Człowiek to drapieżna, uzbrojona, agresywna, skłonna do gwałtów zbiorowych, małpa-morderca mająca silne instynkty terytorialne. Taka jest nasza zwierzęca natura. Jest to efekt ewolucji. To tkwi w naszych genach i tego nie zmienimy, póki nie wyewoluujemy w jakiś inny gatunek małpy.
Motto: Posiadanie psa to ciągłe wzajemne obserwowanie co ten drugi zżera.
Ta nasza natura powoduje to, że toczymy wojny. Ale nie jest tak, że je toczymy dla samych wojen – bo je lubimy, bo musimy się bić, bo wojowanie to cel sam w sobie. Te nasze umiejętności wojowania służą przetrwaniu, a konkretnie zdobyciu pożywienia. Po to jesteśmy drapieżnymi, agresywnymi mordercami, by mieć co jeść. Inne czynności niezbędne do życia nie potrzebują tego, by być agresywną, uzbrojoną małpą-mordercą. Do spania, wydalania, kopulowania, życia społecznego czy tworzenia kultury, nie potrzebujemy nikogo bić czy okradać. Tego nawet nie da się zrobić przy użyciu przemocy. Nie zmuszę innego, by się za mnie wysikał, wyspał czy kopulował! To znaczy, mogę go do tego zmusić, ale on to zawsze zrobi za siebie, a nie za mnie – zmuszę go do tego, ale sam nadal będę niewyspany, niewysikany, nierozmnożony i zły.
---------------------------------
Prawa naturalne a prawa natury <- poprzednia część serii
następna część serii -> Dobicie Rosji to polska racja stanu!
---------------------------------
Więc wojny służą tylko do jedzenia i niczego więcej. Służą do tego, by innym odebrać jedzenie. Tak było od dawna, ale to już się zmienia. Dziś ten, kto zabiera przemocą, wcale nie wygrywa. Zabrać można tylko tyle, ile się znajdzie w miejscu, do którego się włamało. Kiedyś się to opłacało, ale już się nie opłaca. Dziś więcej kosztuje to włamanie, niż można zyskać na tym, co się zastanie w środku i co można wykorzystać. Dziś know-how jest wielokroć bardziej wartościowe niż zasoby materialne. Dziś pracownik zatrudniony dobrowolnie, któremu się zapłaci za pracę tyle, ile chce, wytworzy wielokroć więcej zysku niż niewolnik, którego się do pracy zmusi.
To nie wynika z tego, że zmieniła się jakoś ludzka natura – to wynika z rozwoju wiedzy i technologii. Wydajność pracy rośnie milionkrotnie – dzięki technologii, organizacji i wiedzy. Tego się nie da ukraść tak, by zarobić. Nie da się przemocą zabrać ludzkich myśli, czyli skomplikowanej wiedzy i wyrafinowanych umiejętności – można je tylko zniszczyć. Dziś marka przedsiębiorstwa bywa wielokroć bardziej wartościowa niż biura i fabryki. Fejsbuka nie da się ukraść, bombardując jego biura. Mieszkańcy Hongkongu, miejsca bez żadnych dóbr naturalnych, są wielokroć bardziej bogaci niż mieszkańcy Syberii, na której jest pełna obfitość wszelakich zasobów. Musk jest wielokroć bogatszy niż Putin. Pierwotna siła jeszcze się pulta, ale to są już jej ostatnie podrygi.
Dla każdego gatunku zwierząt można wyliczyć budżety czasowe, czyli jaki procent doby dany gatunek zużywa na jakie niezbędne do życia czynności. Zwierzę musi jeść, spać, wydalać i rozmnażać się – to wszystko zajmuje całą dobę. By te czynności wypełnić, potrzebne jest jeszcze przemieszczanie się i życie społeczne. U człowieka dochodzi jeszcze dużo czasu na kulturę, w tym rozrywkę.
Co można ukraść zwierzęciu, stosując przemoc? Snu mu nie ukradnę, wydalania też nie, życie społeczne i rozmnażanie mogę tylko ograniczyć, ale go nie zabiorę. Tylko pożywienie mogę ukraść i to tylko tym zwierzętom, które robią zapasy – ewentualnie mogę je okraść z terenów, na których żerują. No i oczywiście mogę samo zwierzę upolować i zjeść, okradając go z jego ciała.
Każdemu zwierzęciu, w tym kiedyś człowiekowi, najwięcej czasu na dobę zajmuje zdobywanie pożywienia. To dlatego przemoc pełni ważną funkcję, bo można zaoszczędzić ten czas, gdy się innych okradnie lub zniewoli. Dlatego zwierzęta stosują przemoc, by chronić swoich zasobów, by zdobywać i chronić tereny obfitujące w żywność i po to, by piąć się w hierarchii społecznej dającej pierwszeństwo w żerowaniu. Ludzie niczym się nie różnią pod tym względem od zwierząt od wszech czasów.
