Plaża Omaha. The Brave, pomnik odsloniety w 60-tą rocznicę D-Day
Od dwóch dni po obu brzegach kanału odbywają się uroczystości upamiętniające 75 - tą rocznicę rozpoczęcia operacji Overlord.
Brytyjskie centralne uroczystości odbyły się w Plymouth, po czym 300 - żyjących jeszcze uczestników lądowania w Normandii - przeniosło się wraz z dwoma batalionami oficjeli na plaże francuskie. Dziś w Ver - sur - Mer premier Teresa May i prezydent Emanuel Macron polożyli kamień węgielny pod pomnik upamiętniający 22442 żołnierzy brytyjskich poległych latem 1944 roku.
Zasłyszane wczoraj :
ON - Jack Smith lat 94, weteran, uczestnik lądowania w Normandii.
ONA - Elżbieta Windsor lat 93, królowa. Kapral - mechanik. Junior Commander w Auxiliary Territorial Service.
ON - opowiada jak ciężko było na plażach Normandii pod stałym ostrzałem Niemców.
ONA - przerywa - mnie tego nie musisz mowić, jestem z tego samego pokolenia.
ON - tak, tylko że ja jestem starszy.
Wielka szkoda, że my tak swiętować nie potrafimy. Przykre jest to co wyprawia z samorząd Gdańska, używając historii do bieżących rozgrywek. To jest niedopuszczalne, tego w żadnym cywilizowanym kraju się nie praktykuje. Mam nadzieję, że nie dożyję czasów, w których będę bił się w pierś i przepraszał Niemców za " złe słowo " a może i za niczym niesprowokowany atak na przebywający w Gdańsku, z wizytą kurtuazyjną, pancernik " Schleswig - Holstein "
Przeszłość to rozdział zamknięty, nic naprawić, ani nic zmienić się w historii nie da.
Jedyne co możemy robić to uszanować ofiarę tych wszystkich, którzy oddali życie walcząc z najbardziej opresyjnym systemem w historii ludzkości. Cześć i szacunek. To wszystko.
W drodze na plażę Omaha
W okolicach 70 - tej rocznicy operacji Overlord popłynąłem do Havru, a stamtąd pojechaliśmy na plażę Omaha i pod Falaise. Taka podróż szlakiem bojowym I Dywizji Pancernej dowodzonej przez gen. Maczka. Sprawdzanie, czy polska biało - czerwona powiewa pod niebem Normandii... i sprawdziliśmy.
Powiewa dumnie obok wszystkich flag państw antyniemieckiej koalicji. To dobrze, pamięć jest rzeczą bezcenną. Ona stanowi w dużym stopniu o naszym człowieczeństwie. Przed muzeum w Karlshorst, w dziale poświęconym zdobyciu Berlina nie ma polskiej flagi, ani informacji o polskim udziale w szturmie na Berlin. Przypadek, przeoczenie, zaniedbanie ? Czy może świadome działanie ?
Pod Falaise odnalazłem te wszystkie pejzaże, na jakie natrafiłem wcześniej w książeczce zatytułowanej " Maczuga ", czytanej epokę wcześniej. Takie ledwie skromne przypomnienie, na ile w PRL - u, można było pisać o udziale Polaków w walkach na zachodnim froncie. To była ta sama pora roku i te same pola, te falowania pod Falaise musiały wyglądać tak samo latem 1944 roku. Te same obrazki widzieli polscy żołnierze od Maczka. Młodzi 24 - 26 letni chłopcy zmobilizowani we wrześniu 1939 roku żołnierze - tułacze.
W odległości 15 km od Falaise, w miejscowości Grainville - Langannerie znajduje się jedyny, wyłącznie polski cmentarz wojskowy. Na cmentarzu spoczywa ponad 600 poległych pod Falaise żołnierzy gen. Maczka. Są też groby polskich pilotów, strąconych i poległych nad Francją, min. grób generała - pilota Stefana Pawlikowskiego.
Cmentarz bardzo zadbany, administrowany przez merostwo w Grainville - Langannerie. Tam dopiero napotkałem coś co mnie prawdziwie poruszyło, dało wiarę, że nie wszyscy, których wychowuje się w duchu nowego " patriotyzmu " rozumianego jako płacenie podatków, tak właśnie patriotyzm pojmują.
Dla nich patriotyzm to coś więcej, niż tylko płacenie podatków : to szacunek i pamięć o tych którzy bili się o Polskę, pragnęli wolnej Polski wszędzie tam gdzie wojenne losy ich rzuciły. Na cmentarzu, tuż obok wejścia znajduje się niewielki domek, codziennie otwierany i zamykany przez osobę z merostwa. W budyneczku znajduje się solidny sejf i opasła księga pamiątkowa wykładana każdego dnia przez administratora cmentarza.
Przy dacie, pod którą i ja się wpisałem natrafiłem na wpis złożony, może dwie, może trzy godziny przede mną, wpis jakiegoś młodego człowieka spod Krosna. Wnuka zmobilizowanego w 1939 roku wojaka.
- Dziadku nie znałem Ciebie, nie byłeś obecny w moim życiu, ale dziękuję Ci, że byłeś.
