Czego boją się nasi sąsiedzi?

Rozwój gospodarczy Polski w ostatnich dekadach budzi wiele emocji i reakcji w Europie. Niemcy, jako jedno z kluczowych państw Unii Europejskiej, obserwują te zmiany z uwagą, a czasem także z niepokojem. Dlaczego rozwój Polski budzi w Niemczech tak silne emocje? Jestem laikiem i moje spostrzeżenia mogą wydawać się, delikatnie mówiąc mało profesjonalne, ale chcę podzielić się nimi mimo wszystko z innymi. I choć mój blog jest apolityczny, to tym razem złamię tę zasadę, za co wszystkich przepraszam.

Po 1989 roku Polska przeszła ogromną transformację. Z kraju zdominowanego przez centralne planowanie przekształciła się w dynamicznie rozwijającą się gospodarkę rynkową. Niemcy, które były jednym z najważniejszych partnerów w tym procesie, dostrzegają w Polsce nie tylko sojusznika, ale także potencjalnego konkurenta. Jak zauważył prof. Jan Zieliński:

"Polska staje się nie tylko partnerem, ale i rywalem na rynku europejskim".

Nasi zachodni sąsiedzi obawiają się, że dalszy rozwój Polski może wpłynąć na ich dominującą pozycję w regionie. Polska, z rosnącą gospodarką i silnym rynkiem wewnętrznym, może przyciągać inwestycje, które wcześniej trafiały do Niemiec. 

"Konkurencja nie zna granic" – jak mówi dr Anna Kowalska. 

Utrata inwestycji i możliwości gospodarczych w Polsce osłabiłaby niemiecką pozycję w Europie.

Jednym z kluczowych tematów w kontekście polskiego rozwoju gospodarczego jest wydobycie gazu i ropy. Polska posiada znaczne zasoby tych surowców, a ich eksploatacja może przyczynić się do zwiększenia niezależności energetycznej kraju. Niemcy mogą obawiać się, że intensyfikacja wydobycia w Polsce zredukuje ich wpływy na rynku energetycznym, zwłaszcza w obliczu zmieniających się relacji z Rosją.

 Źródło: Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), 2022

"Polska stawia na niezależność energetyczną poprzez inwestycje w krajowe złoża gazu łupkowego i rozwój infrastruktury LNG.” (FAZ artykuł: Polens Energiepolitik auf dem Weg zur Eigenständigkeit 2022)

Jak zauważa Tomasz Nowak, ekspert ds. energetyki: 

"Zwiększone wydobycie w Polsce może wprowadzić chaos na rynek, co nie jest w interesie Niemiec". 

Wydobycie gazu łupkowego oraz ropy może stanowić dla Polski szansę na uniezależnienie się od rosyjskich surowców, co z kolei może wpłynąć na dynamikę polityczną w regionie.

Źródło: Der Spiegel (2023)

"Warszawa przyspiesza prace nad wydobyciem surowców energetycznych na Bałtyku, co wzbudza obawy ekologów i sąsiadów.” (Der Spiegel artykuł: Gasförderung in der Ostsee: Warschaus riskante Energiepläne 2023)

W ostatnich latach w Polsce trwały dyskusje na temat zakazu wydobycia węgla, co spotkało się z krytyką ze strony niemieckich władz. Niemcy, dążąc do transformacji energetycznej i ograniczenia emisji CO2, mogą postrzegać takie zakazy jako krok w dobrym kierunku. Jednakże, dla wielu polskich regionów, węgiel pozostaje kluczowym źródłem dochodów. Jak zauważa prof. Ewa Jurek: 

"Zakazy wydobycia mogą prowadzić do destabilizacji lokalnych gospodarek i wzrostu bezrobocia".

Innym istotnym projektem jest budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego, który ma na celu zwiększenie efektywności transportu w Polsce. Projekt ten może wzmocnić polskie połączenia handlowe z Europą, co niekoniecznie musi być korzystne dla Niemiec, które obawiają się, że wzrost polskiej konkurencyjności na rynku transportowym może wpłynąć na ich własne interesy.

Źródło: Süddeutsche Zeitung (2023)

"CPK ma ambicję stać się hubem komunikacyjnym Europy Środkowo-Wschodniej, ale projekt budzi kontrowersje polityczne i ekologiczne.” (SZ artykuł: Mega-Flughafen in Polen: Ein Hub mit Hindernissen 2023)

Źródło: Die Welt (2022)

"Polska kopiuje model niemiecki, ale w większej skali. CPK może zmienić dynamikę transportu w regionie.” (Die Welt artykuł: Polens Mega-Airport: Konkurrenz für Frankfurt?” 2022)

Odrzańska droga wodna, jako kluczowy szlak transportowy, również staje się przedmiotem zainteresowania. Zwiększenie możliwości handlowych na Odrze może przynieść korzyści Polsce, ale także stanowić ryzyko dla niemieckich portów i szlaków transportowych. Jak wskazuje dr Krzysztof Kowal: 

"Odrzańska droga wodna może stać się alternatywą dla transportu drogowego i kolejowego, co zmieni dynamikę handlu w regionie".

Źródło: Tagesspiegel (2022)

"Planowana modernizacja Odry jako szlaku żeglugowego budzi zaniepokojenie niemieckich ekologów. Berlin obawia się pogorszenia stanu środowiska.” (Tagesspiegel artykuł: Odra unter Druck: Polens Ausbaupläne alarmieren Umweltschützer 2022)

Źródło: Deutsche Welle (DW) 2023

"Polska argumentuje, że rozwój Odry przyniesie korzyści handlowe dla całego regionu, Niemcy jednak obawiają się skutków dla przyrody.” (DW Kontrowersje wokół Odry: rozwój czy dewastacja? 2023)

Obawy Niemiec wobec rozwoju gospodarczego Polski wynikają z wielu czynników, w tym historii, polityki i ekonomii. Zmieniająca się sytuacja w regionie może prowadzić do nowych napięć, ale także do możliwości współpracy. Warto pamiętać, że w zglobalizowanym świecie, "współpraca jest kluczem do sukcesu" – jak podkreśla wielu analityków.

W miarę jak Polska kontynuuje swoją drogę ku rozwojowi, reakcje Niemiec będą miały kluczowe znaczenie. Współpraca, a nie rywalizacja, może być najlepszą drogą do osiągnięcia wspólnych celów w Europie. W końcu "razem możemy osiągnąć więcej", a przyszłość zależy od naszych wspólnych wyborów.

Zrodla:

J. Zieliński Polska i Niemcy w zjednoczonej Europie (2020)

A. Kowalska Gospodarcze relacje polsko-niemieckie (2019)

T. Nowak Wydobycie gazu w Polsce: szanse i zagrożenia. Raport Energetyczny. Instytut Badań Energetycznych.(2021)

E. Jurek Transformacja energetyczna w Polsce: wyzwania i możliwości". Czasopismo Ekonomiczne nr 3.(2022)

Ministerstwo Klimatu i Środowiska RP. "Polityka energetyczna Polski".(2023)

 Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ). "Raport o współpracy energetycznej w Europie".(2022)

K. Kowal "Potencjał Odry w handlu międzynarodowym". Analiza Gospodarcza nr 5 (2023)

Zdjęcie Google