Sowieckie obozy koncentracyjne 1918–1953

Jan Bodakowski

Sowieckie obozy koncentracyjne 1918–1953

W współczesnej Polsce media i politycy nie widzą nic niestosownego w gloryfikowaniu dokonań komunizmu. Pomniki sowieckich oprawców plugawią swoją obecnością przestrzeń publiczną. Komunistyczni oprawcy są fetowani, a protestująca przeciw temu młodzież jest szkalowana. Z szkół usuwane są lekcje historii by młode pokolenia były pozbawione elementarnej wiedzy o przeszłości. Jedną z form oporu wobec tej patologii, jest samokształcenie. Osobom które nie chcą zapomnieć, nie godzą się na tolerowanie komunistycznego totalitaryzmu, przyda się praca „GUŁag. Radzieckie obozy koncentracyjne 1918–1953” autorstwa Stanisława Ciesielskiego.

W wydanej przez IPN praca „GUŁag. Radzieckie obozy koncentracyjne 1918–1953” to pierwsza na polskim rynku monografia poświęcona komunistycznemu systemowi izolacji i eksploatacji uwięzionych. Sowieckiej polityce represji. Wpływowi zmian polityki władz sowieckich na funkcjonowanie sowieckich obozów koncentracyjnych. Warunkom życia i pracy uwięzionych. Temu kim byli uwięzieni i ich nadzorcy.

Pierwszy rozdział pracy poświęcony jest początkom sowieckiego systemu obozów koncentracyjnych. Przejęciu władzy przez bolszewików. Represjom lat 1917-1922. Polityce karnej. Obowiązkowi pracy i pracy przymusowej. Początkom sowieckiego systemu penitencjarnego.

W drugim rozdziale autor opisał sowieckie obozy koncentracyjne w latach 1922–1929. Ówczesną politykę karną. Zmiany w systemie represji. Utworzenie dwu systemów izolacji.

Trzeci rozdział został poświęcony przebudowie systemu penitencjarnego w latach 1929–1934. Polityce karnej. Polityce represji. Obozom OGPU. Zsyłkom kulaków i deportowanych. Różnym statusom przesiedleńców. Liczebności i rozmieszczeniu zesłańców. Warunkom bytowym na zesłaniu.

W czwartym rozdziale pracy Stanisława Ciesielskiego czytelnicy znajdą informacje o GUŁagu w okresie masowych represji. Unifikacji systemu represyjnego i penitencjarnego. Polityce karnej i represjach lat 1934–1936. Wielkim terrorze. Zmianach w polityce karnej w latach 1939–1941. Rozdział czwarty opisuje też funkcjonowanie w omawianych latach obozów i koloni. Liczbę, strukturę, śmiertelność, i pracę więźniów. Życie w obozach. Rozdział czwarty kończą informacje o masowych wysiedleniach i przesiedleniach lat 1935–1941. Liczebności i rozmieszczeniu zesłańców. Zmianach status poszczególnych grup zesłańców. Nowej organizacji zesłań systemu obozów koncentracyjnych.

Piąty rozdział „GUŁag. Radzieckie obozy koncentracyjne 1918–1953” opisuje zyski jakie czerpali sowieci z niewolniczej pracy więźniów sowieckich obozów koncentracyjnych. Budowę kanału Białomorsko-Bałtyckiego, Dalstroju, kanału Moskwa–Wołga, regionu uchtyjsko-peczorskiego, BAMu, kombinatu norylskiego. Wykorzystywanie niewolniczej pracy więźniów w budowie dróg, przemyśle drzewnym i rolnictwie. Piąty rozdział pracy kończy opis reformy GUŁagów.

W rozdziale szóstym znalazły się informacje o sytuacji w sowieckich obozach koncentracyjnych w latach 1941–1945. Polityce karnej i represji. Zmianach w strukturze i w organizacji obozów. Kadrze obozowej. Więzieniach, obozach, kolonia karnych. Warunkach życia więźniów. Pracy przymusowej więźniów i jej znaczenia gospodarczego. Kolumnach roboczych, jeńcach wojennych, skazanych na prace przymusowe.

Rozdział siódmy opisuje sytuacje w latach 1945–1953. Amnestie z 1945 roku. Uchylanie prawodawstwa wojennego. Działalność organów orzecznictwa. Karanie przestępstw kontrrewolucyjnych. Zaostrzenie polityki karnej. Charakter orzekanych kar. Zmiany strukturalne i organizacyjne w systemie obozów koncentracyjnych. Działalność obozów specjalnych. Działalność obozów nie należących do GUŁagu. Rozdział siódmy kończą informacje o liczbie i strukturze uwięzionych. Partycypacji obozów w systemie gospodarczym. Polityce kadrowej i podnoszeniu efektywności pracy więźniów.

W ostatnim rozdziale znalazły się informacje o organizacji obozów. Więźniach, nadzorcach, strażnikach i pracownikach obozów. Funkcjonowaniu obozowych baraków, łaźni, kuchni, stołówek i szpitali. Patologiach życia obozowego.

Jan Bodakowski