O tym, że młodzież w czasie lekcji korzysta z dostępu do internetu, wiem z własnego doświadczenia. Każdy uczeń ma w łapie telefon komórkowy z dostępem do sieci i tylko od jego woli zależy, czy będzie uczestniczył w zajęciach, czy też nie. Starałem się korzystać z dostępu do sieci w czasie lekcji i przedstawiałem uczniom strony, a które warto wchodzić rozwijając temat lekcji. Komputery, także telefony z dostępem do internetu mają tę cechę, że raz wpisany adres witryny pozostaje w pamięci przeglądarki dosyć długo.
Zależało mi na tym, by uczniowie wklepali sugerowany adres, by już w domi bez asysty kolegów, ponownie spojrzeli na wskazany materiał.
Czy było to działanie skuteczne ?
Jak zauważyłem - są uczniowie zainteresowani tematem - ci chłoną wszystko i wykonują zadane im ćwiczenia. Są jednak uczniowie zesłani na daną szkołę wbrew ich woli i ten wątek pozostawiam bez dalszej analizy. Osoba nie zainteresowana szkołą zawsze znajdzie sposób, by wymknąć się na wolność od obowiązku.
W celu zainteresowania uczniów tematem założyłem własnym sumptem witrynę, na której umieściłem część zadań do omówienia. Nie wszystkie te materiały zachowały się, nie wszystkie też znalazły zainteresowanie uczniów. Niemniej mam doświadczenie do wykorzystania w obecnej sytuacji wręcz wymuszonego nauczania zdalnego.
Obawiam się, że ten temat zostanie wylany jak dziecko wraz z wodą po kąpieli. Dzisiaj jest to tylko namiastka szkoły, próba nowych rozwiązań w trudnej sytuacji.
Co więc robić ?
Uważam, że zakończenie nauki w tym roku należy odłożyć na półkę i wrócić do tematu szkoły dopiero po zakończeniu zagrożenia epidemią. Niemniej warto jest zadbać o młodzież oferując jej zajęcia prowadzone zdalnie. Nawet, jeżekli zadowoli to tylko niewielki procent osób zainteresowanych tematem, będzie to i tak sukces. Ale na pozytywne wyniki trzeba jednak trochę jeszcze popracować.
Uwaga 1.
Młodzież nie jest przygotowana do pracy samodzielnej. Trzeba ją tego nauczyć a młodzież kończącą edukację nie zmienimy.
Trzeba zapomnieć o pracy konferencyjnej z grupą większą niż kilka osób. Kto nie ma doświadczenia - nie poradzi sobie. Lekcja przez internet nie może być kopią lekcji w klasie. To nie jest to samo.
Uwaga 2.
Młodzież do pracy zdalnej trzeba przygotować i można tę pracę zacząć od nowych roczników. Starsze już nie nagną się do rygorów pracy zdalnej.
Pracę należy rozpocząć od zebrania całej klasy w szkole. Krótko należy przedstawić program nauczania i wskazać, z jakiego materiału będzie dalsza nauka. A sam materiał należy przygotować bardzo starannie.
W tradycyjnej klasie nauczyciel omawia przed całą grupą temat lekcji. Ten etap można wykonać nagrywając siebie i zapisać w pliku dostępnym przez internet. Każdy z uczniów powinien sobie ten filmik obejrzeć dwa, trzy razy. Nie widzę sensu prezentowania się przed dużą grupą w trybie on line.
Druga część lekcji to konsultacja. Tu już w trybie on line, może poprzez skype bądź przez inny komunikator z uczniem należy omówić zagadnienie. Wcześniej on musi być przygotowany - co ma obejrzeć, co doczytać i dopiero na tak przygotowanym materiale można prowadzić rozmowę - co on z tego rozumie.
Niestety, nie jest to już praca dla 30-40 uczniów naraz. Klasa albo grupa nie może liczyć więcej, niż tylko kilka osób, bowiem nauczyciel musi w trybe konsultacji przerobić materiał z każdym uczniem. Od razu powiem, że ta sama partia materiału dla jednego ucznia będzie krótką chwilką, dla innego - dany temat trzeba będzie omawiać trochę dłużej.
W tradycyjnej klasie rozmowa z uczniem trwa chwilkę - i uczeń albo umie sprawnie powiedzieć, albo zgodzi się na ocenię niedostateczną, W pracy zdalnej tego nie ma. Uczeń musi temat wcześniej przejrzeć, by móc rozmawiać z nauczycielem na temat. Praca zdalna jest to bardziej praca indywidualna z każdym uczniem a nie omówienie przed grupą jakiegoś tematu.
Uwaga 3.
Materiał do publikacji w internecie musi być starannie przygotowany. Niektórzy nauczyciele mogą przygotować go samodzielnie, ale wielu na pewno zechce wykorzystać opracowanie przygotowane przez specjalistę. Oba rozwiązania są dobre i można z nich korzystać w zależności od potrzeby chwili
Uwaga 4.
Co pewien czas warto zebrać klasę na egzamin już w sali szkoły, w grupie. Może to być albo praca pisemna, gdzie każdy otrzyma zadanie do opracowania, może to być egzamin tak pomyślany, aby była to praca zespołu, nie ma przeszkód, aby taki egzamin miał postać seminarium, gdzie uczniowie będą wypowiadać się w formie dyskusji.
Tu już nie znajduję powrotu do dzwonka po 45 minutach. Tu sami uczniowie będą wiedzieć, ze temat został wyczerpany i coś nauczyli się, albo też wspólnie wystąpią z prośbą o omówienie im określonych zagadnień przez nauczyciela.
Mniej więcej tak widzę to "zdalne" nauczanie. Na pewno jest to większa więź nauczyciela i każdego z uczniów. Na pewno jest to większa swoboda dla ucznia, ale też i większe wymagania koordynatora spotkań z młodzieżą. Ten system w zdecydowanej części w sposób naturalny wyeliminuje uczniów nie zainteresowanych nauką w takiej szkole - ale to jest już sprawa rodziców, dlaczego ich dziecko nie jest zainteresowane tą właśnie szkołą.
Wręcz przeciwnie. Nie widzę tutaj przeszkód uczestniczenia w zajęciach uczniów mieszkających poza miejscowością, w której zlokalizowana jest szkoła. Przecież jest to ciągle nauka zdalna i jeżeli uczeń będzie zainteresowany nauką w tej właśnie grupie, w tej szkole - to nie będzie problemów z odległością. Uczeń będzie zainteresowany tematem - o co chodzi w tym systemie nauczania - zdalnego nauczania...
Na zakończenie chciałbym wrócić do materiałów szkoleniowych. Mamy wiele książek - podręczników - napisanych dobrze i bardzo dobrze. Niestety, pogoń za oszczędnością miejsca w książce uczyniła ją nieczytelną. Aby prowadzić zajęcia w trybie zdalnym - musimy przygotować odpowiedni materiał dydaktyczny i udostępnić go nauczycielom do wykorzystania. Ze wzajemną korzyścią i dla nauczycieli, i dla samych uczniów...
