Telemedyczny łącznik profilaktyki i interwencji medycznej ułatwi troskę o dobrostan zdrowia.
Przesłanki
Modernizacja systemu ochrony zdrowia odpowiednio do innowacji wprowadzanych przez gospodarkę sieci wiedzy, wymaga ustrojowego przyjęcia zasad udzielania telemedycznych świadczeń opieki zdrowotnej. Wobec braku gospodarczych możliwości dla zapewnienia przez wspólnoty polityczne nieograniczonego dostępu do ofert rynku usług telemedycznych, koniecznym jest wprowadzenie takich zasad określania zakresu i kolejności korzystania ze świadczeń telemedycznych, które pozwolą na równoczesne zapewnienie efektywności ekonomiczne i równości praw dostępu do telemedycznych świadczeń zdrowotnych.
Równoczesne zapewnienie obu tych zasad w dostępie do świadczeń telemedycznych, teoretycznie można uregulować ustrojowo 1) w jeden z dwóch alternatywnych sposobów.
Pierwszym możliwym sposobem, jest ustrojowe przyjęcie zasady centralnego sterowania telemedycyny, czyli sterowania kolejką osób uprawnionych do skorzystania ze świadczeń telemedycznych, przez ośrodek dyspozycji świadczeń (świadczeniodawcę), zgodnie z bieżąco bilansowanymi możliwościami budżetowymi publicznego płatnika.
Drugim możliwym sposobem, jest ustrojowe przyjęcie zasady kompetencyjnej samoregulacji telemedycyny, czyli nadawanie uprawnień do skorzystania ze świadczenia telemedycznego osobom zainteresowanym, zgodnie z oceną jego przydatności, dokonywaną w konkretnym przypadku chorobowym, przez lekarza rodzinnego (jako przedstawiciela świadczeniodawcy).
Opowiadając się za wprowadzeniem drugiej zasady, Krakowska Strategia Profilaktyki Medycznej, proponuje wprowadzenie nowej technologii medycznej: Usługa Telemedyczna kontrola terapii (dalej:Usługa TKT), dla wsparcia opieki nad chorym dzieckiem, przygotowanym kompetencyjnie rodzicom/opiekunom chorego dziecka. W trakcie Usługi TKT Lekarz rodzinny nadawałby przygotowanemu kompetencyjnie rodzicowi/opiekunowi uprawnienie do skorzystania z telemedycznego świadczenia w formie porady telemedycznej (telediagnozy).
Potwierdzeniem realizowania przez Usługę TKT zasady wspólnego podejmowania decyzji przez lekarza i rodzica/opiekuna dziecka oraz zasady kompetencyjnej samoregulacji telemedycyny, jest zastosowanie zasady współpłatności za jej realizację.
Zapewnienia zgodności wprowadzenia zasady współpłatności rodzica/opiekuna dziecka za Usługę TKT, z Konstytucyjną zasadą równego dostępu do świadczenia opieki zdrowotnej 2) następuje poprzez złożenie przez rodzica/opiekuna do lekarza rodzinnego zapotrzebowania na współpłatną procedurę telediagnozy.
Model
Proponuję, by Program TKT wprowadzający model Usługi Telemedyczna Kontrola Terapii, jako zarys standardu technologii medycznej, respektował następujące elementy organizacyjne.
1) Program TKT obejmuje siedem faz: 1. Nabór organizatorów wykonywany przez Emitenta Programu TKT; 2. Nabór uczestników Programu TKT wykonywany przez Organizatorów Programu TKT; 3. Udostępnianie Bonów TKT przez lekarza POZ; 4. Udostępnianie Bonów TKT przez uprawnionego rodzica/opiekuna; 5. Telediagnozę wykonywaną przez Lekarza specjalistę; 6. Podsumowanie medyczne Usługi TKT; 7. Podsumowanie ekonomiczne Świadczenia TKT.
