Zjawiska społeczne można opisywać w książkach w ramach literatury specjalistycznej, można historię opowiadać w obszernych pozycjach historycznych, ale można to wszystko zawrzeć w „zwykłych powieściach”.
Ta sztuka wyszła znakomicie Paulette Jiles w książce Nowiny ze świata, która opowiada o wędrówce kapitana Jeffersona Kyle Kidda po miastach Teksasu, w których prowadzi odczyty z gazet dla nieczytanej i niepiśmiennej publiczności. Podczas występu w jednym z nich przejmuje kilkuletnią Johannę, która kilka lat wcześniej została uprowadzona przez Indian Kiowa, a jej rodzice przezeń zamordowani, i zawozi do jej wujostwa. Co ciekawe, Johanna wcale nie chce wracać w swoje rodzinne strony, cała jest przesiąknięta kulturą Kiowa.
Na bazie w sumie prostej historii Jiles prezentuje całe spectrum zagadnień społecznych i relacji międzyludzkich – począwszy od tych, które rodzą się między siedemdziesięcioletnim Kiddem a kilkuletnią Johanną, relacje międzyludzkie w miastach, po emocje społeczne po zakończeniu wojny secesyjnej, które – mimo upływu lat – w Teksasie są niezwykle żywe.
Szlachetnej postawie Kidda przeciwstawia zdemoralizowane napotykane charaktery. Ale nie jest to ckliwa opowieść o walce Dobra ze Złem. To również – opisana nie wprost – przestroga przed tendencjami do eskalowania konfliktów w oparciu tylko o swoje (mylne) wrażenia i osądy. To opowieść o chciwości, która kaleczy rodzinę, to opowieść o odnajdywaniu wartości w obcych kulturach. To opowieść o… Myślę, że w tej niepozornej powieści liczącej nie więcej niż 200 stron wielu znajdzie coś bliskiego, coś ukrytego, na co ja nie zwróciłem uwagi.
Czuję to, choć nie umiem tego wyrazić.
Brawa dla Wydawnictwa Czarne za kolejny trafny tytuł!
Paulette Jiles
Nowiny ze świata
Wydawnictwo Czarne 2018