Ale coś się zaczęło zmieniać – dzięki technologii, organizacji i wiedzy zaczęła gwałtownie rosnąć wydajność pracy, a zatem w dobowych budżetach czasowych gatunku homo sapiens, czas przeznaczony na zdobywanie, gromadzenie, chronienie i przygotowanie pożywienia zaczął drastycznie maleć. Najpierw zrobiło to rolnictwo, a potem przemysł. Proporcje średnich dobowych budżetów czasowych zaczęły się zmieniać. Dziś ten czas na zdobywanie jedzenia spadł na poziom czasu spędzanego na wydalanie – kuchnia kosztuje często mniej niż łazienka.
Dziś większość czasu na dobę, jaki człowiekowi zajmuje życie, spędza na spaniu, wydalaniu, rozmnażaniu, życiu społecznym oraz tworzeniu kultury i jej konsumpcji – a tego się nie da ukraść poprzez stosowanie przemocy. Dlatego przemoc traci na znaczeniu. Bo się nie opłaca, a opłacalność to najsilniejsza natura zwierzęcia, w tym człowieka. Jak lew widzi, że nie dogoni antylopy, to przestaje na nią polować, bo to mu się nie opłaca – więcej zmarnuje energii na pogoni, niż nabierze kalorii ze zjedzenia jej. Lew przestaje gonić nie dlatego, że mu się natura zmienia, staje się jakimś pacyfistą czy wegetarianinem – po prostu mu się gonić nie opłaca.
Spędzamy połowę swojego życia na graniu na gitarze, śpiewaniu czy słuchaniu, na robieniu i graniu w gry komputerowe, na robieniu i oglądaniu filmów, pisaniu i czytaniu książek, pisaniu i czytaniu pism procesowych, na pisaniu i używaniu programów komputerowych etc... – tego wszystkiego nie ukradniemy. Jak zechcemy założyć zespół muzyczny i dobrać sobie do gitary perkusistę, wokalistę, i gitarzystę basowego, to nie zrobimy tego poprzez walenie w nich maczugą.
Możemy ukraść tylko to, co służy do zdobywania pożywiania – ale to możemy dziś zaspokoić minutą pracy dziennie, więc kradzież nic nie zaoszczędza, bo kradzież zajmie nam więcej niż minutę. Zgodnie z teorią użyteczności krańcowej jak już czegoś mamy w nadmiarze, to to traci prawie całkowicie wartość.
Więc nie jest tak, że w kwestiach przemocy, wojen, grabieży, mamy jakieś uniwersalne, zawsze spełnione prawa naturalne. Każdy gatunek ma inne budżety czasowe, a tworząc kulturę, zmienia je nawet w obrębie swojego gatunku. Te kwestie są silnie zależne od wydajności pracy, a ta zależy od wiedzy, organizacji i technologii. Rozwój technologii zmienia całkowicie kwestie militarne. Państwa, czyli terytorialne monopole na przemoc i ich wojny, muszą upaść, bo się po prostu nie opłacają – a nie opłacają się, bo rośnie wydajność pracy, a zatem zmieniają się proporcje w średnich dobowych budżetach czasowych gatunku homo sapiens.
Wydajność pracy rośnie od początku ludzkości – w postępie wykładniczym, który przez bardzo długi początkowy czas jest zbliżony do liniowego. Taki wzrost powoduje, że rosną koszty wojny, a maleją z niej zyski – niemniej wciąż sumarycznie się to opłaca. Tak było w erze zbieraczy-myśliwych przez setki tysięcy lat i w erze rolnictwa przez ostatnie dziesięć tysięcy lat. Dopiero dojście do pewnego poziomu wzrostu tej krzywej postępu powoduje, że koszty zaczynają przewyższać wpływy i zyski zamienią się w straty. To się wyrównało w erze przemysłowej trwającej od dwustu lat i przekroczyło limit w obecnej erze informacyjnej trwającej od kilkudziesięciu lat. A rozwój technologii wciąż rośnie!
Ludźmi kierują oczywiście różne motywacje – nie tylko chęć pożywienia, ale też posiadania, dominacji, władzy czy seksu. Ale budżety czasowe, czyli to, ile czasu potrzeba na realizację niezbędnych potrzeb, to kwestie uniwersalne, to zawsze można wyliczyć – zmienne są w tym tylko proporcje. Posiadanie, dominacja czy władza to rzecz wtórna – regulują tym chęci pożywiania się i rozmnażania. Im mniej musimy poświęcać czasu, by to osiągnąć, tym jest mniejszy sens to odbierać innym.