2) Świadczenie TKT dla Usługi TKT przysługuje rodzicom/opiekunom dzieci w wieku do 18 lat, zgodnie z zakresem usług Podstawowej Opieki Zdrowotnej jako Świadczenie zdrowotne uzupełniające realizowane w ramach Programu polityki zdrowotnej jednostki samorządu terytorialnego.
3) Świadczenie TKT jest finansowane ze środków publicznych (w okresie pilotażu przez program polityki zdrowotnej, w fazie systemowej przez Narodowy Fundusz Zdrowia) w formie świadczenia zdrowotnego uzupełniającego z wykorzystaniem placówek medycznych POZ i AOS.
4) W zakresie Fazy telediagnozy Usługa TKT jest współfinansowana przez rodzica/opiekuna pacjenta zgodnie z warunkami określonymi w Programie polityki zdrowotnej. Bony TKT przekazane są do zatrudniającej lekarza rodzinnego placówki przez jednostkę samorządu terytorialnego jako Emitenta Programu TKT.
5) Świadczenie zdrowotne uzupełniające dla Usługi TKT (dalej: Świadczenie TKT) obejmuje w pilotażu Programu TKT interwencje w pięciu specjalnościach medycznych: Okulistycznej, Laryngologicznej, Neurologicznej, Gastrologicznej i Ortopedycznej.
6) Jeden lekarz rodzinny może dysponować zasobem Bonów TKT odpowiadającym 25 % średniej liczby skierowań do lekarzy specjalistów wydawanych dla pacjentów w wieku do 18 lat.
7) Poziom odpłatności rodzica/opiekuna dziecka za wykonanie przez lekarza specjalistę procedury telediagnozy Usługi TKT wynosi 20 % wartości Bonu TKT.
Należy się spodziewać, że wraz z praktyczną weryfikacją użyteczności Usługi TKT, wszystkie proponowane elementy modelu, będą ulegały zmianom.
Fazy
Faza 1.
Nabór ambulatoriów wykonywany przez Instytucję Zarządzającą Programu TKT
Faza 2.
Nabór uczestników Programu TKT wykonywany przez Instytucję Zarządzającą i Ambulatoria Programu TKT
Dla przygotowania rodzica/opiekuna do uzyskania usługi TKT, powinien on uzyskać Instruktaż dotyczących świadczenia zdrowotnego uzupełniającego TKT, oraz warunków jego uzyskania. Instruktaż może być uzyskany od pracownika placówki medycznej (AOS), w formie bezpośredniego udziału w kursie lub w formie edukacji zdalnej. Udział w rodzica/opiekuna w Instruktażu powinien być potwierdzony zarówno przez rodzica/opiekuna jak i wykonującego go pracownika placówki medycznej.
Faza 3.
Udostępnianie Bonów TKT przez lekarza POZ
W trakcie proponowania przez lekarza rodzinnego terapii dla dobrostanu zdrowia chorego dziecka, dla wspólnego wraz z rodzicem/opiekunem podjęcia decyzji, przedstawia on warianty możliwego przebiegu choroby, wraz z określeniem momentów krytycznych dla potrzeby ponowienia diagnozy i ewentualnego podjęcia decyzji o korekcie terapii.
Ponieważ jedną z możliwości ponowienia diagnozy, jest uzyskanie dokonania telemedycznego potwierdzenia prawidłowości terapii u lekarza specjalisty, rodzic/opiekun zamierzający uzyskać uprawnienie doświadczenia opieki zdrowotnej dla częściowego sfinansowania takiej porady telemedycznej, powinien rozpocząć realizację Usługi TKT.
Elektroniczne wystąpienie rodzica/opiekuna o udostępnienie świadczenia TKT na zasadzie współpłatności, powinno zawierać uzasadnienie takiej potrzeby w formie określonej przez placówkę Podstawowej Opieki Zdrowotnej, zatrudniającej lekarza rodzinnego, tym opis przewidywanych przez lekarza rodzinnego w momencie stawianej diagnozy, wariantów rozwoju choroby.
