canva
Czytaj także:
