Irun i taktyka spalonej ziemi
Wszystkie ruiny łączy dziwne podobieństwo. Na pierwszym zdjęciu spalony Irun, na drugim ruiny Alcazar.
Sierpień 1936, armia generała Moli posuwa się w kierunku kraju Basków. W Irunie, republikanie rozpoczynają ewakuację mieszkańców, to pierwszy taki eksodus od rozpoczęcia walk. Rebelianci wchodzą na początku września do spalonego miasta, gdyż wcześniej milicja lewicowa je podpala.To jakby zaczerpnięta od naszych wschodnich sąsiadów, geostrategiczna taktyka spalonej ziemi.
We wrześniu 1936 afrykańska armia gen. F. Franco niepowstrzymanie posuwa się z południa na północ. Teraz są już 90 km. od słabo przygotowanej do obrony stolicy. Im szybciej dostaną się na jej błonia, tym wieksza szansa sukcesu, tym szybciej armia gen. Franco będzie mogła wypocząć. Jednak ku zdziwieniu wszystkich obserwatorów Franco przekierunkowuje swoje oddziały na Toledo.
W Toledo, w Alcazar, rezydencji królów, oblężone są jednostki nacjonalistów. Zwycięstwo może mieć dla generała, nie do przecenienia, znaczenie propagandowe. Dla Madrytu to też ważne miejsce bo tu znajdują się fabryki amunicji. Republikanie rozpoczęli oblężenie Alcazar 21 lipca 1936 roku a zakończyli 27 września wraz z przybyciem armii afrykańskiej. Siły republikańskie wynosiły 8000 milicjantów z anarchistycznych i komunistycznych FAI, CNT i UGT, posiadali kilka dział, kilka wozów pancernych, trzy czołgi. Lotnictwo republikańskie dokonało oprócz lotów obserwacyjnych 35 nalotów bombowych. Alcazar broniło 800 członków Guardia Civil i 6 kadetów, uzbrojonych jedynie w karabiny i kilka przestarzałych CKM-ów. 670 cywili, w tym 500 kobiet i 50 dzieci, w większości rodziny Guardia Civil, ze względów bezpieczeństwa przebywało na terenie Alcazar. Zwiększało to dodatkowo determinację oblężonych do obrony.
Decyzja zmiany kierunku natarcia oddziałów Franco była dla wielu kontrowersyjna. Jednak okazało się, że to generał miał rację. Skutkiem było podkopanie wiary lewicy w ostateczne zwycięstwo. Z drugiej jednak strony trzeba pamiętać dało czas na przygotowanie obrony Madrytu. Rada Obrony w Burgas, doceniła zwycięstwo przyznając F. Franco tytuł "Generalisimo". Mianowała go również naczelnikiem państwa, przynajmniej na czas wojny.
