Zdecydowana większość Polaków nie chce pracować dłużej. Emerytura jak najwcześniej, bez konieczności dalszego zatrudnienia – taką postawę deklaruje większość respondentów. Eksperci ostrzegają, że w starzejącym się społeczeństwie może to stanowić poważne wyzwanie dla rynku pracy i systemu emerytalnego.
Polacy nie chcą pracować dłużej
Zaledwie 2–3 proc. Polaków opowiada się za podwyższeniem wieku emerytalnego – wynika z danych Uniwersytetu Łódzkiego. Aż 78–80 proc. badanych uważa, że obecne progi emerytalne – 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn – są odpowiednie. Co więcej, znaczna część pracowników planuje przejście na emeryturę tak szybko, jak to tylko możliwe – tak deklaruje 73,6 proc. kobiet i 75,1 proc. mężczyzn.
– Z moich i innych badań wynika, że chcielibyśmy jak najszybciej przejść na emeryturę, ale oczywiście jak najdłużej żyć. I jeszcze żeby ta emerytura była w odpowiedniej wysokości – mówi prof. dr hab. Elżbieta Gołata z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, przewodnicząca Komitetu Nauk Demograficznych PAN.
Niewielu emerytów chce kontynuować pracę
Zaledwie 11,6 proc. osób w wieku 50–74 lat, które pobierają emeryturę, nadal pracuje. Jeszcze mniej – tylko 18,9 proc. osób w wieku przedemerytalnym – deklaruje chęć pozostania aktywnym zawodowo po osiągnięciu wieku emerytalnego. Większość – 51,6 proc. – mówi wprost „nie”, a 29,5 proc. nie ma zdania.
– Jeżeli tylko jest to możliwe, to chcielibyśmy i pobierać emeryturę, i kontynuować zatrudnienie. Oczywiście uwarunkowań jest dużo, bo musimy być zdrowi i dobrze, żeby praca była satysfakcjonująca – podkreśla prof. Gołata.
Emerytura w Polsce kończy aktywność zawodową
W Polsce przejście na emeryturę to najczęstszy powód zakończenia pracy – wskazuje na to aż 85,7 proc. respondentów. Dla porównania, w Norwegii ten odsetek wynosi 31,1 proc., a w Holandii – 47,6 proc. Wśród emerytów w wieku 60–64 lat aż 94 proc. kobiet i 33 proc. mężczyzn nie pracuje zawodowo. Po ukończeniu 65. roku życia ten odsetek wzrasta do ponad 97 proc. w przypadku mężczyzn.
Najczęściej wskazywanym powodem kontynuowania pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego jest chęć bycia aktywnym i produktywnym – deklaruje to 41,7 proc. badanych. Kolejnymi powodami są sytuacja finansowa (30,1 proc.) oraz potrzeba integracji społecznej (12,7 proc.).
Kobiety tracą podwójnie – emerytury i obowiązki opiekuńcze
Emerytury kobiet są niższe niż mężczyzn, m.in. z powodu niższych zarobków i wcześniejszego wieku przejścia na emeryturę. Tymczasem to właśnie dla kobiet dłuższa aktywność zawodowa mogłaby oznaczać wyższe świadczenia. Jednak na przeszkodzie stają obowiązki opiekuńcze.
– Kobiety, jeżeli przechodzą na emeryturę po osiągnięciu uprawnień, to często jest to spowodowane obowiązkami opiekuńczymi: tym, że albo mają wnuki, albo osoby zależne w gospodarstwie domowym, które wymagają opieki. Tutaj państwo niestety jeszcze za mało ciągle robi, żeby zabezpieczyć pomoc i opiekę nad osobami zależnymi – zauważa prof. Elżbieta Gołata.
Praca po 60-tce? Potrzebne wsparcie i szkolenia
Zdaniem ekspertów osoby w wieku okołoemerytalnym napotykają trudności ze znalezieniem pracy. Niska skłonność do dalszego zatrudnienia może wynikać również z braku ofert odpowiadających ich kwalifikacjom oraz braku szkoleń.
– Dobrze byłoby więc pomyśleć o tym, co można zrobić, nie podwyższając wieku emerytalnego, żeby zachęcić do dłuższej aktywności – podkreśla prof. Gołata.
Wcześniej niż Polacy na emeryturę przechodzą tylko Słoweńcy, Grecy, Austriacy i Rumuni. Najpóźniej robią to mieszkańcy Islandii (średnio w wieku 66,2 lat), Danii (65,7) i Holandii (64,7).
Tomasz Wypych
Zdjęcie ilustracyjne, źródło: Canva
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
