Donosy na Jana Englerta

 Artykuł o Janie Englercie opublikowałem z górą dwa lata temu, jednak nie mogło zabraknąć jego teczki w ramach cyklu o Teatrze Współczesnym.

Aktor był rozpracowywany jako kandydat na tajnego współpracownika stołecznej SB. Jej funkcjonariusz – por. J. Filipowski - potrzebował informacji na temat Zofii Mrozowskiej, Haliny Mikołajskiej i Wojciecha Młynarskiego.

Z teczki Englerta pominę donosy tw „Maria”, której teczka pracy zachowała się. Natomiast w ramach odtwarzania zniszczonych teczek przypominam (współ)pracę:

- ko „Agnieszki” – Krystyny Borowicz:

/…/ Wyciąg z informacji operacyjnej ko ps „Agnieszka” z dnia 17.11.1977 r.

Jan ENGLERT: aktor zatrudniony w Teatrze Współczesnym W środowisku aktorów posiada opinię osoby zarozumiałej i bezwzględnej. W drodze do osiągnięcia szczytowej kariery artystycznej zdecydowany na wszystko. Reprezentuje typ człowieka który „po trupach” dochodzi do stanowiska. Jest bardzo popierany przez dyr. Axera, pierwszy artysta tego teatru.

Postawy politycznej Englerta nie znam, ponieważ pracujemy w różnych teatrach, ponadto nie utrzymuję z nim żadnych kontaktów”

Za zgodność Inspektor Wydz. III ppor. E. Wojtowicz

- tw „Rubin” – Wiesław Zanowicz:

/…/ Wyciąg z informacji operacyjnej od tw. „Rubin” z dnia 24.11.1977 r.

Jan ENGLERT – jeden z najzdolniejszych aktorów teatru, bezpośredni w swoich kontaktach, bardzo lubiany przez zespół aktorski. Aktualnie ma zamiar wstąpić w szeregi członków partii, ma nadzieje, że pomoże mu to w jego dalszej karierze zawodowej, marzy mu się stanowisko dyrektora teatru. W najbliższych dniach ma się odbyć wznowienie sztuki „Kordian”, gdzie Englert gra jedną z głównych ról. W sztuce tej gra również R.Peryt, który ostatnio nie jest widziany w teatrze, prawdopodobnie przebywa w Słupsku, lecz nie znam aktualnie bliższych szczegółów na jego temat.

Za zgodność: St. inspektor Wydziału III ppor. Zbigniew Grabowski

Wyciąg

z informacji operacyjnej od tw. „Rubin” z dnia 8.02.1978 r.

Jan ENGLERT – znam jego i żonę od czasu podjęcia pracy w teatrze „Współczesnym” w Warszawie. Jest Przewodniczącym Związku Zawodowego przy teatrze „Współczesnym”.

Bardzo dobry aktor, bardzo poważnie traktuje zawód i wymaga tego od młodych, bardzo ambitny. Jest wzorowym mężem, ma troje dzieci poza teatrem większość czasu poświęca domowi, interesuje się sportem i końmi. Jest raczej człowiekiem realnie patrzącym na życie i wykonywany zawód, nie jest w stanie angażować się w działalność antypaństwową.

Za zgodność: St. inspektor Wydziału III KSMO ppor. Zbigniew Grabowski

- tw „Stanisław” – Stanisław Zaczyk:

WYCIĄG

z informacji operac. tw. „Stanisław” z dn. 19.01.78 r.

JAN ENGLERT Jest dobrym aktorem, uczciwym i solidnym człowiekiem, zrównoważony, pod względem politycznym można określić go jako pozytywnego. Człowiek wartościowy. Nie pójdzie na żadne polityczne awanturnictwa. Ma troje dzieci. Jest przykładnym ojcem i mężem.

Za zgodność [podpis]

Osobiście dziwi mnie nieobecność w tej teczce informacji tw „Dukat”, który współpracował ze stołeczną SB w tym czasie. „Próbę nadrobienia” podjął „Dukat” w latach 80-tych, gdy informował o występach Englerta w Teatrze Polskim. Jednak sprawa była już zamknięta, teczka złożona w archiwum, więc jego donosy do niej nie trafiły.

W sprawie Englerta jedna rzecz wydaje mi się najistotniejsza: powodem zakończenia opracowywania go na tw było wstąpienie do PZPR. Gdy pisałem o Tadeuszu Łomnickim, podniesiono, że ten aktor miał kłopoty ze strony SB. Nic bardziej mylnego i widać to również w sprawie Englerta – na wieść o PZPR SB bierze uszy po sobie. Kłopoty Łomnickiego mogły brać się od funkcyjnych kolegów z KC PZPR, ale to już inna bajka, w IPN na ten temat raczej nic nie ma.

W kręgu Teatru Współczesnego – jutro omówię zjawisko tw „Radkowskiej”.