Na podstawie wystąpienia rodzica/opiekuna z Zapotrzebowaniem na uprawnienie do świadczenia telemedycznego, w tym dokonanego przez rodzica/opiekuna opisu przebiegu choroby dziecka, w odniesieniu do określonego przez lekarza rodzinnego momentu w którym dolegliwość dziecka powinna zacząć ustępować,lekarz rodzinny podejmuje decyzję o przyznaniu uprawnienia dla współpłatności w formie procedury telediagnozy Usługi TKT, dla określonej specjalizacji medycznej, zakresu i czasu wykorzystania świadczenia medycznego.
Faza 4.
Udostępnianie Bonów TKT przez uprawnionego rodzica/opiekuna
Na podstawie dokonanej przez rodzica/opiekuna kolejnej obserwacji stanu zdrowia dziecka, opiekun podejmuje decyzję o wykorzystaniu Bonu TKT. W tym celu rejestruje swój zamiar na portalu informacyjnym, uzgadnia termin realizacji usługi telemedycznej oraz dokuje przedpłaty za wykonanie usługi.
Faza 5.
Telediagnoza wykonywana przez Lekarza specjalistę Po nawiązaniu kontaktu telemedycznego pomiędzy rodzicem/opiekunem pacjenta a lekarzem specjalistą, następuje interaktywna wymiana istotnych informacji oraz postawienie diagnozy przez lekarza specjalistę.
Diagnoza telemedyczna może zawierać jedno z czterech zaleceń:
1. konieczność kontynuacji dotychczasowej terapii
2. konieczność zmiany dotychczasowej terapii
3. konieczność dokonania dodatkowych badań specjalistycznych i kolejnego kontaktu telemedycznego z lekarzem specjalistą
4. konieczność bezpośredniego kontaktu z lekarzem specjalistą w celu pogłębienia diagnozy .
Faza 6.
Podsumowanie medyczne Usługi TKT
Jeżeli lekarz specjalista w udzielonej telemedycznie diagnozie zalecił wykonanie dodatkowych badań diagnostycznych lub osobisty kontakt w celu pogłębienia diagnozy, opiekun pacjenta kontaktuje się z lekarzem rodzinnym w celu podjęcia przez niego ostatecznej decyzji o dalszym przebiegu leczenia.
Faza 7.
Podsumowanie ekonomiczne Świadczenia TKT
Otoczenie
Realizacja siedmiu faz Usługi TKT, wymaga współpracy placówek Podstawowej Opieki Zdrowotnej i Ambulatoryjnej Opieki Zdrowotnej poprzez cyfrowe platformy informacyjną oraz rozliczeniową.
Struktura modelu Usługi TKT wyznaczona jest na rysunku 1 popielatym prostokątem.
Rysunek 1. Gospodarcze otoczenie Usługi Telemedyczna kontrola terapii w systemie ochrony zdrowia. Opracowanie własne Andrzej Madej.
Należy się spodziewać, że upowszechnienie wprowadzenia Usługi TKT zależeć będzie nie tylko od poziomu publicznego finansowania dla telemedycznych świadczeń zdrowotnych , ale również od poziomu rozwoju rynku usług domowej edukacji medycznej oraz poziomu rozwoju rynku usług telemedycznych.
Dlatego strategia wprowadzania Usługi TKT do systemu ochrony zdrowia, jest uwarunkowana dynamiką rozwoju rynku usług domowej edukacji (kompetencyjne przygotowanie gospodarstw domowych) oraz dynamiką rozwoju rynku usług specjalistyki telemedycznej (innowacje społecznej gospodarki rynkowej).
----------
1) Dylemat przyjęcia jednej z dwóch alternatywnych zasad, dotyczy zarówno ubezpieczyciela publicznego jak i ubezpieczycieli komercyjnych. Niniejsza propozycja Usługi TKT projektowana jest dla ubezpieczyciela publicznego.
2) Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 68.
1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.
2. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa.
3. Władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w podeszłym wieku.
----------
Przedstawiona propozycja wprowadzenia nowej technologii medycznej Telemedyczna kontrola terapii, powstała w związku moją pracą zawodową i jest objęta ochroną praw autorskich, w rozumieniu Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
