01
01
wen fang si bao wen fang si bao
581
BLOG

Ostatni z Pięciu Cesarzy

wen fang si bao wen fang si bao Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 0

 

 

Ostatnim z Pięciu Cesarzy był legendarny Shun, którego na swego następcę (jeszcze za życia) wyznaczył Yao. Istotną innowacją dotyczącą zasad przekazywania władzy królewskiej, było oddanie jej w ręce człowieka najcnotliwszego, o najwyższym stopniu przestrzegania zasad moralnych obowiązujących w kraju. Władza królewska została przekazana w trakcie życia panującego, nie była dziedziczna, nie przejmował jej syn władcy. Również władca nie był obierany na zjazdach klanów i rodów. Mimo, że zasada przekazywania najwyższej władzy, tzw. ustępowanie tronu, została zastosowana tylko kilkakrotnie w najstarszej historii Chin, jednak miała znaczący i długotrwały wpływ na życie wewnętrzne Chińczyków - ich psychikę, zasady postępowania i zachowania.

Yao był przekonanym, że Shun z powodu zalet nadaje się bardziej na władcę niż jego syn Dan Zhu. Przez konfucjanistów Shun był uważany za jednego z idealnych władców. W Księdze dokumentów przyrównuje się go do Yao, określa przydomkiem Wspaniały i wylicza liczne przymioty, takie jak przenikliwość, roztropność, łagodność i szczerość.

Życie w młodości miał ciężkie, gdy jego ojciec się ponownie ożenił. Mimo, że był szykanowany przez nową rodzinę ojca, pozostał mu wierny; dlatego został z czasem uznany za pierwszego z Dwudziestu Czterech Przykładów Synowskiej Miłości (ershisi xiao). Po wstąpieniu na tron wyniósł swego ojca do wysokich godności na dworze, zaś przyrodniemu bratu nadał ziemie lenne.

Kiedy był jeszcze chłopcem macocha wyrzuciła go z domu, zmuszając do życia na własną rękę. Shun mając zgodliwy charakter, zdolności manualne i przywódcze, dokądkolwiek poszedł znajdował pracę i bardzo szybko aklimatyzując się zapewniał sobie i nowym ziomkom lepszy poziom życia. Gdy trafił do wsi zajmującej się garncarstwem, po roku ich produkty słynęły z jakości. Gdy zamieszkał w wiosce rybackiej, w której wskutek niesnasek z sąsiadami rybacy często byli ranni a nawet zabici, a połowy słabe – szybko temu zaradził. Z czasem Shun nauczył ich metod połowu i dobrych stosunków sąsiedzkich, tak żeby wszyscy byli zadowoleni i żyli w spokoju.

Gdy cesarz Yao się zestarzał, zmartwiony faktem, że jego dziewięciu synów woli hulaszcze życie niż obowiązki, zaczął szukać swojego następcy. Wielokrotnie słysząc o przymiotach Shun’a, postanowił go wypróbować dając za żony swoje rozpieszczone dwie córki, tereny pod administrację i trochę majątku. Shun nie "zachłysnął się" ani urzędem, ani pieniędzmi, ani koneksjami z teściem – nadal żył skromnie i ciężko pracował razem z ludźmi.

Jak macocha dowiedziała się o awansie społecznym pasierba, będąc bardzo zazdrosną i mściwą, uknuła spisek celem zabicia Shun’a. Raz próbowała w umyślnie wznieconym pożarze, innym razem wrzucając do studni - jednak o każdej próbie zadania gwałtu uprzedzała go przyrodnia siostra, dzięki czemu mógł się wcześniej przygotować do wyjścia z opresji obronną ręką. Mimo tych nikczemności nigdy nie oskarżył macochy ani przyrodniego brata i zawsze im przebaczał.  

Z czasem Shun miał powierzane coraz bardziej odpowiedzialne stanowiska ministerialne, umożliwiające mu wdrożenie się do sprawowania władzy nad całym krajem. Cesarz Yao był pod wrażeniem osiągnięć Shun’a, dlatego w końcu, z całym przekonaniem, wybrał jego na swojego następcę i umieścił na tronie w roku Jiwei sześćdziesięcioletniego kalendarza. Stolica Shun’a znajdowała się w Puban obecnej prowincji Shanxi.

