Marian Melman i Szymon Szurmiej

Winien jestem Czytelnikom wczorajszej notki informację lub wyjaśnienie, skąd dyrektor Pełech orientował się w pracy i nastrojach jednego z warszawskich teatrów. Nie wynika to z wczoraj publikowanego dokumentu, ale podstawową metodą pracy Służby Bezpieczeństwa jest wykorzystanie osobowych źródeł informacji. Przy prawidłowym prowadzeniu źródła przez oficera prowadzącego uzyskiwane relacje są nie mniej dokładne od Podsłuchu Pokojowego:

Melman                                             aktor Państwowego Teatru Żydowskiego

           Marian                                  mąż Idy Kamińskiej

Odwołanie występów w Katowicach i Bielsku-Białej PTŻ komentuje w ten sposób „Gierek narozrabiał, rozhuśtał antysemityzm, a teraz boi się, żeby żydowski teatr nie doznał krzywdy, żeby z tego tytułu nie miał później kłopotu.”

(Don. z 23.III.68, Wydz. III – J. Caban, Źr. “Horzyca”)

W notatce Nr 11 z 27.III.68 Wydz. III (Źr. „Tamara”) podane są przykłady o rzekomym antysemityzmie podawane przez Melmana.

W dniu 26.III.68 był w TSKŻ u Smolara i opowiadał, że w kinie „Ochota” wyświetlano dodatek firmowy pt. „Teatr Kamińskiej”. Podczas seansu były okrzyki antyżydowskie i żądania wycofania filmu, co też uczyniono.

„Stefan” z dn. 26.III.68 Wydz. III Dep. III – M. Karolak

Mówił, że antysemityzm w Polsce objawia się nawet w drobiazgowych sprawach. Zdecydowany jest na emigrację do Izraela. Źródło „Horzyca” – Caban W. III D. III (17.IV.68)

Cytowane donosy nie pochodzą z teczki Mariana Melmana, w ogóle teczka rodziny Idy Kamińskiej i jej rodziny (Kamińska, Melman i ich dzieci z poprzednich małżeństw) została wypreparowana z donosów, jednak badaczom tematu pozostają inne źródła. W tym przypadku zacytowałem treść karty Melmana z kartoteki pomocniczej Biura „C” MSW – Wnioski o wyjazd do Izraela. Należy przypuszczać, że w karcie odnotowano treść donosów z teczki Melmana jeszcze przed jego emigracją i sprzed jej wypreparowania.

Osoby, które jeszcze nie czytały żadnej mojej notki w tym tygodniu, zawiadamiam, że ten tydzień (i trzy dni następnego) stoi pod znakiem teatru żydowskiego i roli w nim Szymona Szurmieja – według zapisów ewidencyjnych udostępnionych w IPN – wieloletniego współpracownika SB.