Praca zdalna to zyskała na popularności wśród pracowników. Punkt widzenia pracodawców nie zawsze jednak pokrywa się z podejściem podwładnych.
Pandemia COVID-19. Pracownicy polubili zdalną pracę
Pandemia COVID oznaczała rewolucję w naszym życiu. Jedną ze zmian była popularyzacja pracy zdalnej, do tego stopnia, że to rozwiązanie doczekało się uregulowania stosownymi przepisami. Pracownicy traktują pracę zdalną jako istotny benefit, do wszelkich zapowiedzi zwiększenia wymiaru czasu spędzanego w biurze podchodzą z niezadowoleniem.
Wielu deklaruje, że odebranie im możliwości wykonywania zadań z domu, skutkowałoby decyzją o szukaniu nowego, bardziej elastycznego pracodawcy. Chwalą sobie czas i pieniądze zaoszczędzone na dojazdach, a także większą równowagę między życiem zawodowym i prywatnym. Twierdzą, że w domu są bardziej efektywni. Wśród niedogodności wskazują głównie na kwestie społeczne, m.in. słabsze relacje ze współpracownikami.
Zdalna praca w Polsce - jak traktują ją pracodawcy
Blisko trzy czwarte dużych i średnich firm w Polsce wprowadziło możliwość wykonywania pracy zdalnej przez swoich pracowników. Z badania przeprowadzonego na zlecenie Grant Thornton wśród właścicieli i członków zarządów dużych i średnich firm w Polsce wynika, że ponad 70 proc. z nich umożliwiło swoim pracownikom biurowym wykonywanie pracy zdalnej. Na taki krok nie zdecydowało się z kolei 23 proc. przedsiębiorstw, a 6 proc. ankietowanych udzieliło odpowiedzi „trudno powiedzieć”. Praca zdalna stała się popularna w okresie pandemii, ale przepisy które uregulowały ten model wykonywania pracy weszły w życie 7 kwietnia 2023 r. Od tej pory pracownicy mogą ją wykonywać na trzy sposoby - w formie „właściwej”/„systemowej” pracy zdalnej świadczonej całkowicie lub częściowo poza zakładem pracy z miejsca uzgodnionego z pracodawcą, pracy zdalnej na jednostronne polecenie pracodawcy, wykonywanej na czas określony z przyczyn obiektywnych, losowych i niezależnych od pracodawcy, a także okazjonalnej pracy zdalnej w maksymalnym wymiarze do 24 dni w roku wyłącznie na wniosek pracownika.
Wśród firm, które wprowadziły w swojej organizacji pracę zdalną, jedynie co trzeci pracodawca zdecydował się dać pracownikom pełną swobodę w kwestii wykonywania pracy z biura. Jednak wyniki ankiety wskazują, że co do zasady osoby kierujące polskimi firmami wolą jednak, by ich podwładni pojawiali się w biurze. W przypadku 13 proc. respondentów wystarczająca częstotliwość to od 1 do 4 dni w miesiącu, 3 proc. zgodziło się na 4-10 dni, a 4 proc. - na 10-15 dni w biurze. Co piąty pracodawca chce jednak, by pracownicy wykonywali swoje obowiązki z biura jeszcze częściej, co biorąc pod uwagę średnią liczbę dni roboczych w miesiącu (ok. 21) oznacza, że praca zdalna jest w tych organizacjach wykonywana jedynie w pojedyncze dni. Co ciekawe, aż 30 proc. osób zarządzających firmami nie potrafiło określić, w jakich proporcjach ich podwładni dzielą czas pracy między domem a biurem na przestrzeni miesiąca.
"Praca zdalna nie odbiła się negatywnie na efektywności"
Większość pracodawców przyznaje, że umożliwienie pracownikom pracy zdalnej nie odbiło się negatywnie na efektywności wykonywanej pracy. Blisko połowa respondentów twierdzi, że tryb pracy zdalnej pozostał bez wpływu na wydajność pracy, a co dziesiąty kierujący spółką zauważył wręcz poprawę jakości wykonywania zadań przez swoich pracowników po wprowadzeniu tej formy zatrudnienia. Co ciekawe, blisko połowa respondentów, którzy udzielili tej ostatniej odpowiedzi pozwalała na dowolność w przychodzeniu do biura lub wprowadziła system 1-4 dni pracy w biurze miesięcznie, z kolei ok. 30 proc. chciało, by pracownicy pojawiali się w biurze niemal codziennie. Na wydajność pracy po wprowadzeniu pracy zdalnej narzeka 18 proc. ankietowanych. Wśród niezadowolonych pracodawców udział tych najbardziej „liberalnych” w podejściu do miejsca wykonywania pracy oraz tych bardziej „rygorystycznych” jest podobny - wynosi po ok. 30 proc. Co czwarty pracodawca nie potrafi określić, jak praca zdalna wpłynęła na jakość obowiązków wykonywanych w jego organizacji.
Regulamin pracy zdalnej? Niekoniecznie
Firmy, które wprowadziły u siebie pracę zdalną, nie zawsze decydują się na przygotowanie regulaminu, który określiłby zasady funkcjonowania tego modelu. Regulamin pracy zdalnej opracowało w swoich organizacjach 2/3 ankietowanych przedsiębiorstw. 25 proc. respondentów się na to nie zdecydowało, z czego blisko połowę stanowią pracodawcy deklarujący wolność wyboru miejsca wykonywania zadań przez pracownika. 13 proc. respondentów nie wie czy w ich organizacjach istnieje regulamin pracy zdalnej.
Przypomnijmy, że w przypadku właściwej (systemowo wprowadzanej) pracy zdalnej, czyli całkowitej lub częściowej pracy zdalnej, niezbędne jest zawarcie porozumienia z organizacją związkową lub przygotowanie odpowiedniego regulaminu pracy zdalnej wraz z odpowiednimi dokumentami towarzyszącymi, jak dokumenty BHP, odpowiednie oświadczenia pracownika. Możliwe jest również ustalenie zasad w porozumieniu indywidualnie zawieranym z pracownikiem, niemniej muszą się w nim znaleźć prawie wszystkie reguły dotyczące pracy zdalnej, które zostałyby zawarte w regulaminie lub porozumieniu z organizacją związkową. Blisko 60 proc. kontroli Państwowej Inspekcji Pracy dotyczącej wdrożenia pracy zdalnej przez pracodawców stwierdzono naruszenie przepisów.
Tomasz Wypych
Źródło zdjęcia: Pandemia COVID-19. Pracownicy polubili zdalną pracę. Fot. Pixabay