W pierwszym roku swego panowania dokonał inspekcji wszystkich ziem lennych, co czynił później co pięć lat. W pozostałych czterech latach książęta lenni przybywali na dwór cesarski i składali sprawozdania, a cesarz wysyłał swoich inspektorów celem sprawdzenia prawdziwości stanu terytoriów. Z czasem Shun podzielił kraj na dwanaście prowincji i pogłębił koryta głównych rzek. Z powodziami nie potrafił już sobie poradzić Yao, Shun także się z nimi borykał, dopiero następny władca zażegnał problem.

Shun wydał pełny wykaz kar nakładanych przez prawo. Kary główne to: napiętnowanie, obcięcie nosa, obcięcie stóp, kastracja, kara śmierci i wygnanie. Istniały też kary wstępne: biczowanie (stosowane wobec dworskich urzędników), grzywna (kara za przestępstwa, które można było naprawić). Nie zamierzone wykroczenie wybaczano, natomiast z całą surowością karano tych, którzy byli uparci i zarozumiali.

Gdy Shun się zestarzał przekazał władzę Wielkiemu Yu, który okazał się poskramiaczem rzek wywołujących powodzie w kraju. Sam w ostatnim roku swego życia wybrał się zwiedzić kraj. Niestety z powodu choroby zmarł na terenach powodziowych Dongting Hu, w pobliżu rzeki Xiang (największego dopływu Jancy), która płynęła przez obszar starożytnego królestwa Chu, obecnej prowincji Hunan. Był cesarzem w latach 2255 – 2195 p.n.e., władzę od cesarza Yao otrzymał w wieku 53 lat, natomiast zmarł mając 100 lat.  

Jak się poszpera w ciekawostkach historycznych, niestety ten idylliczny obraz Shun’a niekoniecznie musi okazać się zgodnym z prawdą. Skoro coś jednak napomknęli historycy, to chyba oficjalna wersja się trochę mija z prawdą, tylko konfucjaniści dyskretnie ją pominęli lub "wyprostowali" dla potrzeb ich punktu widzenia korzeni cywilizacji chińskiej. 

Co innego można wyczytać w Kronice Bambusowej (Zhushu Jinian), chińskiej kronice opisującej okres od 771 – 299 r. p.n.e., spisanej najprawdopodobniej w III wieku p.n.e. na tabliczkach wykonanych z drewna bambusowego; a odnalezionej w 281 roku w zamkniętym grobie z 299 r. p.n.e. Również odmienne zdanie miał Han Fei (280 r. p.n.e. – 233 r. p.n.e.), honorowo nazywany Han Feizi (Mistrz Han Fei). Był on ostatnim i najwybitniejszym teoretykiem szkoły legistów, twórcą głównych nurtów legizmu. Zajmował się historią, etyką sprawowania władzy, rolą prawa w życiu człowieka i społeczeństwa. Wskutek intryg, będąc emisariuszem państwa Han, pod zarzutem nielojalności został uwięziony i skazany na samobójstwo przez wypicie trucizny. Jeden z największych poetów w dziejach literatury chińskiej, Li Bai (również Li Bo 701 – 762 r.) także w swoim poemacie nadmienił o odmiennym scenariuszu tamtych czasów.

Zgodnie z tymi trzema źródłami Shun obalił cesarza Yao i aż do śmierci trzymał go w więzieniu. Dan Zhu, syn Yao i prawowity dziedzic, został wygnany, a później w trakcie walki zabity. Po czasie kolejny władca, Yu (założyciel pierwszej chińskiej dynastii Xia), zbuntował się i wygnał Shun’a. Oczywiście to tylko taka sensacyjka historyczna uzmysławiająca, że prawda przeważnie jest subiektywna i zależy od tego kto ją podaje. Jednak dogmat stworzony przez konfucjanistów przekazał potomnym, że Shun był władcą godnym naśladowania i posiadającym same zalety – zwycięzcy mają rację.

Zobacz galerię zdjęć:

02
02 03 04

Chiny u Europejczyka, który stara się poznać odrębność obyczajowości, bogactwo kultury i historii wywołują całkowity zawrót głowy. POLECAM aplikację na Android "Odkryj Chiny" – poza Polską "Ancient China". Oprócz możliwości poznania pięknych okolic w Chinach, ściągnięcia na pulpit zdjęć w rozdzielczości HD, w formie gry sprawdzimy naszą wiedzę o tych miejscach. Nagroda za rok 2014 „Poetry&Paratheatre” w kategorii: Popularyzacja Sztuki - Motywy przyrodnicze w poezji chińskiej

Nowości od blogera

Komentarze

Pokaż komentarze

Inne tematy w dziale Kultura