Upadek Kafarnaum: Czy miasto, które odrzuciło Jezusa, jest lekcją dla nas wszystkich?

"Nie ma nic droższego niż zaprzepaszczona szansa, i nic bardziej pustego niż miasto, w którym Bóg był, a którego już nie ma."

 Współczesna historia kołem się toczy, a jej najbardziej fascynujące i najsmutniejsze lekcje czekają na nas ukryte w kurzu starożytności. Dziś, gdy internetowe bańki informacyjne zamykają nas w echo-komorach własnych przekonań, warto rzucić okiem na starożytne miasto, które miało wszystko, a ostatecznie straciło najwięcej. Mowa o Kafarnaum.

Miasto, które odwróciło się od cudu: Historia Kafarnaum i jej mroczne ostrzeżenie dla współczesności

 Zanim jednak zagłębimy się w jego tragiczny los, musimy zrozumieć jego pozycję. Kafarnaum, położone nad brzegiem Jeziora Galilejskiego, nie było Nowym Jorkiem ani Londynem swoich czasów. Było niewielkim ośrodkiem handlowym, portem, miejscem życia zwykłych rybaków i kupców. A jednak, to właśnie ono zostało wyniesione do nieba. Stało się centrum ziemskiej posługi Jezusa. To tutaj leczył, nauczał, dokonywał cudów, które dla każdego z nas byłyby niczym zjawiskowy spektakl, sensacja medialna warta milionów kliknięć. To właśnie tutaj, w domu Szymona Piotra, znalazł schronienie. To tutaj, w sercu społeczności, dokonał uzdrowienia teściowej apostoła, przywrócił do życia córkę Jaira i uzdrowił paralityka. Było to miasto przywileju, jak żadne inne.

 Z perspektywy psychologii społecznej, zjawisko to jest fascynujące. Społeczność Kafarnaum była świadkiem serii wydarzeń, które powinny wywołać rewolucję wiary, przemianę mentalności, a ostatecznie – bezwarunkowe podążanie za Mesjaszem. Jednakże, ludzkie reakcje są często irracjonalne i motywowane przez siły, których nawet sami nie rozumiemy. Wzrost przyzwyczajenia do cudów, zjawisko zwane w psychologii habituacją, doprowadziło do tego, że niezwykłość stała się codziennością. Tak jak my, po setnym filmie o kosmitach, przestajemy wierzyć w istnienie życia pozaziemskiego, tak mieszkańcy Kafarnaum, po kolejnym cudzie, mogli traktować Jezusa jako lokalnego "cudotwórcę", a nie jako Mesjasza. Tego typu zachowanie pokazuje, że łatwo jest zlekceważyć dary, gdy stają się powszechne.

 Wielu socjologów w analizie upadku społeczności podkreśla rolę tzw. “błędu atrybucji.” Mieszkańcy Kafarnaum nie postrzegali zapewne Jezusa w pełnym kontekście. Był dla nich jedynie "synem cieśli", lokalnym kaznodzieją, a nie kimś, kto w ich własnych domach dokonywał rzeczy niemożliwych. Taka ignorancja w obliczu faktów to nic innego jak samospełniająca się przepowiednia upadku. Patrząc na to z perspektywy socjaldemokratycznej, moglibyśmy powiedzieć, że społeczność Kafarnaum miała szansę na największy awans społeczny i duchowy w historii. Dostali w ręce klucz do wolności, do lepszego życia, do nowej społecznej umowy opartej na miłości i przebaczeniu. A jednak, z perspektywy materialnych korzyści, wybrali status quo. Jezus nie oferował im bogactwa ani władzy w sensie politycznym, co mogło być dla nich głównym powodem odrzucenia. Nie obiecał, że ich sieci będą zawsze pełne ryb, czy że ich domy będą chronione przed podatkami. On mówił o wartościach, które były dla nich zbyt eteryczne, aby w nie uwierzyć.

 Tragedia Kafarnaum jest więc lekcją uniwersalną. To opowieść o tym, że największe przywileje mogą stać się największymi przekleństwami, jeśli ich nie docenimy. To opowieść o tym, jak łatwo jest zignorować prawdę, gdy nie pasuje ona do naszych oczekiwań. Mieszkańcy Kafarnaum chcieli Mesjasza wojownika, króla, który przywróci im dawną świetność, a dostali skromnego nauczyciela, który mówił o miłości i miłosierdziu. Ostatecznie, to ich materialistyczne podejście i ślepota doprowadziły ich do upadku, a dzisiejsi chrześcijanie, a nawet ludzie niewierzący, powinni wziąć to sobie do serca. Bo czy nasza kultura, nasycona natychmiastową gratyfikacją, nie odwraca się od wartości, które są trudne do zmaterializowania?

 Na koniec należy postawić pytanie: jak Kafarnaum wyglądałoby dzisiaj, gdyby podjęło inną decyzję? Prawdopodobnie byłoby centrum religijnego życia, miastem-sanktuarium, kwitnącym finansowo i duchowo. Zamiast tego, jest tylko ruiną, cieniem dawnej chwały. Cmentarzyskiem zaprzepaszczonych szans. A my, w naszych nowoczesnych miastach, w naszych internetowych społecznościach, czy nie stoimy przed podobnym wyborem? Czy zamiast podążać za wartościami, które mają prawdziwe znaczenie, nie ganiamy za ulotnymi trendami i materialistycznymi aspiracjami? Wybór należy do nas.

Trudno o bardziej wymowną historię. Odrzucenie Jezusa przez jego "własne" miasto pokazuje, że nawet najpotężniejsze dowody na boskość mogą zostać zignorowane przez ludzką arogancję i skupienie na tym, co widoczne gołym okiem. Zawsze musimy pamiętać, że prawdziwy zysk nie zawsze jest mierzony w pieniądzach, a największym kosztem jest utrata szansy na duchową przemianę.

***

^{| Kafarnaum | psychologia społeczna | aksjomaty moralne | odrzucenie | wiara i pieniądze | przywilej | konsekwencje wyborów |}

Oprac. redaktor Gniadek
(6/09/2025)

_{Fot. ilust. filmowe-szlaki.pl - Kafarnaum: miasto Jezusa i dom św. Piotra - Filmowe szlaki}