Jeśli zdobywanie pożywienia zajmuje mi pół dnia, to chętnie zamiast dwunastu godzin zbierania bulw czy padliny, poświecę dwie godziny na grabież tych dóbr temu, kto już to zebrał. Wtedy te zaoszczędzone dziesięć godzin poświecę na coś, co cenię wyżej – rozrywkę, seks, władzę czy upajanie się ulubioną kulturą.
Ale jeśli to samo, co kiedyś osiągałem, pracując dwanaście godzin albo kradnąc dwie godziny i siedząc w więzieniu pięć godzin, osiągnę pracą przez minutę, to już mi się nie będzie opłacało kraść i siedzieć w więzieniu w sumie przez siedem godzin dziennie. Nie będzie mi się opłacało pracować na żywność pięć razy dłużej, czyli przez pięć minut, bo i tak tego wszystkiego nie przejem – mogę tylko stracić zdrowie, stając się otyłym. Te zaoszczędzone sześć godzin i pięćdziesiąt dziewięć minut na kradzieży i więzieniu poświęcę na rozrywkę. W tym czasie mogę się delektować własnością i uprawiać seks dominacyjny, a do tego wojna nie jest mi potrzebna. Wojny potrzebowałem, gdy zamieniałem dwanaście godzin pracy na dwie godziny wojennego walenia maczugą, by odebrać owoce pracy innym.
Nie chodzi mi o to, że rywalizacja, seks, konflikty interesów czy chęć dominacji przestaną być obecne w ludzkich społecznościach. Wciąż jesteśmy drapieżnymi, uzbrojonymi, agresywnymi, skłonnymi do gwałtów zbiorowych, małpami-mordercami, mającymi silne instynkty terytorialne. Póki jesteśmy homo sapiens to to się nigdy nie zmieni, bo to nasze wrodzone wnętrze. Zmienia się tylko nasze zewnętrze – to, że grabież przestaje się opłacać, a zatem wkrótce zanikną wojny grabieżcze, które dominowały świat od zarania dziejów. Jeśli lew będzie mógł upolować antylopę machnięciem łapą, to nie będzie za nią godzinami biegał. Chodzi przecież o jej złapanie, a nie gonienie jej. Jeśli minutą myślenia posiądę to samo co wojną, to będę myślał, a nie toczył wojny.
Nie jest tak, że zawsze na końcu każdego sporu pozostaje pierwotna siła, czyli taka, która zawsze była stosowana przez nasz gatunek. Nie zostaje, bo się już nie opłaca. Wciąż opłaca się rywalizować, realizować interesy i dążyć do dominacji, ale już nie poprzez stosowanie przemocy, nie poprzez zniewalanie innych, nie w wyniku wybicia ich, czy sterroryzowania. Dominacja i interesy będą wciąż realizowane, ale nie przy pomocy utrzymywania terytorialnego monopolu na przemoc, bo ten sposób się już nie opłaca.
Kraje nadal będą, wielkie organizacje nadal będą, narody i kultura będą, hierarchia i władza też zostają, konkurencja, konfrontacja, walka nadal będzie stosowana – nie będzie już państw jako terytorialnych monopoli na przemoc. Nie będzie, bo się nie opłacają, a nie dlatego, że jakoś zmieni się ludzka natura. Jeść będziemy zawsze. Jedyne co się zmienia i eliminuje wojny to fakt, że zdobycie jedzenia zajmie nam sekundę dziennie, a nie pół dnia. Zmieniają się proporcje czasu poświęcanego na zaspakajanie różnych potrzeb, a nie te potrzeby.
Rosja toczy teraz wojnę, bo jest prymitywna, nie weszła na wyższy poziom cywilizacyjny - jest ciągle w erze rolniczo-przemysłowej. Ale jej się wojna też już nie opłaca, bo musi na nią więcej wydać, niż uzyska z wygranej. Zachód jest na wyższym poziomie, już w erze informacyjnej, bo potrzeby zaspokaja bardziej pokojowo, bez mordowania, gwałcenia i niszczenia – czego przekręt kowidowy jest najlepszym przykładem. Ale jeszcze wszystko przed nami, bo przekręt kowidowy jednak wymagał stosowania państwowej przemocy – sami, dobrowolnie byśmy tych wszystkich zbędnych testów, maseczek i szczepionek nie kupili. Ten przekręt sumarycznie też się nie opłacał. Wszystko, co się nie opłaca, będzie marginalizowane. Następny przekręt światowy nie będzie wymagał ani wojny, ani państw.
Grzegorz GPS Świderski
------------------------------
Dlaczego w sposób nieunikniony mocarstwa zanikną? <- poprzednia notka
następna notka -> Statolatria w Europie
------------------------------
Tagi: gps65, wojna, ekonomia, homo sapiens, natura, budżety czasowe, jedzenie, cywilizacja.
